THE EFFECT OF GLOBALIZATION AND URBANIZATION ON THE ENVIRONMENT: A CASE STUDY FOR TURKIYE

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 2, 130 - 152, 30.12.2024

Fergül Özgün

https://doi.org/10.24889/ifede.1501231

Öz

Globalization and urbanization are two important concepts that have not only economic but also environmental consequences. Globalization brings countries closer economically, socially, and politically and changes production and consumption. Changes in production and consumption directly affect economic growth and indirectly affect the environment. Urbanization causes population density to accumulate in cities, enabling a more intensive natural resource use. In this study, the effects of globalization and urbanization on the environment were examined through the example of Türkiye. To test whether the effects of different types of globalization on the environment are the same and to make sound policy recommendations, three different types of globalization—economic, social, and political—are discussed. In addition to globalization, urbanization rate and economic growth variables are included in the model. ARDL analysis was applied using data from the 1980-2021 period. According to the results of the analysis, a co-integration relationship between the variables. In the long term, economic and social globalization decreases environmental quality by increasing CO2 emissions. Political globalization positively affects environmental quality by reducing CO2 emissions. The impact of urbanization on CO2 emissions is negative and significant in the short term and positive but insignificant in the long term. Improvement of environmental quality can be achieved through policies that will increase political globalization. Türkiye should accelerate its international cooperation efforts on the environment and take steps to support the process of harmonization with international environmental policies.

Anahtar Kelimeler

Globalization, Urbanization, CO2 emission, Economic growth, ARDL

KÜRESELLEŞME VE KENTLEŞMENİN ÇEVREYE ETKİSİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Öz

Küreselleşme ve kentleşme, sadece ekonomik değil çevresel sonuçları da olan iki önemli kavramdır. Küreselleşme ülkeleri ekonomik, sosyal ve politik açıdan birbirine yaklaştırarak üretimi ve tüketimi değiştirmektedir. Üretim ve tüketimdeki değişmeler ekonomik büyümeyi doğrudan etkilemekte, dolaylı olarak da çevre üzerinde etkiler yaratmaktadır. Kentleşme ise nüfus yoğunluğunun kentlerde birikmesine sebep olarak doğal kaynakların daha yoğun kullanılmasını sağlamaktadır. Bu çalışmada küreselleşme ve kentleşmenin çevre üzerindeki etkileri Türkiye örneği üzerinden incelenmiştir. Farklı küreselleşme türlerinin çevre üzerindeki etkilerinin aynı olup olmadığının test edilmesi ve politika önerilerinin sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için ekonomik, sosyal ve politik olmak üzere üç farklı küreselleşme türü ele alınmıştır. Küreselleşmeye ek olarak kentleşme oranı ve ekonomik büyüme değişkenleri modele dahil edilmiştir. 1980-2021 dönemine ait veriler kullanılarak ARDL analizi uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre değişkenler arasında eş bütünleşme ilişkisi bulunmaktadır. Uzun dönemde ekonomik ve sosyal küreselleşme CO2 emisyonlarının artmasına sebep olarak çevre kalitesini düşürmektedir. Politik küreselleşme ise CO2 emisyonlarını azaltarak çevre kalitesini olumlu yönde etkilemektedir. Kentleşmenin CO2 emisyonlarına etkisi kısa dönemde negatif yönlü ve anlamlı iken uzun dönemde pozitif fakat anlamsızdır. Politik küreselleşmeyi artıracak politikalar uygulanarak çevre kalitesinin iyileştirilmesi sağlanabilir. Türkiye çevre konusunda uluslararası iş birliği çabalarını hızlandırmalı, uluslararası çevresel politikalara uyum sürecini destekleyecek adımlar atmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme, Kentleşme, CO2 emisyonu, Ekonomik büyüme, ARDL

Kaynakça

• Afşar, M. & Yüksel, G. Ö. (2022). Küreselleşme, Finansal Gelişme ve Karbon Emisyonları İlişkisi: Türkiye Üzerine Asimetrik Kanıtlar. Sakarya İktisat Dergisi, 11(4), 428-449.
• Altıntaş, N. (2020). Kentleşme ve Ekonomik Büyümenin Çevresel Bozulmaya Etkisi: Türkiye Örneği. OPUS International Journal of Society Researches, 15(26), 4517-4539.
• Apaydın, Ş., Ursavaş, U., & Koç, Ü. (2021). The Impact of Globalization on the Ecological Footprint: Do Convergence Clubs Matter?. Environmental Science and Pollution Research, 28(38), 53379-53393.
• Arif, M., Gill, A. R., & Ali, M. (2023). Analyzing the Non-Linear Association between Urbanization and Ecological Footprint: An Empirical Analysis. Environmental Science and Pollution Research, 30(50), 109063-109076.
• Aslan, M. (2023). Does Globalization Increase Environmental Pollution? Evidence from Turkey. Fiscaoeconomia, 7(2), 1309-1333.
• Atılgan, D. & Dallı, T. (2024). Küreselleşme Türkiye’deki Ekolojik Ayak İzini Etkiliyor Mu? ARDL Testinden Kanıtlar. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 47, 480-510.
• Aydemir, C. & Kaya, M. (2007). Küreselleşme Kavramı ve Ekonomik Yönü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 260-282.
• Aytekin, İ. (2013). Küreselleşme ve Ekonomik Küreselleşme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 123-134.
• Azam, M. & Khan, A. Q. (2016). Urbanization and Environmental Degradation: Evidence from four SAARC Countries—Bangladesh, India, Pakistan, and Sri Lanka. Environmental Progress & Sustainable Energy, 35(3), 823-832.
• Bakare, A. S. (2011). The Determinants of Urban Unemployment Crisis in Nigeria: An Econometric Analysis. Journal of Emerging Trends in Economics and Management Sciences, 2(3), 184-192.
• Balkı, A. (2023). Kurumlar Vergisinin İşsizlik Oranına Etkisi: Genişletilmiş ARDL Yönteminden Kanıtlar. Dumlupınar Üniversitesi İİBF Dergisi, 12, 31-41.
• Bayar, F. (2008). Küreselleşme Kavramı ve Küreselleşme Sürecinde Türkiye. Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, 32(4), 25-34.
• Bergh, A. & Nilsson, T. (2010). Do Liberalization and Globalization Increase Income Inequality? European Journal of Political Economy, 26(4), 488-505.
• Can, G. & Kılıç, F. (2023). Türkiye’de Sanayileşme ve Kentleşmenin Çevresel Tahribat Üzerindeki Etkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 17(2), 66-76.
• Çalık, T. & Sezgin, F. (2005). Küreselleşme, Bilgi Toplumu ve Eğitim. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(1), 55-66.
• Çoban, M. N. & Özkan, O. (2022). Çevresel Kuznets Eğrisi: Türkiye’de Küreselleşme ve Ekonomik Büyümenin Çevre Üzerindeki Etkisinin Yeni Dinamik ARDL Simülasyon Modeli ile Incelenmesi. Akademik Hassasiyetler, 9(19), 207-228.
• Destek, M. A., & Özsoy, F. N. (2015). Relationships between Economic Growth, Energy Consumption, Globalization, Urbanization and Environmental Degradation in Turkey. International Journal of Energy and Statistics, 3(4), 1550017.
• Destek, M. A. (2020). Investigation on the Role of Economic, Social, and Political Globalization on Environment: Evidence from CEECs. Environmental Science and Pollution Research, 27(27), 33601-33614.
• Doğan, B. & Can, M. (2016). Küreselleşmenin Büyümeye Etkisi: Güney Kore Örnekleminde Eşbütünleşme Analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 197-220.
• Duasa, J. (2007). Determinants of Malaysian Trade Balance: An ARDL Bound Testing Approach. Global Economic Review, 36(1), 89-102.
• Dünya Bankası, https://data.worldbank.org/indicator, [03.02.2024]
• Eren, M. V. & Çütcü, İ. (2018). Küreselleşmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 47-61.
• Erkut, M., Günay, E. K. & Yenilmez, M. I. (2024). Küreselleşme ve Ekolojik Ayak İzi Arasındaki İlişki: MIKTA Ülkeleri Örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), 14-26.
• Farooq, S., Ozturk, I., Majeed, M. T., & Akram, R. (2022). Globalization and CO2 Emissions in the Presence of EKC: A global panel data analysis. Gondwana Research, 106, 367-378.
• Göztepe, Ö. (2007). Küreselleşme Sürecinde Türkiye İşgücü Piyasası. Çalışma ve Toplum, 3(14), 81-118. Henderson, J. V. (2003). Urbanization and Economic Development. Annals of Economics and Finance, 4, 275-342.
• İsviçre Ekonomi Araştırmaları Enstitüsü (KOF), https://kof.ethz.ch/en/forecasts-and-indicators/indicators/kof-globalisation-index.html, [06.01.2024]
• Karasoy, A. (2021). Küreselleşme, Sanayileşme ve Şehirleşmenin Türkiye’nin Ekolojik Ayak Izine Etkisinin Genişletilmiş ARDL Yöntemiyle Incelenmesi. Hitit Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 208-231.
• Karasoy, A. (2021). İktisadi Küreselleşmenin ve Finansal Kalkınmanın Türkiye’deki Karbondioksit Emisyonuna Etkisi: Çok Boyutlu İndeksler Yeni Bulgular Sunuyor Mu?. Journal of Economic Policy Researches, 8(2), 75-100.
• Kaypak, Ş. (2011). Küreselleşme Sürecinde Sürdürülebilir Bir Kalkınma Için Sürdürülebilir Bir Çevre. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2011(1), 19-33.
• Khalid, L., Hanif, I., & Rasul, F. (2022). How are Urbanization, Energy Consumption and Globalization Influencing the Environmental Quality of the G-7? Green Finance, 4(2), 231-252.
• Kıvılcım, F. (2013). Küreselleşme Kavramı ve Küreselleşme Sürecinin Gelişmekte Olan Ülke Türkiye Açısından Değerlendirilmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(1), 219-230.
• Liu, Y., Yao, C., Wang, G., & Bao, S. (2011). An Integrated Sustainable Development Approach to Modeling the Eco-Environmental Effects from Urbanization. Ecological Indicators, 11(6), 1599-1608.
• Miçooğulları, S. A. (2023). Küreselleşme Çevre Kirliliğini Etkiler mi? Küreselleşmenin Farklı Boyutları ile G7 Ülkelerinden Kanıtlar. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 8(22), 761-781.
• Moore, M., Gould, P., & Keary, B. S. (2003). Global Urbanization and Impact on Health. International Journal of Hygiene and Environmental Health, 206(4-5), 269-278.
• Narayan, P. K., & Smyth, R. (2006). What Determines Migration Flows from Low‐Income to High‐Income Countries? An empirical investigation of Fiji–Us migration 1972–2001. Contemporary Economic Policy, 24(2), 332-342.
• Nkoro, E. & Uko, A. K. (2016). Autoregressive Distributed Lag (ARDL) Cointegration Technique: Application and Interpretation. Journal of Statistical and Econometric Methods, 5(4), 63-91.
• Oluç, İ., & Güzel, İ. (2022). Finansal Küreselleşme ve Çevre Ilişkisi: Türkiye Örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 50, 127-143.
• Örki, A., & Özdemir, Ç. (2021). Geçiş Ekonomisi Örneği Olarak Azerbaycan: Kentleşme ve Çevre. Erciyes Akademi, 35(4), 1338-1355.
• Özbek, S. (2023). Küreselleşme Sürecinde Çevresel Bozulma: Türkiye Üzerine Ampirik Bulgular. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 41(3), 533-554.
• Pesaran, M. H., Shin, Y. & Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289- 326.
• Polat, M. A. & Ergün, S. (2023). Türkiye’de Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezinin Ekonomik Büyüme ve Farklı Küreselleşme Türleri Bakımından Analizi. İstanbul İktisat Dergisi, 73(1), 107-142.
• Pradhan, A. K., Sachan, A., Sahu, U. K., & Mohindra, V. (2022). Do Foreign Direct Investment Inflows Affect Environmental Degradation in BRICS Nations?. Environmental Science and Pollution Research, 29, 690-701.
• Salahuddin, M., Ali, M. I., Vink, N., & Gow, J. (2019). The effects of Urbanization and Globalization on CO2 Emissions: Evidence from the Sub-Saharan Africa (SSA) Countries. Environmental Science and Pollution Research, 26, 2699-2709.
• Sampene, A. K., Li, C., Oteng-Agyeman, F. & Brenya, R. (2022). Dissipating Environmental Pollution in the BRICS Economies: Do Urbanization, Globalization, Energy Innovation, and Financial Development Matter?. Environmental Science and Pollution Research, 29(55), 82917-82937.
• Sofuoğlu, E., Alver, A., & Bozali, N. (2023). An Empirical Study on the Impact of Urbanization on Environmental Quality in Turkey. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 8(1), 204-212.
• Şahin, G., & Gökdemir, L. (2019). Kentleşmenin Çevre Kalitesi Üzerindeki Etkisi: Türkiye Olgu Örneği. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(18), 187-213.
• Tabak, O. & Özav, T. B. (2023). Seçilmiş Makroekonomik Göstergelerin Çevresel Bozulma Üzerindeki Etkisi: BRICS-T Ülkeleri. Current Perspectives in Social Sciences, 27(4), 289-295.
• Talib, M. N. A., Hashmi, S. H., Aamir, M. & Khan, M. A. (2022). Testing Non-Linear Effect of Urbanization on Environmental Degradation: Cross-Country Evidence. Frontiers in Environmental Science, 10, 971394.
• Tekbaş, M. (2022). Ekonomik Büyüme ve Ekonomik Küreselleşmenin Çevre Kalitesi Üzerindeki Etkisi: Geçiş Ekonomileri Örneği. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(3), 528-538.
• Tunçbilek, N. & Ulucak, R. (2021). Gelişmekte Olan Ülkelerde Küreselleşmenin Çevre Üzerine Etkileri. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 20(2), 452-465.
• Turgut, E., Uçan, O., & Başaran, N. (2021). Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisine Etkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 45, 144-159.
• Türkay, H. & Demirbaş, M. (2012). Türkiye Ekonomisinde Yatırımların Faiz ve Gelir Ilişkisinin ARDL Yaklaşımı ile Analizi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), 1-16.
• Uttara, S., Bhuvandas, N. & Aggarwal, V. (2012). Impacts of Urbanization on Environment. International Journal of Research in Engineering and Applied Sciences, 2(2), 1637-1645.
• Uzonwanne, M. C., Iregbenu, P. C. & Ezenekwe, R. (2015). Sustainable Development in Nigeria and the Problem of Urbanization and Urban Unemployment. Australian Journal of Business and Management Research, 4(10), 1-8.
• Wang, Q. J., Geng, Y. & Xia, X. Q. (2021). Revisited Globalization’s Impact on Total Environment: Evidence Based on Overall Environmental Performance Index. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(21), 11419.
• Yağlıkara, A. (2022). Ekonomik, Politik ve Sosyal Küreselleşmenin Ekolojik Ayak Izi Üzerindeki Etkileri: ASEAN-5 ülkeleri örneği. Fiscaoeconomia, 6(2), 656-676.