Sergey Zalıgin’in Ekolojik Roman Adlı Eseri Üzerine Ekoeleştirel Bir Okuma

Yıl 2019, Sayı: 20, 67 - 90, 01.10.2019

Badegül Can Emir

Öz

Ekoeleştiri çevre ve insan ilişkisini inceleyerek edebi metinlere doğa merkezli bir yaklaşım sağlar. Yazarlar yapıtlarında çevreye ait unsurlara yer vererek bu unsurlar üzerinden doğanın korunmasının gerekliliğini ifade ederler. Böylece ekoeleştiri, çevresel tahribatların iyice arttığı günümüzde ekolojik dengenin sağlanması ve geleceğin inşası için okurun ilgisine hitap ederek çevre konusunda duyarlılığa çağırır, çevre anlayışını gözden geçirmesine yardımcı olur. Çalışmada edebiyat ve çevre ilişkisini inceleyen ekoeleştirinin tarihsel süreci, artan önemi, amaçları Rus edebiyatı açısından incelenerek Sergey Zalıgin’in Ekolojik Roman adlı eseri betimsel içerik analizine tabi tutulmaktadır. Çalışma, ayrıca Rus edebiyatı çalışmalarında ekoeleştirel okumalara kapı aralamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Rus edebiyatı, Sergey Zalıgin, ekoeleştiri, doğa, çevre, insan.

Ecocritical Reading on Sergey Zalygin’s An Ecological Novel

Öz

Ecocriticism provides a nature-centered approach to literary texts by examining the environment and human relationship. The authors express the necessity of the protection of nature through elements by presenting the elements that belong to the environment in their works. In this way, ecocriticism calls for the attention of the reader to ensure the ecological balance and for the construction of the future and helps him to review the environmental understanding. In this study, the historical process of ecocritical which examines the relationship between literature and the environment, its increasing importance, its aims in terms of Russian literature is examined and Sergei Zalygin's Ecological Novel is analyzed descriptive content. The study also in Russian literature studies explorations door to ecocritical readings.

Anahtar Kelimeler

Russian literature, Sergey Zalygin, ecocriticism, nature, environment, human.

Kaynakça

• Arbaç, İmren, “Valentin Rasputin’in Eserlerinde İnsan ve Doğa Tema- sı”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
• Avuklu, Meral, “Sabahattin Ali’nin “Bir Orman Hikâyesi‛ Adlı Hikâyesine Ekoeleştirel Bir Bakış”, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 51, 2013, 203-210.
• Bize, Alfred, İstoriçeskiye razvitiye çuvstva prirodı, perevod D. Korob- çevski, Sankt Peterburg: Russkoye Bogastvo, 1890.
• Budan, Cem Yılmaz, “Çevreci Eleştiri Bağlamında Yaşar Kemal’in Kuşlar da Gitti Romanı Üzerine Bir Değerlendirme”, Bartın Üniver- sitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, 2017, 3-20.
• Çelik, Reyhan, Sovyet Edebiyatında Köy Nesri, Ankara: Tiydem Yayıncı- lık, 2014.
• Dmitriyeva, N.V., “Sovremennoye sostoyaniye problemı vzaimootno- şeniya prirodı-çeloveka- obşçestva: sotsial’no-filosofskiy analiz”, Vestnik SGTU, 1 (63), 2012, 170-175.
• Garrad Greg, Ekoeleştiri: Ekoloji ve Çevre Üzerine Kültürel Tartışmalar, çev.Ertuğrul Genç, 2. Baskı, İstanbul: Kollektif Kitap, 2017.
• Glotfelty, Cheryll ve Harold Fromm (Ed.), The Ecocriticism Reader: Landmarks in Literary Ecology, Athens, London: The University of Georgia Press, 1996.
• Greçişnika, Svetlana V., “K voprosu issledovaniya sovremennoy litera- turı o prirode:aspektı izuçeniya ekoliteraturı”, Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo universiteta, № 387, 2014, 8-14.
• Gryakalov, A.A., “Slavyanskaya poetika v dialoge kul'tur: opyt Kita- ya”, Vestnik Rossiyskogo filosofskogo obshchestva, 4(64), 2012, 77-82.
• Gurlenova, L. V., “İzuçeniye temı prirodı v russkoy literature: panya- tiyno- terminologiçeskiy aspekt”, Priroda i çelovek v hudojestvennoy literature, otv.red. A.İ. Smirnova, Volgograd: Volgogradskogo go- sudarstvennogo universiteta ,2001,14-23.
• İnanır, Emine, “Rus Edebiyatında Bir Topos Olarak Sibirya”, TOBİDER International Journal of Social Sciences, 2/2, 2018, 64-73.
• Love, Glen A., “Science, Anti-Science, and Ecocriticism”, Interdiscipli- nary Studies in Literature and Environment, Vol. 6, No., 1999, s. 65- 81.
• Marshall, Ian, “Literary Criticism as Ecological Thought”, Interdiscipli- nary Literary Studies, Vol. 3, No. 1, 2001, 1-3.
• Morton, Timothy, Ecology without Nature Rethinking Environmental Aesthetics, Massachusetts, London, England: Harvard University Press, Cambridge, 2007.
• Nevlyutov, Marat R., “Ekologiçeskoye iskusstvo kak strategiya trans- formatsii goroda”, Artikul’t, 2(22), 2016, 61-71.
• Newman, Lance, “Marxism and Ecocriticism”, Interdisciplinary Studies in Literature and Environment, Vol. 9, No. 2, 2002, 1-25.
• Oppermann, Serpil, Ekoeleştiri: Çevre ve Edebiyat, Ankara: Phoenix Ya- yınevi, 2012.
• Perkiyomyaki, Mika, “Reka kak glavnaya ekologiçeskaya metafora v “Tsar - Rıbe” V. Astafyeva” Sibirskaya identiçnost’ v zerkale litera- turnogo teksta: tropı,toposı, janrovıye formı XIX–XXI vekov, otv.red., N. Kovtun, Moskva: Flinta/Nauka, 2015, 277-296.
• Rudenko, Natalya, “K probleme opredeleniya ob’yekta ekokritiki”, Gumanitarnıye çteniya “svobodnaya stihiya”, Sevastopol: Ribest, 2015, 62-64.
• Seppyalyaynen, Yuri, “Ekokritiçeskiy analiz knigi S. A. Aleksiyeviç “Çernobıl’skaya molitva:hronika buduşçego”, Diplomnaya rapo- ta, Universitet g. Tampere, 1-58, Дата обращения: 07. 04.2019, https://tampub.uta.fi/bitstream/handle/10024/99106/GRADU1 464767611.pdf?sequence=1.
• Jean Arnold, Slovic, Scott, Lawrence Buell, K. Heise, Jonathan Levin, Michael P. Cohen, Terrell Dixon, Elizabeth Dodd, Simon C. Estok, Timothy Sweet, Louise Westling, “Forum on Literatures of the Environment”, PMLA, Vol. 114, No. 5, 1999, 1089-1104.
• Smirnova, A.İ., Russkaya naturfilosofskaya proza vtoroy polovinı XX veka, Moskva: Flinta, 2012.
• Vısotskaya, N.A., “Transkul’tura ili kul’tura v transe”,Voprosı literaturı, № http://www.globalculture.ru/literatura/n-vysockaja- transkultura-ili-kultura-v-transe-2.html. 07. 04.2019.
• Zalıgin Sergey, “Ekologiçeskiy roman”, Novıy mir, no 12, 1993, 3-106.