NAHİV EKOLLERİ (ÖRNEK OLARAK BASRA VE KÛFE EKOLLERİ)

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 147 - 158, 15.12.2021

Aya Nasr Mohammed Elkatrey

Öz

Basra ekolü nahive önem veren ekollerin ilkidir. Bu bağlamda
söz konusu ekolün temsilcileri Temîm, Kays, Esed ve Necd’e
gitmiş ve onlardan Arapça öğrenmişlerdir. Çünkü onların dilleri
bozulmamıştı. Yani Basra okulunun ortaya koyduğu nahiv,
kendisinden sonra ortaya çıkan bütün ekollere kolaylık sağlamış,
Sibeveyh’in “el-kitab” adlı eserine ve ondan sonra gelen âlimlere
bir ışık olmuştur, desek abartmış olmayız. Kûfe ekolünün de
nahiv konusunda görüşlerinin olduğunu inkâr edemeyiz. Ancak
onlar, daha çok fıkıh, kıraatler ve hadis rivayeti konusuna önem
vermişlerdir. Şunu net bir şekilde ifade edebiliriz ki, Basra ve
Kûfe ekolleri bütün nahiv ekollerinin temelidir. Bu nedenle biz
de çalışmamızı sadece bu iki ekol üzerine yoğunlaştırdık.

Anahtar Kelimeler

Arapça, Nahiv Ekolleri, Dil Bilgisi, Basra Ekolü, Kûfe Ekolü

Kaynakça

• - ‘abulḥamîd, muḥammed muḥyiddîn et-tuḥfa’s-sünniyye. Beyrût: Dâru’l-fikr.
• - Anggraini, yurik. mḳâratun beyn’l-Baṣra ve’l-Kufa Fİ ʿâmili’t-tnâzuʿi ve teṭbîḳi tedrisihâ fi‘l-lüġati’l-ʿarabyye, el-câmiʿatu’l-islâmiyye el-ḥükûmiyye bi-C,ûrib, külliyyetu’t-terbiyye ve’t-teʿlîm, 2018.
• - Caʿfer, ʿAbdunnebiy Muhammed Mustafa Hîbe. İhtilafu’n-Nuhâti Ve Âsâruhû Fi-d-Dersi’n-Nahviyyi, Sudan, Câmiʿatü Ümmü Dermâni’l-İslâmiyye, Külliyetü’l-Luğati’l-ʿArabiyyeti, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• - El-Esʿad, ʿAbdulkerîm. el-ves’iṭ fi‘n-naḥvi’l-ʿarabyyi, Riyâd: Dâru’ş-şevvâf, 1992.
• - Emîn, Aḥmed. żuḥa’l-İslâm, el-Ḳahire: el-Hendâvî.
• - El-Esedî, Kerîm Merze. Bi-Zûği Medresetey’l-Baṣrati ve’l-Kûfeti’n-Naḥviyyeteyni Neşʾetü’n-Naḥvi’lʿArabî, II. Bölüm, 2016, http://kouttabouna.blogspot.com/2016/06/blog-post_52.html.
• - Faysal. İhtilâfu’l-Mustalahâti’n-Nahviyyeti’lʿArabiyye Fi-Nazari Nuhati’l-Basra ve’l-Kûfe (Dirâsetu’l-Mukaraneti), Malang: El-Câmiʿatü’l-İslamiyyetü’l-Hükûmiyyetü Bi-Malânc, Külliyetü’l-İnsaniyyeti Ve’s-Sekâfiyyetti, Arap Dili Ve Edebiyatı bölümü, Yüksek Lisans Tezi, 2008.
• - El-Ḥadîŝî,Ḥadice. El-Medârisu’n-Nahaviyye, III baskı, Ürdün: : Daru’l-emel, 2001.
• - Hûneyne, Medresetü ʿİlmu’n-Nahv: Taṭavvurâtuhâ Ve Nazariyyatuhâ Ve’l-İstifâdetü Minhâ Li-Taʿlîmi’l-Lugati’l-ʿArabiyye (El-Basra Ve’l-Kûfe), Et-Taʿrîb Dergisi, No/1, 2018.
• - ḳaṭriyânî, zâriye.taḥlîlü’l-mezâhib’naḥaviyye fi kitâbeyyi’l-ecrûmiyye ve’n-naḥvu’l-veâżıḥ ve’l-istifâde minhâ fi teʿlîmu’n-naḥvi, Malang: Câmiʿatü Mevâna Mâlik İbrahim el İslamiyyetü’l-Hükûmiyyetü Bi-Malânc, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• - Mecrişî, Aḥmed. el-medârisu’n-naḥaviyye: en-neşʾetu ve’l-ḥilâfu fi’l-mefhumi ve’l-vucûdi.
• - Manṣûr, ʿömer. Medresetü’n-naḥaviyye fi’l-baṣrati ve’l-kûfa, el-mecelletu’l-ʿarabiyyetu li’t-terbiyyeti ve’t-taʿlîmi, sayı: 2, 2018.
• - Mesʿûd, Cubrân. Muʿcemu’r-Râʾid, Beyrut: Daru’l-ʿUlûmi Li-l-Melâyîn, VII. Baskı, 1992.
• - Maʿrûf, Muhammed. İhtilafu Ârâʾi’n-Nahaviyyyeti Beyne Medreseti’l Basra Ve’l Kûfe (Dirâsetün Vasfiyyetün Tahlîliyyetün), Malang: Câmiʿatü Mevâna Mâlik İbrahim el-İslamiyyetü’l-Hükûmiyyetü Bi-Malânc, Külliyetü’l-İnsaniyyeti Ve’s-Sekâfiyyetti, Yüksek Lisans Tezi, 2010
• - Râvî, Salaḥ. En-naḥvü’l-ʿarabyyi: neşʾetuhu teṭavvuhu ve medârisuhu ve ricâluhu, , el-Ḳahire: Dâru’l-ġarîbi,2003.
• - Er-Râciḥî, ʿAbduh. Durus fi’l Medârisu’n-Nahaviyye, Beyrût: Dâru’n-nahżati’l- ʿarabyyi, 1988.
• - Şâsî, Muḥammed. Mevḳif b. Mâlik mimâ uḥtulife fihi‘l-Basriyyîn Ve’l-Kûfiyyîn Jurnal Al-Tsaqafa Volume 14,2017.
• - Es-Seyyid, ʿAbdurrahmân. Medresetü’l-Baṣrati’n-Naḥaviyye Neşʾetühâ ve Taṭavvuruhâ, I. Baskı, Mısır, Dâru’l-Meʿarif, 1968.
• - Sîbeveyh. el-Kitâb, 1. Cüz, Ḳahire: Dâru’l-ḳalem, 1977.
• - Es-Süheylî, Abulḳâṣım ‘Abdurraḥmân b. ‘bdillâh. Netâʾicu’l-fikri fi‘n-naḥvi, Beyrût: Dâru’l- Kutubi’l-ʿilmiyyeti, 1992.
• - Sunûber, Ahmed. Medresetu’l-baṣratu’l-ḥadîŝe fi’n-nıṣfi’l-evvel min el-ḳarni’l-evveli’l-hicrî: Dresetun fi esbâbi’t-tʾeḥuri’l-ʿilmî ʿan medreseti’l-kûfa, mecelletü külliyyeti’l-ilâhiyyât, Tekirdaġ.
• - Es-Süyûṭî, ʿAbduraḥmân celâluddîni. El-Mozhir fi ʿulûmi’l-luġati ve envâʿihâ, 1. Cüz, Beyrût: ṣaydâ.
• - Şevḳî Żayf, el-medârisu’n-naḥaviyye, el-Ḳahire: Dâru’l-meʿârif, 1964.
• - Tantâvî, Muhammed. El-Mezhebi’l-Basariyyu Ve Haṣaiṣuhu, 2015, https://almerja.com/reading.php?i=0&ida=507&id=244&idm=11780
• - Eṭ-Ṭavîl, es-seyyid rızḳ, el-ḥilâfu byne’n-naḥaviyyîn drâsetun ve taḥlîlun ve taḳvîm, Mekketu’l-Mukerreme: el-Mektebetu’l-fayṣaliyye,1984.
• - Umbar, Kisno. Teʾsîru İhtilafu Ârâʾi’l-Basriyyîn Ve’l-Kûfiyyîn Fi’l-ʿUlamâi’n-Nuhati‘l-Muhaddisîn, Mahasiswa Bahasa Dan Sastra Arab.