MİLLİ EĞİTİM ŞÛRA KARARLARINDA EĞİTİM MÜFETTİŞLİĞİ

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 15 - 32, 22.01.2025

Koray Kaçar

https://doi.org/10.61349/iesbad.1477601

Öz

Bu araştırma 1939-2021 yılları arasında yirmi kez toplanan Milli Eğitim Şûralarında eğitim müfettişliği ile ilgili kararları incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden biri olan doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında ilki 1939’da ve sonuncusu 2021’de toplanan yirmi Milli Eğitim Şûrası kararlarından eğitim müfettişliği ile ilgili olanlar ele alınarak tartışılmıştır. Araştırma sonucunda şûralarda; eğitim müfettişlerinin lisansüstü eğitim yapması gerektiği, eğitim müfettişlerinin tanımının yapıldığı, görevlerinin belirlendiği ve yetiştirilmeleri için model önerildiği gibi önemli önerilerin yapıldığı görülmüştür. Ayrıca şûralarda müfettişlerin özlük hakları ile mali haklarının iyileştirilmesi, alanlarında uzmanlaşması, rehberlik rollerinin öne çıkarılması, müfettişliğin tek çatı altında toplanması gibi tavsiye kararlarının da alındığı belirlenmiştir. Bununla birlikte alınan kararların gerçekleşmesi konusundaki eksikliklere eleştiri getirilmiştir. Bu doğrultuda; eğitim müfettişlerinin hizmet içi eğitimler ile alanlarında ve pedagojide uzmanlaşmaları, özlük hakları ve mali konularda iyileştirmeler yapılması, eğitim müfettişlerinin eğitim önderi olmaları gibi konularda tavsiyelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Milli Eğitim Şuraları, Eğitim Müfettişliği, Rehberlik, Denetim

Etik Beyan

Çalışma belge analizi yöntemiyle yapıldığı için etik kurul onayı bulunmamaktadır. Ayrıca benzerlik oranının %20 civarında çıkmasının sebebi daha önceki çalışmalarda da şura kararları ve yönetmelik maddelerinin aynen alınmış olmasıdır. Kararlar ve mevzuat maddelerinin benzer çalışmalarda da kullanılması benzerlik oranını arttırmaktadır. Onun dışında intihal yapmadığımı ve etik kurallara uyduğumu beyan ederim

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum yoktur.

Teşekkür

Bu çalışmayı yapmamda bana fikir veren eğitim müfettişi Mehmet Ali Selamet'e teşekkür ederim.

Education Inspectors in the Resolutions of the National Education Councils

Öz

This study aims to examine the resolutions of the National Education Councils that have been assembled twenty times between 1939 and 2021. The research was carried out by using the document analysis method, which is one of the qualitative research designs. In the research, the decisions that in the field of education inspectors of the twenty National Education Councils, which last convened in 2021, were dealt and discussed. It was found that proposals on post-graduate education of education inspectors, the definition of education inspectors, the mission of education inspectors and a training model for the inspectors were made in the councils. Furthermore, it was identified that the decisions on improving the salary and rights of education inspectors, specializing in their fields, distinguishing their counselling roles, unifying the inspectors were made, too. However, the deficiencies to put into action the resolutions were criticized. Correspondingly, the in-service training of education inspectors to expertise in their field and pedagogy, improving economic status and rights, being the leaders of education etc. were offered.

Anahtar Kelimeler

National Education Councils, Education Inspectors, Supervision, Inspection

Kaynakça

• Altınok, V., Tezel, M., & S.Güngör, S. (2020). Okullarda Denetimin Gerekliliği Üzerine Öğretmen Görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 225-253. https://doi.org/10.17152/gefad.649743
• Arslan Kurnaz, A. (2022). Maarif Müfettişlerinin Yasal Düzenlemelere İlişkin Görüşleri ve Yaşadıkları Sorunlar. İkdas Yayınevi.
• Akyüz, Z. & Akbaşlı, S. (2023). Eğitimde denetimin kaotik durumu: Eğitim müfettişliğinin tercih Edilebilirliği, International Journal of Eurasia Social Sciences (IJOESS), 14(54), 1628-1653.
• Aydın, A. (1998). “Şûra Kararlarının Demokratiklik ve Bilimsellik Nitelikleri”, Eğitim ve Bilim Dergisi, S. 22(107), ss. 4-7.
• Aydın, İ. (2022). Öğretimde Denetim, Durum Saptama Değerlendirme ve Geliştirme. Pegem Akademi. Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Başar, H. (1993). Eğitim Denetçisi. Pegem Yayıncılık.
• Beycioğlu, K., & Dönmez, B. (2009). Eğitim Denetimini Yeniden Düşünmek. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 71-93.
• Bulut-Boz, T. & Karataş, İ. H. (2020). Milli eğitim şuralarında eğitim ve okul yöneticiliği. Alanyazın, 1(2), 108-130.
• Çakır, C. (2017). Geçmişten Günümüze Türk Eğitim Sistemindeki Gelişmeler: Bir Kamu Politikası Aktörü Olarak Milli Eğitim Şuraları Özelinde Bir Değerlendirme. Sosyal Ve Beşeri Bilimler Dergisi, 9(2), 31-48.
• Çelikkaya, H. (1991). Eğitimin Anlamları ve Farklı Açılardan Görünüşü. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 73-85.
• Dağhan, G. Kalaycı, E. Seferoğlu, S. (2011). Milli Eğitim Şûralarındaki teknoloji politikalarının incelenmesi. Akademik Bilişim Konferansı. Malatya İnönü Üniversitesi: (2-4 Şubat 2011).
• Deniz, M. (2001). Milli Eğitim Şûralarının Tarihçesi ve Eğitim Politikalarına Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Deniz, Ü. (2022). Eğitim Müfettişlerinin Rollerine İlişkin Kavramsal Bir Değerlendirme. Milli Eğitim Dergisi, 51(236), 3657-3678. https://doi.org/10.37669/milliegitim.999899
• Doğan, K. C. (2015). Yönetimin Bir Fonksiyonu Olarak Denetim ve Kamu Yönetimindeki Yeri. Ombudsman Akademik(3), 107-141. https://doi.org/10.32002/ombudsmanakademik.439673
• Durmaz, B., Bozkuş, M., Türk, M. M., & Üstündaş, V. (2023). Milli eğitim bakanlığı eğitim müfettişleri yönetmeliğine ilişkin eğitim müfettişi ve öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(1), 158–176.
• Ekinci, A. (2009). İlköğretim müfettiş yardımcılarının müfettiş seçme ve yetiştirme esaslarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 39 (184) , 82-101.
• Ekinci, A. Öter, Ö. M., & Akın, M. A. (2013). Cumhuriyet Sonrası Eğitim Sisteminde Müfettiş Seçme ve Yetiştirme Sistemi. Milli Eğitim Dergisi, 43(199), 106-125.
• Ergün, H. (2020). Yönetmeliklerde Müfettişler. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (50), 141-157.
• Ergün, H. (2022). Eğitim Müfettişlerinin Sorunları. Asya Studies, 6(21), 97-108.
• Erkılıç, T., & Dilbaz, E. (2015). Denetçi Rol ve Yeterlikleri Bağlamında 1999, 2011 ve 2014 Müfettişlik Yönetmeliklerinin Müfettiş Yardımcısı Atama ve Yetiştirme Anlayışlarının Karşılaştırılması. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 3(2), 7-24.
• Göker ,S.D.(2015).Denetim Sürecinde Öğretmen Öğrenmesi İçin Geliştirici Bir Geribildirim Modeli. Asos Journal.
• Glickman, C. D. (1990). Supervision of instruction: A developmental approach. Allyn and Bacon.
• Harris, B. M. (1985). Supervisory behavior in education. Prentice-Hall.
• Kandemir, A. (2022). Milli Eğitim Şûralarında Eğitim ve Okul Yönetimi. Baskent University Journal of Education, 9(2), 169-179.
• Karaman, Ü. (1983). Müfettiş Yeterliklerinin Saptanması ve Hizmet İçi Eğitim Programı Hazırlanması. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 16(1), 587-602.
• Kasapçopur, A. (2007). Avrupa Birliği ülkelerinde eğitim denetimi. MEB Teftiş Kurulu Başkanlığı Yayını.
• Kayıkçı, D. K., & Müfettişi, H. M. E. M. İ. (2005). Milli Eğitim Bakanlığı Müfettişlerinin Denetim Sisteminin Yapısal Sorunlarına İlişkin Algıları ve İş Doyum Düzeyleri. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 44(44), 507-527.
• Kayıkçı, K., Özdemir, İ., & Özyıldırım, G. (2018). Denetim Anlayışı ve Uygulamalarındaki Değişimler Hakkında Okul Müdürlerinin Görüşleri. İlköğretim Online, 17(4), 2170-2187.
• Kel, M. A., & Akın, U. (2021). Değişim Sürecindeki Eğitim Denetimi: Müfettişler, Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerin Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(1), 219-243.
• Kılıç, Z. & Güven, S. (2017). Türk milli eğitim şûralarında alınan kararların incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(53), 588-299.
• Kıral, B. (2020). Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• Köroğlu, H. & Oğuz, E. (2011). Eğitim müfettişlerinin rehberlik rollerine yönelik öğretmen, yönetici ve eğitim müfettişi görüşleri [Opinions of primary school teachers, administrators and education supervisors regarding education supervisors’ guidance roles]. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi ‐ Journal of Educational Sciences Research, 1 (2), 9–25.
• Lune, H. ve Berg, B. L. (2017). Qualitative research methods for the social sciences. (9th Edition). England, Essex: Pearson.
• Oliva, P.F. & Pawlas, G.E. (2001). Supervision for today’s schools (6th ed.). John Willey.
• Resmi Gazete (2020). Milli Eğitim Bakanlığı Teşkilatı ve Görevleri Hakkında Kanun ile Devlet Memurları Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. 13.06.2010 tarihli ve 27610 sayılı Resmi Gazete. Resmi Gazete (2022). Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Müfettişliği Yönetmeliği.01.03.2022 tarihli ve 31765 sayılı Resmi Gazete.
• Resmi Gazete (2024). Anayasa Mahkemesi Kararı.17.04.2024 tarihli ve 32520 sayılı resmi gazete. Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250.
• Sergiovanni, T. J. & Starratt, R. J. (1993). Supervision: a redefinition. McGraw- Hill, Inc.
• Sözer, Y. (2023). Türkiye Millî Eğitim Şuraları Eğitim Programlarına İlişkin Kararlarının Felsefi Yönden İncelenmesi: Cumhuriyet’in İlk Yüzyılına İlişkin Dönemsel Bir Analiz. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 22(Cumhuriyet’in 100. Yılı), 55-85.
• Su, K. (1974). Türk Eğitiminde Teftişin Yeri ve Önemi. Milli Eğitim Basımevi.
• Şahin, A. (2022). Türk Eğitim Sisteminde Denetimin Tarihsel Gelişimi ve Denetimin Okul Yöneticileri ya da Müfettişler Tarafından Yapılmasının Güçlü ve Zayıf Yönleri. Atlas Sosyal Bilimler Dergisi, 1(12), 38-48.
• Şahin, S., Çek, F., Müdürlüğü-izmir, M. E., Zeytin, N., vd. (2011). Eğitim Müfettişlerinin Mesleki Memnuniyet ve Memnuniyetsizlikleri. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 2(2), 221-246.
• Şahin, S., Elçiçek, Z. ve Tösten, R. (2013). Historical development of supervision in Turkish education system and the problems in this course of development. International Journal of Social Science, 6 (5), 1105 – 1126.
• Şen, S. & Akbaba-Altun, S. (2022). Dönemin ruhunun Türk milli eğitim şûralarına (1939-2014) etkileri: Hermenötik bir analiz. Muş Alparslan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 23-45.
• Tok, N. (2013). Türkiye’de eğitim müfettişlerinin profili. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 119-138.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB] (1962). 7. milli eğitim şurası kararları.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB] (1982). 11. milli eğitim şurası kararları.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB] (1988). 12. milli eğitim şurası kararları.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB] (1993). 14. milli eğitim şurası kararları.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB] (1996). 15. milli eğitim şurası kararları.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB] (1999). 16. milli eğitim şurası kararları.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB] (2006). 17. milli eğitim şurası kararları.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB] (2010). 18. milli eğitim şurası kararları.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB] (2014). 19. milli eğitim şurası kararları.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB] (2021). 20. milli eğitim şurası kararları.
• Taş, H. (2023). Türk Eğitim Sisteminde Denetim Alt Sisteminin Yapılanma Sorunsalı ve Bir Model Önerisi. Eğitim Ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori Ve Uygulama, 14(27), 169-196. https://doi.org/10.58689/eibd.1194319
• Taymaz, H. (1976). Müfettiş Nitelikleri ve Yetiştirilmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 9(1), 357-365.
• Teftiş Kurulu Başkanlığı (2024). https://tkb.meb.gov.tr Son erişim 01.05.2024
• Tofur, S., Aypay, A. & Yücel, C. (2016). Comparative evaluation of the decisions of the Turkish national education council and indexes of the journal of announcements between 1980-2014. Eğitim ve Bilim, 41(186). http://dx.doi.org/10.15390/EB.2016.6595
• Uslu, A. G. B. (2013). Eğitim Denetmenlerinin Seçimi, Atamaları ve Mali Hakları ile Yetiştirilmelerine İlişkin Sorunların İncelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 191-205.
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/bitstream/handle/20.500.12413/2989/PP%20InBrief%20 13%20QDA%20FINAL2.pdf?sequence=4. 17.07.2024 tarihinde indirilmiştir.
• Yalçınkaya, M. (1990). Türk Eğitim Sisteminde Teftişin Bütünleştirilmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 23(1), 245-367.
• Yalçınkaya, M. (2002). Açık Sistem Teorisi ve Okula Uygulanması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2).
• Yee-Wan, C. (2001). Teachers’ perceptions of ' quality assurance inspection in relation to school improvement: A case study, University of Hong Kong (Unpublished Master Thesis).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. baskı). Ankara: Seçkin.
• Yıldırım, M., Beycioğlu, K., Ugurlu, C. T., Sincar, M. (2012). Eğitim Müfettişlerinin Görev Alanları Açısından Karşılaştıkları Sorunlar. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 1-21.
• Yıldırım, N. (2011). Müfettişlik Mesleğinin Eğitim Müfettişleri Üzerindeki Etkiler. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 35-51.