DIŞ TİCARETTE KABUL KREDİSİNİN FİRMA, BANKA VE ÜLKE EKONOMİSİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 179 - 197, 31.12.2024

Bingül Artan

https://doi.org/10.61127/idusos.1504739

Öz

Dış ticaret işlemlerinde kullanılan ödeme şekillerinden Mal Mukabili Ödeme, Vesaik Mukabili Ödeme ve Akreditifli ödeme şekilleri uygulamada çok kullanılmasına rağmen, Mal Mukabili, Vesaik Mukabili, Akreditifli ödememe şekilleriyle birlikte kullanılan Kabul Kredili Ödeme Şekli ’nin bankalar açısından kaynak yaratma, ihracatçı, imalatçı firmalar için de finansman sağlama imkânları daha fazladır. Kabul kredili ödeme işlemlerinde kullanılan, ithalatçı firma tarafından kabul edilen ve ithalatçının bankası tarafından aval verilmiş poliçeler, hukuken özel düzenlenmiş bir kambiyo senedi olarak firma için iskonto edilebilir bir finansman belgesi ve bankalar için kaynak yaratan kıymetli evraktır. Ticaret hukukunda kambiyo senetleri mevzuatı ayrıca düzenlenmiştir. Ekonomide kaynak ihtiyacı olduğu dönemlerde bankalar, ticari bir ilişkiden doğan, kıymetli evrak statüsünde olan portföyündeki bono ve poliçeler ile merkez bankalarından reeskont kredisi kullanarak üretimi ve ticareti finanse edebilir. Eximbank, imalatçı, ihracatçı, döviz kazandırıcı faaliyette bulunan hizmet işletmelerine kullandırdığı reeskont krediler ile işletmelerin finansman ihtiyacı doğrultusunda verilen krediler, teşvikler, muafiyetler ile daha az maliyetlerle daha çok fırsatlara ulaşabilmelerini sağlamaktadır. Kabul kredili ödeme, güvenilir, akışkan verimli finansman imkânları ile sürdürülebilir ihracatı destekleyerek, ihracat gelirleri ve Merkez Bankası Rezervlerini artırarak ülke ekonomisine önemli yararlar sağlamaktadır. Bu araştırma ihracatın finansmanının kaynak ihtiyacında olan bankaların, döviz kazandırıcı faaliyetler kapsamında mal üreten imalatçı, ihracatçı firmaların sürdürülebilir imalat ve ihracatları için kabul edilmiş, aval verilmiş kambiyo senedi niteliğinde poliçe ‘nin özelliklerini, hukuki niteliğini, kredilendirme şeklini, bankalar ve Eximbank tarafından kredilendirme işleyişini, güvenilir, sürdürülebilir ihracat imkânlarını, ülke ihracat hacmi artışı ile ülke döviz rezervlerinde sağlanacak artış olanaklarını, literatür çalışması, TÜİK, Eximbank, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ndan sağlanan veriler ile araştırarak açıklanmıştır. Akreditifli, Vesaik Mukabili, Mal Mukabili ödeme şekilleri ile birlikte kullanılan Kabul Kredili Ödeme Şeklinde bir Kambiyo Senedi olan Poliçe ’nin güvenilir, sürdürülebilir finansman imkânları ile ihracatçıya, bankalara, ülke rezervlerine katkı yarattığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kabul Kredileri, İhracatın Finansmanı, Kambiyo Senedi, Poliçe

Etik Beyan

Derginizin Etik İlkeler ve Yayın Politikası başlıklı kurallarınızı okudum, anladım, kabul ederim. Etik kurallara uygun olarak hazırlanmıştır. Beyan ederim. Saygılarımla,

Teşekkür

Teşekkürler.

Kaynakça

• Acer, A., (2010), “Ticari Kredi Talebi Değerlendirme Sırasında Bankalar Tarafından Yapılan Mali Analiz Çalışmaları ve Bilanço Aktarma-Arındırma Politikaları” Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Ankara,
• Akdoğan, N & Tenker, N. 2007. “Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri” Gazi Kitabevi, Ankara
• Aktepe, İ. E. (2013). “Sorularla Katılım Bankacılığı, TKBB Yayınları. İstanbul
• Arestis, P. and Basu, S. (2008). Role Of Finance And Credit in Economic Development. Northampton: Edward Elgar
• Ayluçtarhan, A.& Kaya, S., (2018), Dış Ticaret İşlemleri Muhasebesi , İstanbul
• Ataman, Ü. & Sümer H., (1998), Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi, İstanbul
• Bakan, İ. O. & Okka M. & Canıtez B., Afşar, C.& Atasagun H., Gedik, H., Tümer, G. (2012). “Dış Ticaret İşlemler ve Uygulamalar”, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Bozer,A. & Göle C.,(2016), Kıymetli Evrak Hukuku, 5. Bası, Ankara
• Can M., (2012) Kıymetli Evrak Hukuku, Ankara,
• Can, A.(2010). Krizin Muhasebesi Ve Muhasebenin Krizi Mali Çözüm, S. 97, Ankara
• Demirtürk, B. (2011), Bankalarda Kredilendirme Sürecinde İstihbarat, Nitel ve Nicel Veri Analizi ve Derecelendirme. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul
• Gültekin, S. ve Savcı M. (2008), ‘’Dış Ticaret İşlemleri Muhasebesi’’, Murathan Yayınevi, Trabzon.
• McKinnon R. (1973). Money and capital in economic development. Washington DC: Brookings Institutions,
• Memiş H. & Paksoy S. & Yöntem T. (2014). Merkez Bankası Rezervleri ve Makro Ekonomik Değişkenler Arasındaki İlişki: 1989-2013 Dönemi Üzerine Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19, 4, 93-108
• Miller, J. L. C. (2013). Bank credit and economic growtn in Mexico. Economía Informa, 378 (January–February), 14-36
• Öztan F.,(2016), Kıymetli Evrak Hukuku, Güncelleştirilmiş 20. Bası, Ankara
• Savaş V.,(2004), Dünya Ekonomi Sistemi, Yeditepe Üniversitesi Yayını, İstanbul
• Sayar R., (2018), İhracatın Finansmanı ve İhracat İlişkisi; Türkiye Örneği, Doktora Tezi, Ankara
• Yurtsever, H. (2010). Uluslararası Ödeme Şekillerinde Bankalarca Alınan Komisyon ve Vergi Üzerine Eleştirel Bir Yaklaşım’’ Ege Academic Review, İzmir.
• IMF. (1993). International Monetary Fund: Balance of Payments Manual.Erişim: Şubat 2016. https://www.imf.org/external/pubs/ft/bopman/bopman.pdf
• MEB, Dış Ticaret Muhasebe Sistemi,343FBS035, Ankara,
• TÜİK, Ödeme Şekillerine Göre İhracat https://eximbank.gov.tr/tr/urun-ve-hizmetlerimiz/krediler/kisa-vadeli-ihracat kredileri/reeskont-kredisi