Dini Değerlerin Demografik Faktörlere Göre İncelenmesi: Sivas İli Örneği

Yıl 2019, Sayı: 19, 469 - 490, 01.07.2019

İbrahim Yemez Mehmet Şükrü Akdoğan

Öz

Din çalışılmaya değer önemli bir kültürel olgudur. Çünkü dinin hem toplumun hem de bireylerin fikirleri, düşünceleri ve davranışları üzerinde etkili olduğu bilinen bir gerçektir. Bu bağlamda bu çalışmada İçsel ve Davranışsal Dini Değerler faktörlerinin bireylerin yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim seviyesi, aylık ortalama gelir ve meslek türlerine göre farklılık gösterip göstermediği Bağımsız Örneklemler T Testi ve Tek Yönlü ANOVA ile test edilmiştir. Bu amaçla Sivas ili şehir merkezinde, kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenen 430 kişi üzerinde, yüz yüze anket yöntemiyle veriler toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak beşli Likert tipi 17 adet ifadeden ve 6 adet demografik sorudan oluşan bir anket kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda İçsel Dini Değerler tüm demografik değişkenlere göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir ve kurulan tüm hipotezler reddedilmiştir. Davranışsal Dini Değerler faktörü ise cinsiyet, yaş, medeni durum, aylık gelir gibi değişkenlere göre anlamlı bir farklılık göstermezken; meslek türü, eğitim düzeyine göre ise anlamlı bir farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Din, dini değerler, demografik faktörler, T testi, F testi.

An Investigation of Religious Values According to Demographic Factors: the Case of Sivas Province

Öz

Religion is an important cultural factor worth studying. Because religion is known to have an impact on the ideas, thoughts, and behaviors of both society and individuals. In this context, in this study, it was tested with the Independent Samples T-Test and One-Way ANOVA to determine whether the factors of Internal and Behavioral Religious Values differ according to age, gender, marital status, education level, monthly average income, and occupational types. For this purpose, data were collected through a face-to-face questionnaire method on 430 people determined by an easy sampling method in the city center of Sivas city. As a data collection tool, a questionnaire consisting of 17 Likert-type five items and 6 demographic questions were used as data collection tools. As a result of the analysis, İnternal Religious Values do not show a significant difference according to all demographic variables and all hypotheses were rejected. The Behavioral Religious Values factor did not show a significant difference according to variables such as gender, age, marital status, and monthly income; the type of profession shows a significant difference according to the level of education.

Anahtar Kelimeler

Religion, religious values, demographic factors, T-test, F-test.

Kaynakça

• Baş, Türker (2006). Anket Nasıl Hazırlanır, Uygulanır, Değerlendirilir? , 4. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Demirezen, İsmail. (2010). “Tüketim Toplumunun Oluşumu Ve Din İle Etkileşimi” Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi. Cilt:10. Sa- yı:1. s. 97-109.
• Günay, Ünver (1999). Erzurum ve Çevre Köylerinde Dinî Hayat, Erzu- rum
• Karaca, Faruk. (2001). Psiko-Sosyal Açıdan Yabancılaşma ve Dinî Hayat, İstanbul: Bil Yayınları.
• Karacoskun, M. Dogan. (2004). “Dinî İnanç-Dinî Davranış İlişkisine Sosyo-Psikolojik Yaklaşımlar”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, IV.Sayı:2. s.23-36.
• Karagöz, Yalçın (2016), SPSS ve AMOS 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler, 1. Basım, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Kayıklık, Hasan (2003). Orta Yaş ve Yaşlılıkta Dinsel Eğilimler, Baki Kitabevi Yay., Adana, Kitaplığı.
• Koç, Mustafa (2010). “Demografik Özellikler İle Dindarlık Arasındaki İlişki: Yetişkinler Üzerine Ampirik Bir Araştırma” T.C. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 19. Sayı: 2. s. 217-248.
• Köktaş, M. Emin. (1993). Türkiye’de Dinî Hayat, İstanbul: İşaret Yayın- ları.
• Kurt, Abdurrahman (2009). “Dindarlığı Etkileyen Faktörler.” Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi Cilt: 18, Sayı: 2, S. 1-26.
• Minkler, L. ve Cosgel, M. M. (2004). Religious Identity and Consump- tion. Department of Economics Working Paper Series, (3). s. 1-16.
• Seyidov, Ilgar (2013). “Tüketici Davranışları ve İslami Bağlılık”. Anka- ra Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanı- tım Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Sezen, Abdulvahid. (2012). “Tüketici Davranışları ve Dindarlık İlişki- si”. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi. Sayı 20. s. 99-115.
• Swinyard, W. R., Kau, A. K. ve Phua, H. Y. (2001). “Happiness, Materi- alism, and Religious Experience in the US and Singapore”. Jour- nal of Happiness Studies.Vol. 2. s. 13-32.
• Taplamacıoğlu, Mehmet (1962). “Yaşlara Göre Dinî Yaşayışın Şiddet ve Kesafeti Üzerinde Bir Anket Denemesi”, AÜİF Dergisi, c. 10, s.141-151.
• Tavşancıl, Ezel. (2014). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi. 5. Baskı. Ankara: Nobel Yayınları.
• Tiltay, Muhammed Ali (2010). Materyalist Eğilim, Dini Değerler, Mar- ka Bağlılığı Ve Tüketici Ahlakı Arasındaki İlişkiler. Eskişehir: Es- kişehir Osmangazi Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayın- lanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Uysal, Veysel (2006). Türkiye’de Dindarlık ve Kadın, İstanbul: Dem Yayınları.
• Yavuz, Sefer (2008). Dini Değerlerin Çalışma Hayatındaki Yeri: Sanayi İşçileri Üzerine Bir Araştırma (Çorum Örneği). Ankara: Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Yavuz, Sefer (2008). Dini Değerlerin Çalışma Hayatındaki Yeri: Sanayi İşçileri Üzerine Bir Araştırma (Çorum Örneği). Ankara: Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Doktora Tezi.