LİDERLİK UYGULAMALARININ EBE VE HEMŞİRELERİN KARİYER GELİŞTİRMELERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 117 - 130, 26.05.2023

Ayşegül Dönmez , Şeyma Emiralioğlu , Ali Yavuz

https://doi.org/10.52538/iduhes.1240949

Öz

Bu araştırmada liderlik uygulamalarının ebe ve hemşirelerin kariyer geliştirmelerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma tanımlayıcı ve kesitsel türde olup 01.07.2022-30.09.2022 tarihleri arasında 339 hemşire ve ebeye uygulanmıştır. Araştırma verileri araştırmacılar tarafından oluşturulan “Soru Formu” ve “Hemşirelikte Kariyer Sorunları Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde bağımsız gruplarda t testi ve tek yönlü varyans analizi testleri kullanılmıştır. Bu çalışmaya katılan ebe ve hemşirelerin yaş ortalaması 37,14±9,06, meslekte çalışma yılı ortalaması 15,63±0,07, %66,1’i çocuk sahibi, %17,7’si lisansüstü, %66,1’i lisans mezunu ve %48’inin ebe olduğu saptanmıştır. Katılımcıların %51,0’ı klinik ebe/hemşiresi, %17,1’i klinik sorumlusu/yönetici, %11,5’i eğitim ebe/hemşiresi ve %20,35’i diğer birimler (ameliyathane, doğumhane, poliklinik, idari hizmetlerde) çalıştıkları belirlenmiştir. Ebe ve hemşirelerin ölçekten almış olduğu toplam puan ortalaması 76,66±2,83, Cronbach alfa 0,84 olarak tespit edilmiştir. Bu çalışmada, liderlik uygulamalarının ebe ve hemşirelerin kariyer gelişimi konusunda bazı etkilerinin olduğu saptanmıştır. Ebe ve hemşirelerin, liderlik ve kariyer gelişimine katkı sağlayabilecek programlar oluşturulabilir ve konuya ilişkin yasal düzenlemelerin yapılması sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Ebelik, hemşirelik, kariyer danışmanlığı, kariyer seçimi, liderlik

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Teşekkür

Tüm katılımcılara teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Alan, H., Baykal, Ü. (2018). Yönetici hemşirelerin kişilik özellikleri ve etkileyen kişisel ve mesleki özellikler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 9(2), 119-128.
• Ardahan, M., Konal, E. (2017). Hemşirelikte yöneticilik ve liderlik. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(1), 140-147.
• Ay, F., Keçe, M., İnci, İ., Alkan, N. & Acar, G. (2018). Ebelik öğrencilerinin meslek algıları ve kariyer planlarını etkileyen faktörler. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(2), 74-82.
• Bannon, E.M., Alderdice, F., McNeills, J. (2017). A review of midwifery leadership. British Journal of Midwifery, 25(10),655-661.
• Baydın, N.Ü., Topçu, İ., Şen, H.T., Ateş, N., Erdem, B., Yıldırım, A. (2017). Kamu hastanelerinde çalışan yönetici hemşirelerin liderlik davranışları üzerine bir araştırma. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 4(3), 89-97.
• Bektemür, G., Demiray, S., Ürkmez, D. (2016). Hemşirelerin kariyer planlaması: Bir eğitim ve araştırma hastanesi örneği. Okmeydanı Tıp Dergisi, 32(1), 7-13.
• Bender, T.H, de Bernis, L., Campbell, J., Downe, S., Fauveau, V., Fogstad, H., et al., (2014). Improvement of maternal and newborn health through midwifery. The Lancet, 384, 1226-35.
• Carragher, J., Gormley, K. (2017). Leadership and emotional intelligence in nursing and midwifery education and practice: a discussion paper. Journal of advanced nursing, 73(1), 85–96.
• Cavmak, D., Atalay, E., Söyler S. (2019). İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(3), 1897-1910.
• Çamlıbel, N., Gül, G., Bol, P., Erbaycu, A.E. (2013). Çalışan Hemşireler Tarafından Yönetici Hemşirelerden Beklenen ve Algılanan Liderlik Davranışlarının Karşılaştırılması (Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği). Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 6(2), 89-112.
• Çatak, T. ve Bahçecik, N. (2015). Hemşirelerin iş yaşamı kalitesi ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Clinical and Experimental Health Sciences, 5(2), 85-95.
• Çelik, A., Karaca, A. (2017). Hemşirelerde ekip çalışması ve motivasyon arasındaki ilişkinin ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 14(4), 254-263.
• Duygulu, S., Kublay, G. (2008). Yönetici hemşirelerin ve birlikte çalıştıkları hemşirelerin liderliğe ilişkin değerlendirmeleri ve yönetici hemşirelerin sahip oldukları liderlik özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 1-15.
• Göktepe, N., Çakıroğlu, O. Ç., Tekin, D. E., Uslu, A., Aksoy, M. A., Şen, H. T., ... & Baykal, Ü. (2022). Türkiye’deki yönetici hemşirelerin profili: tanımlayıcı bir araştırma. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 9(3), 404-416.
• Gür, D., Baykal, Ü. (2016) Bir üniversite hastanesinde görevli hemşirelerin sorumlu hemşirelerinin liderlik tarzlarına ilişkin görüşleri. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(3). 152-157.
• Gürsoy, E., Aksoy. M.U. (2021). Determinatıon of Personality Characteristics and Leadership Orientation of Nursing and Midwifery Students. J Educ Res Nurs, 18(1), 37-43.
• International Confederation of Midwives Resmi İnternet Sitesi. International Day of the Midwife. (2018). Çevrimiçi https://internationalmidwives.org/events/idotm/nternational-day-of-the-midwife-2018/
• James, K.M.G. (2010). Incorporating complexity science theory into nursing curricula. Creative Nursing, 16(3),137-142.
• Kahraman, F., Kahraman, G. (2020). Hastanede çalışan hemşirelerin algılanan kariyer engellerinin belirlenmesi. Turkish Journal of Science and Health, 1(1), 1-13.
• Karatuzla, M. (2020). Türkiye’de kariyer planlama ve geliştirmeye dayalı hemşirelik araştırmalarının incelenmesi. Sağlık Hizmetleri ve Eğitimi Dergisi, 4 (1), 8-13.
• Kır, A., Er, A.S. (2017). Organizasyonlarda kariyer planlaması ve kariyer engelleri, Electronic Journal Of Vocational Colleges,7(2),14-23.
• Kırkpınar, S., İşcan, Ö.F. (2018). Liderlik tarzlarının iş tatmini ve örgütsel bağlılığa etkileri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 21(1), 1-29.
• Korkmazer, F. (2021). Klinisyenlerin klinik liderlik algılarının ölçülmesine yönelik bir araştırma. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 8(67), 554-564.
• Mollaoğlu, M., Yanmış, S. (2019). 4.sınıf hemşirelik öğrencilerinin meslek algısı ve kariyer planlaması arasındaki ilişkinin belirlenmesi. SETSCI Conference Proceedings, 4(9), 78-81.
• Özcan, S., Öztürk, H. (2022). Hemşirelerin örtük liderlik algıları ile öz liderlik davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 9(1), 1-13.
• Özen, M., Yüceler, A. (2019). Sağlık çalışanlarında duygusal emek, tükenmişlik ve iş tatmini ilişkisinin incelenmesi: Konya ilinde bir uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 41, 194-209.
• Özlük, B., Baykal, Ü. (2020). Hemşirelik hizmetleri yönetiminde gerçekleşen yeniden yapılanma sürecinin hemşireler tarafından değerlendirilmesi: Niteliksel bir çalışma. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 7(1), 52-64.
• Öztürk, H., Bahçecik, N., Gürdoğan, E.P, (2012). Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımları değerlendirmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 20(1), 17-25. Öztürk, H., Kurt, Ş., Serin, G.M., Bayrak, B., Balık, B., Demirbağ, B.C. (2016). Hastanelerde İşe Yeni Başlayan Hemşirelerin Sorunları. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 016(4), 189-201. Rumsey, M. Homer, C.S.E. (2015). Global health and nursing and midwifery leadership. J Nurs Manag, 23, 963-964.
• Serinkan, C., İpekçi, İ. (2005). Yönetici hemşirelerde liderlik ve liderlik özelliklerine ilişkin bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 10(1), 281-294.
• Sevinç, E., Sabuncu, N. (2018). Kariyer planlama ve geliştirme uygulamalarına ilişkin bir özel hastanede çalışan hemşirelerin görüşleri. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (6), 585-606.
• Topbaş, E., Görgen, Ö., Şahin, E., Çakmak, N. (2017). Profesyonel hemşirelikte ilk adım kariyer planlaması. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 11, 99-116.
• Yılmaz, H., Kantek, F. (2016). Türkiye’deki yönetici hemşirelerin liderlik tarzları: literatür inceleme, Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(2), 110-117.
• Yılmaz, İ.A., Dursun. B., Pektaş. K, Altay. A. (2012). Üniversite öğrencilerinin kariyer seçimlerinin demografik özellikler açısından incelenmesi: Pınarhisar MYO örneği. Electronic Journal of Vocational Colleges, 9-21.