Fıkıh Usulünde İlham ve Bilgi Değeri

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 1, 63 - 98, 15.06.2015

Mehmet Birsin

Öz

Makalede ilham kavramının mahiyeti, sübutu ve delil oluşu ile ilgili tartışmalar

ele alınmıştır. Hz. Peygamber özelinde vahiy-ilham ilişkisi incelenmiştir.

Peygamber olmayan kişiler bakımından ilham kavramının mahiyeti ve bilgi

değeri bu çalışmanın ana mihverini oluşturmaktadır. İlhamın hüccet oluşuna

dair ortaya çıkan görüşler ve delilleri ele alınmış, şer’î amelî hükmün tayini bakımından

yeri ve değeri belirlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İlham, vahiy, şer’î delil, fıkıh usulü, şer’î ameli hüküm

Kaynakça

• Abdulazîz el-Buhârî, Ahmed b. Muhammed Alâuddin, Keşfu’l-esrâr an usûli Fahru’lİslam
• el-Bezdevi, (tahk.: Abdullah Mahmud Muhammed Ömer), Daru’l-kutubi’lİlmiyye, et-Tab’atu’l-ûlâ Beyrût 1418/1997.
• Ak, Ahmet, “Mâturidî Âlimlere Göre İlhamın Bilgi Kaynağı Olması Sorunu”, İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt: 5, sayı: 2, Güz 2014,
• Arûsî, Halid b. Muhammed, “Delâletu’l-ilhâm” Mecelletu külliyeti’l-ulum, Kahire, 2008.
• Aslan, Abdulgaffar, “Kelâm’da İlham’ın Bilgi Değeri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Yıl: 2008/1 Sayı: 20
• Beşer, Faruk, “Vahiy, Keyfiyeti, Alanı ve Devamlılığı Konusunda Bir Anlama Denemesi”, Usûl: İslam Araştırmaları Dergisi, Sayı: 3, Ocak-Haziran 2005,
• Beğavî, Ebu Muhammed el-Huseyn b. Mes’ûd (516/1122), Meâlimu't-Tenzîl, (tahk.: Muhammed Abdullah en-Nemr, Osman Cuma Damiriyye, Süleyman Müslim el- Harş), Daru’t-taybe, Riyad 1411.
• Beyhakî, Ahmed b. Hüseyin (458/1066), Şiabu’l-îmân, Tahk: Abdulalî Abudulhamid, Mektebetu’r-rüşd li’n-neşri ve’t-tevzî, Riyad 1423/2003, II/460 (Hno: 1141)
• Birsin, Mehmet, İslam Hukukunda İnsan Hakları Kuramı, Düşün Yayıncılık, İstanbul 2012.
• Celaleddin el-Mahallî, Şemsuddin Muhammed b. Ahmed, Şerhu cem’i’l-cevâmi’ li’s- Sübkî, -Hâşiyetu’l-allâme el-Bennânî ile birlikte-, Dâru’l-fikr, Beyrut 1402/1982.
• Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Ali er-Râzî (370/980), el-Fusûl fi’l-usûl, (tahk.: Uceyl Câsim en-Neşemî), Vizâratu’l-evkâf el-Kuveytiyye, 2. bs., Kuveyt 1414/1994.
• Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman (255/868), Sünen, (tahk.: Huseyn Selîm Esed ed-Dârânî), Dâru'l-muğnî li’n-neşri ve’t-tevzî’, Riyad 1421/2000, Buyû’, 2, (h.no:2575).
• Debûsî, Ebu Zeyd Abdullah b. Ömer b. Îsâ (430/1039), Takvîmu’l-edille fî usûli’l-fıkh, Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye, et-Tab’atu’l-ûlâ, Beyrût 1421/2001.
• Demir, Ahmet İshak, “Mütekaddimîn Devri Kelâmcılarına göre Bilgi Kaynağı Olarak Keşf ve İlhâm”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1993.
• Ebu Ya’lâ, Muhammed b. el-Huseyn el-Ferrâ (458/1065), el-Udde fi usûli’l-fıkh, (Tahk.: Ahmed b. Ali b. Ahmed Sîr el-Mubârekî), by, Riyad 1400/1980.