Geçmişten Bugüne Akademik Bir Yolculuk: Sosyal Pazarlama Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi

Yıl 2023, , 327 - 348, 31.05.2023

Selin Ögel Aydın , Serhat Aydın

https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1251987

Öz

Bu araştırmanın amacı sosyal pazarlama konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizini yapmaktır. Bu araştırmanın yapılmasındaki gerekçe, pazarlama ve pazarlama türleri hakkında yapılan bibliyometrik araştırmaların aksine, sosyal pazarlama üzerine böyle bir araştırmanın olmamasıdır. Dolayısıyla bu çalışmanın, sosyal pazarlama alanında araştırma yapmak isteyen araştırmacılar için yarar sağlayacağı ifade edilebilir. Bu araştırmada, 1989-2022 yılları arasında YÖK Ulusal Tez Merkezi üzerinden 53 sosyal pazarlama konulu lisansüstü tez farklı parametrelerle analiz edilmiştir. Sosyal pazarlama konulu ilk tezin 1989 yılında yayınlandığı ve bu alanda en çok tezin Marmara Üniversitesinden çıktığı tespit edilmiştir. Ağırlıklı olarak yüksek lisans düzeyinde yapılan tezlerde, genel olarak nicel araştırma deseni tercih edilmiştir. İncelenen lisansüstü tezlerde analiz tekniği olarak Frekans analizi öne çıkmıştır. Sosyal pazarlama konulu tezlerin anahtar kelimelerine bakıldığında en fazla “sosyal pazarlama” kelimesi kullanılmıştır. Şimdiye kadar yapılan tezlerin büyük çoğunluğu kuramsal altyapıdan yoksun olmakla birlikte, kavramsal olarak sosyal sorumlulukla ilişkilendirilmiştir. Bu araştırma yalnızca sosyal pazarlama konulu lisansüstü tezlerle sınırlıdır ve bu konu özelinde gelecekteki olası araştırmalar ve sosyal pazarlama alanının bilimsel gelişimi için öneri ve tartışmalara yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Pazarlama, Bibliyometri, Lisansüstü Tez

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

An Academic Journey From Past To Present: Bıbliometrıc Analysis Of Graduate Theses On Social Marketing

Öz

This research aims to make a bibliometric analysis of postgraduate dissertations on social marketing. Although there are bibliometric studies on marketing and marketing types, no such research has been found on social marketing. It may therefore be beneficial to those who wish to conduct research in the field of social marketing in the future. This research analyzed 53 social marketing postgraduate theses with different parameters through the National Thesis Center of the Council of Higher Education Institutions between 1989 and 2022. The first thesis on social marketing was published in 1989 and Marmara University did the most thesis in this field. The quantitative research design was generally preferred in theses, mostly done at the master's level. Frequency analysis has emerged as an analysis technique in the postgraduate theses examined. Social marketing words were used the most in keywords. Most of the theses made so far have been conceptually associated with social responsibility, although they lacked a theoretical background. This research is limited to postgraduate theses on social marketing only. Suggestions and discussions were made for possible future research and scientific development of the social marketing field.

Anahtar Kelimeler

Social Marketing, Bibliometrics, Graduate Thesis

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Adams, G. B., ve White, J. D. (1994). Dissertation research in public administration and cognate fields: An assessment of methods and quality. Public Administration Review, 54, 565–576.
• Akbar, M. B., Foote, L., Lawson, A., French, J., Deshpande, S., ve Lee, N. R. (2022). The social marketing paradox: challenges and opportunities for the discipline. International Review on Public and Nonprofit Marketing, 19(2), 367-389.
• Alves, H. (2010). The who, where, and when of social marketing. Journal of Nonprofit & Public Sector Marketing, 22(4), 288-311.
• Andreasen, A. R. (1994). Social marketing: Its definition and domain. Journal of public policy & marketing, 13(1), 108-114.
• Andreasen, A. R. (2002). Marketing social marketing in the social change marketplace. Journal of Public Policy & Marketing, 21(1), 3–13.
• Andreasen, A. R. (2010). Opportunities and challenges in social marketing. In J. N. Sheth, & N. K. Malhotra (Eds.), Wiley international encyclopedia of marketing (pp. 1–9). Wiley.
• Aslan, R. (2021). Türkiye’de siyasal pazarlama alanında yayınlanan tezlerin bibliyometrik analizi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (39), 698-721.
• Bayam, B. Y., ve Tayfun, N. Ö. (2018). Türkiye’de içsel pazarlama ile ilgili yapılan lisansüstü tez çalışmalarına yönelik bir inceleme. Journal of Business in The Digital Age, 1(1), 10-21.
• Bayın, G., ve Akbulut, Y. (2012). Sağlık sektöründe sosyal pazarlamanın kullanımı. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 53-72.
• Bişkin, F., ve Pektaş, Ç. (2021). Turizm pazarlaması alanında hazırlanmış lisansüstü tezlerin bibliyometrik profili. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 20(4), 2075-2095.
• Bozpolat, C., ve Cömert, Y. (2016). Sağlık sektöründe sosyal pazarlama uygulamaları: Obezite ile mücadele kampanyası üzerine bir araştırma. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 6(1), 43-64.
• Cılızoğlu, G. Y., Dondurucu, Z., ve Çetinkaya, A. (2020). Sosyal pazarlama bağlamında covid-19 salgını sürecinde gsm operatörlerinin Youtube reklamlarının analizi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 6(1), 280-299.
• Coşkun, G. (2012). Sosyal pazarlama ve sosyal pazarlama karması: Antalya emniyet müdürlüğü komşu kollama projesi örneği. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(02), 226-246.
• Çabuk, S. (2003). Çevreci pazarlama ve tüketicilerin çevreci tutumlarının satın alma davranışlarına etkileri ile ilgili bir uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(12).
• Çatı, K., ve Alpay, C. (2019). Türkiye’de internet aracılı pazarlama kavramları konusunda yazılan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analiz yöntemi ile incelenmesi. İnönü University International Journal of Social Sciences, 8(2), 375-392.
• Çatı, K., ve Öcel, Y. (2018). Türkiye’de pazarlama ile ilgili yayınlanan makalelerin bibliyometrik incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi. 10/3 (508-519).
• Çelik, O., ve Canoğlu, M. (2019). Ulakbim veri tabanında sürdürülebilir ve çevreci pazarlama konusunda yayınlanmış makalelerin bibliyometrik analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(3), 24-36.
• Das, A., ve Handfield, R. B. (1997). A meta-analysis of doctoral dissertations in purchasing. Journal of Operations Management, 15, 101–121.
• Deshpande, S. (2019). Social marketing’s strengths, weaknesses, opportunities, and threats (SWOT): A commentary. Social Marketing Quarterly, 24(4), 1–12.
• Domegan, C. (2008). Social marketing implications for contemporary marketing practices classification scheme. Journal of business and Industrial Marketing, 23(2), 135-41.
• Dursun, İ. (2020). Çevreci tüketime yönelik sosyal pazarlama kampanyalarında bölümlendirme kriteri olarak yaş. Turkish Studies-Social Sciences, 15(2), 185-200
• Dursun, İ., ve Belit, M. (2017). Bir sosyal pazarlama hedefi olarak enerji tasarrufu: Tasarruf yöntemleri kullanımına yönelik bir ölçek önerisi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(3), 130-153.
• Ekiyor, A., ve Çetin, A. (2017). Sağlık hizmeti sunumunda ve sosyal pazarlama kapsamında e-nabız uygulamasının bilinirliği. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 3(1), 88-103.
• Eren, A., ve Eren, D. (2020). Pazarlama literatüründe elektronik ağızdan ağıza iletişimin bibliyometrik analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi-Journal Of Busıness Research-Turk, 12(3), 2515-2530.
• Ergan, S. (2022). E-hizmet kalitesi ile ilgili yazılmış lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. Kalite ve Strateji Yönetimi Dergisi, 2(2), 163-191.
• Erkan, İ. (2020). Dijital pazarlamanın dünü, bugünü, geleceği: bibliyometrik bir analiz. Akademik Hassasiyetler, 7(13), 149-168.
• Farrukh, M., Raza, A., Meng, F., Wu, Y., ve Gu, Z. (2021). Shaping social marketing research: A retrospective of the journal of social marketing. Journal of Social Marketing, 11(4), 523-548.
• Fırat, S. ve Durmaz, Y. (2020). Yeşil pazarlamanın bilim haritalama teknikleri açısından değerlendirilmesi: Bibliyometrik analiz. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 6(30), 458-472.
• French, J. (2014), “The unfolding history of the social marketing concept”, in Handbook of Persuasion and Social Marketing, ABC-CLIO.
• French, J. L., ve Raykovitz, J. (1984). Dissertation research in school psychology, 1978–1980. Journal of School Psychology, 22, 73–82.
• French, J., ve Russell-Bennett, R. (2015). A hierarchical model of social marketing. Journal of Social Marketing, 5(2), 139-159.
• Gelibolu, L., ve Madran, C. (2013). Çevresel sorunlara davranışsal çözümler geliştirilmesinde sosyal pazarlamanın kullanılması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4), 339-357.
• Gordon, R. (2012). Re-thinking and re-tooling the social marketing mix. The Australian Marketing Journal, Vol. 20, pp. 122-126.
• Gordon, R. (2013). Unlocking the potential of upstream social marketing. European Journal of Marketing, 47(9), 1525–1547.
• Gülmez, M., Yalçıntaş, D., Kurtulgan, A., ve Özbay, M. (2019). Türkiye’de pazarlama alanında yazılan doktora tezlerinin incelenmesi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 59-69.
• Gürdin, B. (2020). Yeşil pazarlamanın bilimsel haritaların görselleştirilmesi tekniğiyle bibliyometrik analizi. Econder International Academic Journal, 4(1), 203-231.
• Hastings, G., ve Saren, M. (2003). The critical contribution of social marketing: Theory and application. Marketing Theory, 3(3), 305–322.
• Kavak, B., ve Sunaoǧlu, Ş. K. (2020). Pazarlama bilim dalında yazılmış yüksek lisans ve doktora tezlerinin bibliyometrik profilinin incelenmesi. Third Sector Social Economic Review, 55(4), 2997-3021.
• Kotler, P., ve Zaltman, G. (1971). Social marketing: An approach to planned social change. Journal of Marketing, 36, 3–12.
• Kutlu, Z. G., ve Cevher, M. F. (2021). Sosyal pazarlamanın terörle mücadelede kişilerin tutumu üzerindeki etkisinde güvenlik algısının aracılık etkisi. Multidisipliner Akademik Yaklaşım Araştırmaları,1(1):47-66
• Lee, N. R. ve Kotler, P. (2019). Social marketing: Behavior change for social good (6th ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
• Lekwa, A., ve Ysseldyke, J. (2010). Dissertation research in school psychology: Changes in topics and methodology over the past 25 years. Journal of Applied School Psychology, 26, 17–37.
• Mansur, F., ve Bıyık, E. (2022). Sosyal pazarlama aracı olarak kullanılan dijital medyanın, Covid-19 aşısına yönelik bireysel tutumlara etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), 257-278.
• Marangoz, M. (2007). Kar amacı gütmeyen kuruluşlarda sosyal pazarlama ve çevre gönüllü kuruluşlara yönelik bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1).
• McAuley, A. (2014). Reflections on a decade of social marketing. Journal of Social Marketing, 4(2) 77-86. McCarthy, E. J. (1960). Basic Marketing: A Managerial Approach, Richard D. Irwin, Homewood, IL.
• Özata, F. Z., ve Kapusuz, S. (2019). Aşı kararsızlığı ve aşı reddi konusuna sosyal pazarlama bakış açısından çözüm önerileri. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 65-83.
• O’Reilly, L., Thorkelsson, P., Nobert, M., & McLaughlan, M. (2009). Mixed methods research: An emerging paradigm.
• Özel, Ç. H., ve Kozak, N. (2012). Turizm pazarlaması alanının bibliyometrik profili (2000-2010) ve bir atıf analizi çalışması. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 26(4), 715-733.
• Öztürk, R. (2020). Niş pazarlama yaklaşımının bibliyometrik analiz ile incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2799-2810.
• Saran, M., ve Bitirim, S. (2010). Terörle mücadelede sosyal pazarlama ve iletişim stratejileri. Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Dergisi, 1(2), 87-109.
• Sequeiros, J. S., Molina-Collado, A., Gómez-Rico, M., ve Basil, D. (2022). Examining 50 years of social marketing through a bibliometric and science mapping analysis. Journal of Social Marketing, 12(3) 296-314.
• Shaw, E., ve Tamilia, R. (2001). Robert Bartels and the history of marketing thought. Journal of Macro Marketing, Vol. 21 No. 2, pp. 156-163.
• Singh, S., ve Dhir, S. (2019). Structured review using TCCM and bibliometric analysis of international cause-related marketing, social marketing, and innovation of the firm. International Review on Public and Nonprofit Marketing, 16(2), 335-347.
• Smith, B. (2014). If safety were all we thought of, who would ever fall in love? Social marketing: A look back. Social Marketing Quarterly, 20, 11–14.
• Stead, M., Gordon, R., Angus, K., ve McDermott, L. (2007). A systematic review of social marketing effectiveness. Health Education, 107(2), 126–191.
• Şakar, G. D., ve Cerit, A. G. (2013). Uluslararası alan indekslerinde Türkiye pazarlama yazını: Bibliyometrik analizler ve nitel bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4).
• Tadajewski, M., (2010). Towards a history of critical marketing studies. Journal of Marketing Management, 26(9/10): 773-824.
• Tengilimoğlu, D., Güzel, A., ve Günaydın, E. (2013). Sosyal pazarlama kapsamında dumansız hava sahası: Örnek bir uygulama. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 1-26.
• Topçu, Ş. ve Yazıcı Ayyıldız, A. (2020). Sosyal pazarlama kapsamında konaklama işletmelerinin uyguladığı çevre duyarlı uygulamalar: Kuşadası’ndaki 5 yıldızlı oteller üzerinde bir araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1): 595-605.
• Truong, V. D. (2014). Social marketing: A systematic review of research 1998–2012. Social Marketing Quarterly, 20(1), 15-34.
• Truong, V. D., ve Dietrich, T. (2017). Master’s thesis research in social marketing (1971–2015). Journal of Social Marketing, 8(1), 58–98.
• Truong, V. D., Garry, T., ve Hall, C. M. (2014). Social marketing as the subject of doctoral dissertations. Social Marketing Quarterly, 20(4), 199-218.
• Wood, M. (2012). Marketing social marketing. Journal of Social Marketing, 2(2), 94-102.
• Zeren, D., ve Kaya, N. (2020). Dijital pazarlama: ulusal yazının bibliyometrik analizi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 35-52.