Sınıf Öğretmeni Adaylarının Ahlâk Eğitimine Yönelik Yeterlik Algıları Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2016, Sayı: 10, 205 - 216, 01.10.2016

Yeliz Temli Durmuş

Öz

Bu çalışmanın amacı, geçerli ve güvenilir “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Ahlâk Eğitimine Yönelik Yeterlik Algısı Ölçeği” geliştirmektir. Ölçek geliştirme aşamasında 3 boyut belirlenmiştir. İkinci öğretimle birlikte toplam 105 öğretmen adayının katıldığı açımlayıcı faktör analizi EFA sonuçlarında scree-plot incelenmiş, öz değeri 1’den büyük olan boyutlar faktör analizi sırasında incelenmiştir. Analiz sonucu, 3 faktörlü yapıyı ,47 ve ,75 arasında değişen faktör yükleriyle ortaya koymuştur. Onaylayıcı Faktor Analizi CFA için başka bir veri seti oluşturmak gerektiğinden güz dönemi beklenmiş ve yeni gelen 4. sınıf öğretmeni adayları ile veri seti oluşturulmuştur. Toplam 52 kişinin devam ettiği bir derste 50 kişi gönüllü olarak çalışmaya katılmış, 2 öğretmen adayı toplam soru sayısının %10’undan daha fazla yanıtsız madde bıraktığı için analiz sürecine bu veriler dâhil edilmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmeni adayları, ahlâk eğitimi, yeterlik algısı, ölçek geliştirme, geçerlik, güvenirlik.

Classroom Teacher Candidates’ Perceived Efficacy Beliefs towards Moral Education: A Validity and Reliability Study

Öz

The purpose of the study is to develop a valid and reliable scale to determine classroom teacher candidates’ perceived efficacy beliefs towards moral education. The scale developed based on pre-determined 3 sub-scales, namely; Motivation, Planning and Mastery. For the exploratory factor analysis EFA 105 senior classroom teacher candidates participated in the study voluntarily. Factor loadings vary between .50 and .89. The participants who did not reply more than%10 of the total item number did not involve in the study. After conducting EFA, another data set was constituted one semester later, with new senior teacher candidates for confirmatory factor analysis CFA . In total of 48 teacher candidates were participated in the CFA study. The results of CFA shows 3 factor structure with total 11 items.

Anahtar Kelimeler

Classroom teacher candidates, moral education, perceived efficacy, scale development, validity, reliability.

Kaynakça

• Aytemiz-Seymen, O. ve Bolat, T. Kolhberg’in bilişsel ahlâki gelişim mode- linden yararlanan etiksel karar verme modellerinin karşılaştırmalı analizi. Akdeniz İ.İ.B.F.Dergisi, 13, 24-61, 2007. 23.
• Balat, G. U. & Dağal, A. B. Okul öncesi dönemde değerler eğitimi etkin- likleri. Ankara: Kök Yayıncılık, 2006
• Bandura, A. Social foundations of thoughts and action: a social cognitive theory. Printice-Hall: NJ, 1986.
• Bandura, A. Self-efficacy in changing socities. Cambrige University Press: Cambrige, 1995.
• Bellous, J.E. J. Russell, How children become moral selves: Building cha- racter and promoting citizenship in education. Studies in Philosophy and Education, 28(2), 189-192, 2007.
• Cengiz,Ş. 3-6 yaş çocuklarına yönelik hazırlanan hikâye ve masal kitaplar- ındaki değerlerin incelenmesi. Basılmamış yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak, 2016.
• Cohen, J. Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Lawren- ce Erlbaum Hillsdale, NJ, 1988.
• Durkheim, E. Moral education. New York: Dover Publications, 2002.
• Fitzmaurice, M. Voices from within: teaching in higher education as a moral practice. Teaching in Higher Education 13(3), 341-352, 2008.
• Haydon, G. Values for educational leadership. Thousands Oaks, Sage Publication: CA, 2007.
• Karakitapoğlu Aygün, Z. ve İmamoğlu, E. O. Value domains of Turkish adults and university students. The Journal of Social Psychology, 142, 333-352, 2002.
• Kasapoğlu, H. Okulda Değer Eğitimi ve Hikâyeler. Milli Eğitim Dergisi, 42(198), 97-108, 2013.
• Kline, R. B. Principles and practice of structural equation modeling (2nd ed.). New York: Guilford, 2005.
• Kuyel, N. ve Glover, R.J. Moral reasoning and moral orientation of U.S. and Turkish university students. Psychological Reports, 107(2), 463-479, 2010.
• Lickona, T. The teacher’s role in character education. Journal of Educa- tion, 179(2), 63-80, 1997.
• Noddings, N. A morally defensible mission for schools in the 21st century. In Provenzo, E. F., Jr. (Ed). Critical issues in education (p. 39 – 48). Thousands Oaks, Sage Publication: California, 2006.
• Özen, Y. Etik mi? Ahlak mı? Modernite mi? Medeniyet mi?. Dicle Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Nisan Sayısı,(1),63-87, 2011.
• Sanger, M. ve Osguthorpe, R. Making sense of moral education. Journal of Moral Education, 34(1), 57-71, 2005.
• Schumacher, R. E., &. Lomax, R. G. A beginner's guide to SEM. Lawrence Erlbaum Associates: New Jersey, USA, 1996.
• Stevens, J. P. Applied multivariate statistics for the social sciences (4th ed). Lawrence Erlbaum Associates: New Jersey, 2002.
• Shevlin, M. & Miles, J. N. V. Effects of sample size, model specification, and factor loadings on the GFI in confirmatory factor analysis. Perso- nality and Individual differences, 25, 85-90, 1998.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. Using multivariate statistics(4th ed.). Pear- son/Allyn & Bacon: Boston, 2001.
• Thornberg, R. ve Oğuz, E. Moral and citizenship educational goals in values education: A cross-cultural study of Swedish and Turkish stu- dent teachers' preferences. Teaching and Teacher Education, 55(5), 110- 121, 2013.
• Temli, Y., Şen, D. ve Akar, H. Elementary school teacher candidates’ perceptions and definitions on morality and moral education [İlköğ- retim okulu öğretmen adaylarının ahlâk ve ahlâk eğitimi algıları ve tanımları]. 38(168), 198-214, 2013.