Kur’ân'a Göre Toplumsal Farklılıkları Bir Arada Yaşatmada Mabetlerin Fonksiyonu

Yıl 2012, Sayı: 2, 1 - 30, 01.10.2012

Zeki Tan

Öz

Yaşadığımız yer kürede bizim en büyük problemimiz, bizi birbirimize bağlayacak çimento mahiyetindeki çok önemli bir dinamik olan kutsalı/dini değerlendiremeyişimiz olmuştur. Bu sarmaldan kurtulmada, mabedin fonksiyonu ve rolü araştırılmalıdır. Bu fonksiyonu yerine getirecek ve insanları “ihtiyari” olarak bir araya getiren yaygın eğitim kurumlarının başında mabet/cami gelir. Kendisine yüklenen misyonu ifa ettiği sürece camiler toplumu kemale erdiren görünmeyen sessiz ve sedasız birer eğitim kurumudur. Cami bütün farklılıkları bir arada tutan bir sosyal laboratuvardır.

Anahtar Kelimeler

Farklılık, bir arada yaşama, mabet, misyon.

The Function of Temples in Coexistence of Social Differences According to the Quran

Öz

In the Earth on which we live, our biggest problem has been our inability to use the holy element or religion which is a really important dynamic resembling to concrete that can bind us to each other. To get rid of this vicious circle, function and role of temples should be investigated. Leading non-formal education institutions which bring people together “voluntarily” are temples/mosques. As long as they perform the mission assigned to them, each mosque is a silent and invisible education institution that matures the society.

Anahtar Kelimeler

Difference, coexistence, temple, mission.

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Müsned, Beyrut, 1985.
• Armağan Mustafa, Hz. Muhammed (s.a.v.) Devrinde Mescid ve Fonksi- yonları, Ravza Yayınları, İstanbul, 1997
• Bardakoğlu Ali, 21. Yüzyıl Türkiye’sinde Din ve Diyanet, der. Ömer Menekşe, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2010.
• Bilgin, Vejdi, “Dini Sosyalleşme ve Dini Bilinçlenmede Caminin Yeri ve Önemi”, Sosyal ve Ferdi İşlevleri Açısından Namaz ve Cami, Ensar Neşriyat, İstanbul, 2009.
• Bozkurt, Nebi, “Kur’an ve Sünnette Mescid Kavramı”, Sosyal ve Ferdi İşlevleri Açısından Namaz ve Cami, Ensar Neşriyat, İstan- bul, 2009.
• Buhâri, Ebu Abdillah Muhammed b. İbrahim, Sahihu'l-Buhâri, Mısır, 1212.
• Çoğulculuk ve Toplumsal Uzlaşma, Abant Platformu IV, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları, İstanbul, 2001.
• Dıhlevi, Şah Veliyullah Ahmed b. Abdirrahim, Huccetullahi'l- Bâliğa, Beyrut, 1990.
• Anadolu’da İslam Kültür ve Medeniyeti, haz. Heyet, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2007.
• Duman, Zeki, Beyânu’l-Hak: Kur’ân-ı Kerîm’in Nüzul Sırasına Göre Tefsiri, Fecr Yayınları, Ankara, 2008.
• Ebu Davud, Süleyman İbnu'l-Eş’as, es-Sünen, Beyrut 1980.
• Erdem, Hasan Hüsnü, İlahi Hadisler, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1999.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur'ân Dili, Eser Neşriyat, İstanbul, 1986.
• Esed, Muhammed, Kur'an Mesajı: Meal-Tefsir, trc. Cahit Koytak, Ahmet Ertürk, İstanbul, 1999.
• Güç, Ahmet, Dinlerde Mabed ve İbadet, Ensar Neşriyat, İstanbul, 2005.
• Hamidullah, Muhammed, İslâm Peygamberi, trc. Sâlih Tuğ, İrfan Yayınevi, İstanbul, 1980.
• Hamidullah, Muhammed, el-Vesaiku's-Siyasiyye, Beyrut, 1987.
• http://majdah.maktoob.com/vb/majdah5318, Erişim Tarihi: 04.09.2012.
• http://www.zaman.com.tr/yazar.do?yazino=1261771&title=polemik- minderine-gelmeyecegim, Erişim Tarihi: 12.04.2012.
• http://www.zaman.com.tr/yazar.do?yazino=1236497, Erişim Tarihi: 12.04.2012.
• http://www.diyanet.gov.tr/turkish/dy/Diyanet-Isleri-Baskanligi- Duyuru-18137.aspx, Erişim Tarihi: 12.04.2012.
• http://www.diyanet.gov.tr/turkish/dy/Diyanet-Isleri-Baskanligi- Duyuru-18152.aspx, Erişim Tarihi: 12.04.2012.
• http://www.haber10.com/makale/19833, Erişim Tarihi: 02.04.2012.
• http://www.zaman.com.tr/yazar.do?yazino=-38477, Erişim Tarihi: 02.04.2012.
• İbn Abdi’l-Berr, Ebu Amr Yusuf b. Abdillah, el-İstiab fi Esmai’l- Ashab, (el-İsabe’nin kenarında), by., 1328.
• İbn Âşur, Muhammed, et-Tahrir ve’t-Tenvir, Tunus, 1984.
• İbn Hacer el-Askalani, Şemsuddin Ahmed b. Al, el-İsâbe fi Temyi
• zi's-Sahabe, Mısır, 1328.
• İbn Haldun, Abdurrahman, Mukaddime, Beyrut, ty.
• İbn Hişam, Ebu Abdilmelik, es-Siretu'n-Nebeviyye, Beyrut, 1990.
• İbn Kayyim el-Cevziyye, Şemsuddin Muhammed b. Ebi Bekr, Zadu'l-Mead fi Hedyi Hayri'l-İbad, Beyrut, 1996.
• İbn Kesir, Ebu'l-Fidâ, Tefsiru'l-Kur'âni'l-Azim, İstanbul, 1985.
• İbn Mace, Ebu Abdillah Muhammed, es-Sünen, thk. M. Fuad Ab- dulbâki, Mısır, 1985.
• İbn Sa'd, Ebu Abdillah Muhammed, et-Tabakatu'l-Kubra, Beyrut, 1985.
• İslamoğlu, Mustafa, Hayat Kitabı Kur’an: Gerekçeli Meal-Tefsir, Dü- şün Yayıncılık, İstanbul, 2008.
• Kandemir, Yaşar - Çakan, İsmail Lütfi - Küçük, Raşit, Riyazu’s- SalihinTerceme ve Şerhi, Erkam Yayınları, İstanbul, 2008.
• Kayadibi, Fahri, Yaygın Din Eğitiminde Cami ve Görevlileri, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2000
• Köse, Murtaza, İslam Hukuku Açısından Hükmi Şahsiyet, Akademi Yayınları, İzmir, 2008.
• Kutub, Seyyid, Fi Zilali'l-Kur'ân, Beyrut, 1980.
• Malik b. Enes, el-Muvatta, thk. M. Fuad Abdulbâki, Mısır, 1985.
• Mevdudi, Ebu'l-Ala, Tefhimu'l-Kur'ân, trc. Heyet, İnsan Yayınları, İstanbul, 1991.
• İbn Humeyd, Salih b. Abdullah - İbn Melluh, Abdurrahman b. Muhammed, Muhtasaru Mevsuati’n-Nadreti’n-Naîm fi Mekarimi Ahlaki’r-Resuli’l-Kerim, haz. Heyet, Suudi Arabistan, 1998.
• Nesâi, Ebu Abdirrahman b. Şuayb, es-Sünen, thk. Abdulfettah Ebu Gudde, Beyrut, 1992.
• Nesefi, Ebu'l-Berekât Abdullah b. Ahmed, Medâriku't-Tenzil ve Hakâiku't-Te'vil, Kahraman Yayınları, İstanbul, 1984.
• Reşid Rıza -Muhammed Abduh, Tefsiru'l-Kur'âni'l-Hakîm (Tefsi- ru'l-Menar), Mısır, 1928.
• Selçuk, Sami, Demokrasiye Doğru, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 1999.
• Şimşek, M. Sait, Hayat Kaynağı Kur’ân Tefsiri, Beyan Yayınları, İstanbul, 2012.
• Tabatabai, Muhammed Hüseyin, el-Mizan fi Tefsiri'l-Kur'an, Tah- ran, 1973.
• Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr, Câmiu’l-Beyân an Te’vili Âyâtil-Kur’ân, Beyrut, 1988.
• Tarhan, Nevzat, Çağın Vicdanı Bediüzzaman, Nesil Yayınları, İstan- bul, 2012.
• Tirmizi, Ebu İsa Muhammed b. İsa, el-Camiu's-Sahih, thk. A. Mu- hammed Şakir, Mısır, 1985.
• Önkal, Ahmet - Bozkurt, Nebi, “Cami: Dini ve Sosyo-Kültürel Tarihi”, DİA, İstanbul, 1993.
• Yılmaz, Hüseyin, Camilerin Eğitimi Fonksiyonu, Dem Yayınları, İstanbul, 2005.
• Weinsinck, A.J., el-Mu'cemu'l-Mufehres li Elfazi'l-Hadisi'n-Nebevi, İstanbul, 1986.
• Zemahşerî, Carullah Mahmud b. Ömer, el-Keşşâf an Hakâiki't-Te'vil ve Uyûni'l-Akâvil fî Vucûhi't-Te'vil, Daru'l-Ma'rife, Beyrut, ty.