Potlatch Consumption and Contemporary Art Examples

Yıl 2023, , 349 - 364, 31.05.2023

Aylin Alkan

https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1252313

Öz

The act of consumption is defined as meeting the basic needs of a person. As a result of daily experiences, many types of consumption are encountered. As different types of consumption, the existence of types such as 'compulsory consumption, symbolic consumption, conspicuous consumption, careful consumption' can be mentioned. The first example of today's conspicuous consumption in primitive societies can be found in the "Potlatch" (potlatch) culture. Potlaç culture is a culture dominated by a conspicuous consumption style, which is made for the purpose of gaining social status and reputation. Obligations such as giving without taking and giving gifts are at the top of the ways to protect social status in 'potlaç'. In the Potlaç culture, the first examples of which are found in Native Americans; For Potlaç, wealth is the main goal, not wealth for comfort. The human being, who tries to gain an identity through consumption and spectacle, has been handled with a critical approach in contemporary art practices. While graffiti artist Leon Sessix, who criticizes modern culture, places the bags of famous brand products in the garbage areas on the streets of the city, the British artist Banksy made the work "Jesus Christ with Shopping Packages" with the screen printing technique. Sylvie Fleury, who works on consumer culture, has painted the shopping carts in supermarkets in gold color. In this study, contemporary art practices put forward by the artists in the new consumption world, which has emerged as a result of capitalism and extending from the consumption of Potlaç to the conspicuous consumption of Veblen, have been examined.

Anahtar Kelimeler

Potlatch Culture, Conspicuous consumption, Capitalism, Contemporary art

Potlaç Tüketimi ve Güncel Sanat Örnekleri

Öz

Tüketim edimi, insanın temel ihtiyaçlarını karşılaması olarak tanımlanmaktadır. Günlük yaşanılan deneyimler sonucunda ise tüketimin birçok çeşidi ile karşılaşılmaktadır. Farklı tüketim türleri olarak, ‘zorunlu tüketim, sembolik tüketim, gösterişçi tüketim, özenli tüketim’ gibi türlerin varlıklarından bahsedilebilinir. Günümüz gösterişçi tüketimin ilkel toplumlardaki ilk örneğine “Potlatch” (potlaç) kültüründe rastlanmaktadır. Potlaç kültürü, sosyal statü ve itibar kazanma amacıyla yapılan bir gösterişçi tüketim tarzının hâkim olduğu bir kültürdür. Almadan verme, hediye etme gibi zorunluluklar ‘potlaçta’ sosyal statüyü koruma yollarının en başında gelir. İlk örneklerine Amerikan yerlilerinde rastlanan Potlaç kültüründe; rahat etmek için zenginlik değil, Potlaç için zenginlik temel amaçtır. Tüketim ve gösteri üzerinden kendine bir kimlik kazandırmaya çalışan insan güncel sanat pratiklerinde eleştirel bir yaklaşımla ele alınmıştır. Modern kültürü eleştiren grafiti sanatçısı Leon Sessix şehrin sokaklarındaki çöp alanlarına ünlü marka ürünlerin poşetlerini yerleştirirken, İngiliz sanatçı Banksy serigrafi tekniğiyle “Alışveriş Paketleriyle İsa Mesih” adlı eseri yapmıştır. Tüketim kültürü üzerine çalışmalar yapan Sylvıe Fleury ise süpermarketlerde ki alışveriş arabalarını altın renginde boyamıştır. Bu çalışmada Potlaç tüketiminden Veblen'in gösterişçi tüketimine uzanan ve kapitalizmin de bir sonucu olarak ortaya çıkan yeni tüketim dünyasında sanatçıların ortaya koyduğu güncel sanat pratikleri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Potlaç Kültürü, Gösterişçi tüketim, Kapitalizm, Güncel sanat

Kaynakça

• Antmen, A. (2009). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. (2. Baskı). Sel Yayıncılık.
• Asa, R. (2014). Marc Quinn. Şalom Dergi. https://www.salom.com.tr/arsiv/haber/90190/marc-quinn- adresinden 25.01.2023 tarihinde alınmıştır.
• Atar, N.İ ve Avcı, S. (2018). Tüketim kültüründe sanatım tüketim nesnesi olarak sunumu. SDÜ ART-E Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 11(21), 90-114. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/510013
• Baudrillard, J. (2020). Tüketim Toplumu. (13. Baskı). (N. Tutal ve F. Keskin, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Benedict, R. (2015). Kültür Örüntüleri. (2.Baskı). (M. Topal, Çev.). İletişim Yayınları.
• Cascone, S. (2015). Takashi Murakami and Louis Vuitton End Long-Time Collaboration. Artnet News. https://news.artnet.com/market/louis-vuitton-cancels-takashi-murakami-collection-318273 adresinden 11.01.2023 tarihinde alınmıştır.
• Çeken, G. (2017). Etik değerler açısından çevre sorunları. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 345-386.
• Debord, G. (2020). Gösteri Toplumu. (10. Baskı). (A. Ekmekçi, ve O. Taşkent, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Diken. (2019). I shop therefore I am – Barbara Kruger. https://www.diken.com.tr/i-shop-therefore-i-am-barbara-kruger/ adresinden 10.01.2023 tarihinde alınmıştır.
• Eco, U. (2012). Günlük Yaşamdan Sanata. (2. Baskı). (A. Kemal, Çev). Can Yayınları.
• Felix, M. (2015). Dotmasters is Cutting Comments at Reed Projects Gallery. Widewalls. https://www.widewalls.ch/magazine/solo-exhibition-dotmasters-is-cutting-comments-at-reed-projects-gallery-stavanger adresinden 10.01.2023 tarihinde alınmıştır.
• Fineberg, J. (2014). 1940’tan Günümüze Sanat. (3. Baskı). (S. Atay Eskier ve G. Erinç Yılmaz, Çev). Karakalem kitabevi Yayınları.
• Güleç, C. (2015). Thorstein Veblen ve gösterişçi tüketim kavramı. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(38), 62-82. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusosbilder/issue/23772/253409
• Hyde, L. (2008). Armağan. (1. Baskı). (E. Ayhan, Çev.). Metis Yayınları.
• İlbeyi Demir, F.G. (2009). Kiç ve Plastik Sanatlar Üzerine. (1. Baskı). Ütopya Yayınevi.
• Kazanjian, D. (2018). Meet Max Hollein, the Metropolitan Museum’s New Director. Vogue.
• https://www.vogue.com/article/max-hollein-metropolitan-museum-director-interview-vogue-september-2018 adresinden 27.01.2023 tarihinde alınmıştır.
• Kıray, M.B. (2005). Tüketim Normları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. (1. Baskı). Bağlam Yayınları.
• Masterworks. (2023). Jeff Koons, Balloon Swan, Rabbit, and Monkey, 2019 (Set of Three). Masterworks Fine Art Gallery. https://www.masterworksfineart.com/artists/jeff-koons/porcelain/balloon-swan-rabbit-and-monkey-2019-set-of-three/id/W-6565 adresinden 31.01.2023 tarihinde alınmıştır.
• Mauss, M. (2005). Sosyoloji ve Antropoloji. (1. Baskı). (Ö. Doğan, Çev.). Doğu Batı Yayınları.
• Meraklısı İçin. (2014). Sirtaki: Taverna, Kırık Tabaklar ve Kasap Havası. https://www.meraklisiicin.com/blog/sirtaki-taverna-kirik-tabaklar-ve-kasap-havasi adresinden 15.01.2023 tarihinde alınmıştır.
• MyArtBroker. (2022). Christ With Shopping Bags. https://www.myartbroker.com/artist-banksy/series-christ-with-shopping-bags/artwork-christ-with-shopping-bags-signed-print adresinden 11.01.2023 tarihinde alınmıştır.
• Oda TV. (2022). Düğünlerde takı kavgasını bitirecek karar: Hepsi gelinin. https://www.odatv5.com/guncel/dugunlerde-taki-kavgasini-bitirecek-karar-hepsi-gelinin-248923 adresinden 22.01.2023 tarihinde alınmıştır.
• Odabaşı, Y. (2006). Postmodern Pazarlama. (2. Baskı). Kapital Medya Hizmetleri A.Ş Yayınları.
• Odabaşı, Y. (2013). Tüketim Kültürü: Yetinen Toplumdan Tüketen Topluma. (4. Baskı). Sistem Yayıncılık.
• Özdemirci, A. (2014). Şirket ve Popüler Kültür: Tüketim Psikolojisi ve İmaj Yönetimi. (2. Baskı). Beta Yayıncılık.
• PDR Birimi. (2018). Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi. https://pdrbirimi.com/maslowun-ihtiyaclar-hiyerarsisi/ adresinden 16.01.2023 tarihinde alınmıştır.
• Phillips. (2010). Sylvie Fleury – Serie ELA 75/K NO. 4 (Be Late). Phillips Auctioneers. https://www.phillips.com/detail/sylvie-fleury/UK010210/153 adresinden 26.01.2023 tarihinde alınmıştır.
• Ritzer, G. (2019). Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek. (4.Baskı). (F.Payzın, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Sevilay, M E. (2020). Tüketim toplumu ve sanat nesnesi diyaloğu. Akademik SANAT Tasarım ve Bilim Dergisi, 5(9), 71-84. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1075868
• Sombart, W. (2013). Aşk Lüks ve Kapitalizm. (1. Baskı). (N. Aça, Çev.). Pharmakon Yayınevi.
• Stallabrass, J. (2013). Sanat A.Ş. – Çağdaş Sanat ve Bienaller. (3. Baskı). (E. Soğancılar, Çev.). İletişim Yayınları.
• Veblen, T. (2014). Aylak Sınıfın Teorisi. (1. Baskı). (E. Günsel, Çev.) Tutku Yayınevi.
• Wilson, M. (2015). Çağdaş Sanat Nasıl Okunur: 21. Yy Sanatını Yaşamak. (2. Baskı). (F.C. Erdoğan, Çev.). Hayalperest Yayınevi.
• Yılmaz, M. (2013). Modernden Postmoderne Sanat. (2.Baskı). Ütopya Yayınları.
• Yılmaz, M. ve Küpeli, A E. (2017). Geçmişten günümüze resim sanatı ve reklam ilişkisi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 5(17), 1765-1780. https://www.ulakbilge.com/makale/pdf/1505136253.pdf
• Yılmazkaya, İ. (2021). Ülkelerin İlginç ve Eğlenceli Gelenekleri. Blogager. https://blog.adgager.com/ulkelerin-ilginc-ve-eglenceli-gelenekleri/ adresinden 22.01.2023 tarihinde alınmıştır.