Bazı Olumsuz Karakterlerin Yahudi ve Hıristiyanların Çoğuna Nispet Edildiği Ayetler

Yıl 2019, Sayı: 20, 305 - 334, 01.10.2019

Burhan Çonkor

Öz

Yahudi ve Hıristiyanların vahiy karşısında ortaya koydukları tavırlar ve Kur’an’ın bu toplumlara nasıl baktığına dair farklı çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmada ise Yahudi ve Hıristiyanların sergiledikleri olumsuz davranışlardan ziyade Kur’an’ın, bazı menfî karakterleri Yahudilik ve Hıristiyanlık mensuplarının çoğunluğuna nispet etmesi ve bu çoğunluk ifadesinin nasıl anlaşılması gerektiği üzerinde durulmuştur. Kur’an’da zaman zaman belli grupların çoğunluğuna vurgu yapılmaktadır. İlgili ifadelerde zikredilen çoğunluğun mahiyeti ve dönemin zihin dünyasında neye karşılık geldiğinin yanında özellikle ifadenin Türkçe’ye aktarımın nasıl olması gerektiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Konuyu ortaya koymak için ayetlerle ilgili nakledilen rivayetler gözden geçirilmiş ve ayetlerin indiği nüzûl dönemi de dikkate alınarak yorumlar geliştirilmiştir. Daha önceden yapılan çalışmalar da dikkate alınarak, konumuz dışında kalan kısımlara çok fazla yer verilmemiş ve gerekli gördüğümüz yerlerde ilgili çalışmalara atıfta bulunulmuştur. Konuya bu açıdan yaklaşan geçmiş dönem müfessirlerinin görüşlerine de yeri geldikçe müracaat edilmiş ve araştırmanın sonunda genel bir kanaat ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kur’an, Ehl-i Kitap, Yahudi, Hıristiyan, çoğunluk.

The Verses Relating Some Negative Characters to Most Jews and Christians

Öz

There have been many studies on the attitudes of the Jews and Christians to God's commandments, and how the Qur'an looks at these societies. In this study, rather than the negative behaviors of Jews and Christians, the Qur'an is about the characterization of the majority of the members of Judaism and Christianity with some negative characters and how it should be understood. The Qur'an emphasizes the majority of certain groups from time to time. In addition to the nature of the majority mentioned in the related expressions and what the period corresponds to in the world of mind, it has been tried to determine how the transfer of expression to Turkish should be. To put forward the subject, the narrations about the verses were revised and comments were developed by taking into consideration the period of the verses. Considering the previous studies, we did not give too much space to the rest of our subjects and we referred to the relevant studies where we deemed necessary. The opinions of the examiners who approached the subject from this point of view were also applied as they arrived and the general opinion was expressed at the end of the study.

Anahtar Kelimeler

Qur'an, Ahl al-Kitab, Jews, Christians, majority.

Kaynakça

• Abdulbaki, Muhammed Fuâd, el-Mu’cemü’l-müfehres li elfâzı’l-Kur’âni’l- Kerîm, Dâru’l-fikr, Beyrut 1420/2000.
• Arslantaş, Nuh, “Hz. Peygamber'in Çağdaşı Yahudilerin İnanç-ibadet ve Dini Hayatları ile İlgili Bazı Tespitler”, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 34 (2008/1), 55-92.
• Aydın, Mehmet, Müslümanların Hıristiyanlığa Yazdığı Reddiyeler ve Tartışma Konuları, Konya 1989.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâîl, Sahîhu’l-Buhârî, el- Mektebetü’l-İslâmiyye, İstanbul ths.
• Câbirî, Muhammed Âbid, Fehmu’l-Kur’ân-Siyer Eşliğinde Kur’ân’ı Anla- mak, trc. Muhammed Coşkun, Mana yay., İstanbul 2013.
• Cevherî, Ebû Nasr İsmâîl b. Hammâd, es-Sıhâh, Dâru’l-ilmi li’l- melâyin, Beyrût 1990.
• Çoruh, Hakan, Kur’an’da Çoğunluğun Özellikleri, (Yüksek Lisans), Sa- karya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2007.
• Derveze, Muhammed İzzet, et-Tefsîru’l-hadîs, Dâru ihyâi’l-kütübi’l- Arabiyye, Kâhire 1383.
• Fayda, Mustafa, “Hz. Muhammed’in Necranlı Hıristiyanlarla Görüş Bkz. Bakara, 2/109, 120; Âl-i İmrân, 3/100; Nisâ, 4/44-45; Mâide, 5/51-57; Hadîd, 57/16. mesi ve Mübahale”, Ankara Üniversitesi ilahiyat Fakültesi, İslam İlimleri Enstitüsü Dergisi, Ankara II/1975, s. 144-147.
• Gürkan, Salime Leyla, “Ruhban”, DİA, 2008, XXXV, 204-205.
• İbn Âşur, Muhammed et-Tahir, et-Tahrîr ve’t-tenvîr, ed-Dâru’t- Tûnusiyye li’n-neşr, Tunus 1984.
• İbn Atıyye, Ebû Muhammed Abdulhak, el-Muharraru'l-vecîz fi tefsîri’l- Kitâbi'l-Azîz, thk. Abdüsselâm Abdüşşâfî Muhammed, Dâru’l- kütübi’l-ilmiyye, Beyrut 1422.
• İbn Ebî Hâtim, Abdurrahman bin Muhammed bin İdris, Tefsîru’l- Kur’âni’l-Azîm, thk. Esad Muhammed Tayyib, Mektebetü Nezâr Mustafa el-Bâz, Suûd 1419
• İbn Hanbel, Ebû Abdillah Ahmed b. Muhammed, Müsned, el- Mektebü’l-İslâmî, Beyrut 1985.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik el-Himyerî, es- Sîratü’n-Nebeviyye, thk. Mustafa es-Sekkâ vd., Beyrut ts.
• İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem, Lisânü’l-Arab, Dâru Sâdır, Beyrut 1414.
• İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahman, Zâdü’l-mesîr fî ilmi’t-tefsir, thk. Abdürrezzâk el-Mehdî, Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, Beyrut 1422.
• İbn Sa’d, Ebû Abdullah Muhammed el- Hâşimî, et-Tabakâtü’l-kübrâ, Beyrut 1960.
• Karslı, İbrahim Hilmi, “Kur’ân’da Yahudi Din Adamlığı”, Milel ve Nihal, 7 (1), 63-71.
• Kılınçlı, Sami, “Kur’an-ı Kerim’deki “Ekseru’n-Nâs” Lafzının Bağlam- ları ve Muhatapları”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2014, sayı: 37, ss. 165‐201.
• Kitâb-ı Mukaddes, Eski ve Yeni Ahit, Tevrat, Zebur (Mezmurlar) Ve İncil, Kitab-ı Mukaddes Şirketi, İstanbul 1997.
• Mâturîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed, Te’vîlâtü Ehli’s- sünne, thk. Mecdî Baslum, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut 1426.
• Mevdûdî, Ebû’l-A’lâ, Tefhîmu’l-Kur’ân, trc. Komisyon, İnsân yay, İs- tanbul 2002.
• Mukâtil, Ebu’l-Hasan Mukâtil b. Süleyman b. Beşîr, Tefsiru Mukâtil b. Süleyman, thk. Ahmed Ferîd, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut 2003.
• Müslim, Ebû’l-Huseyn b. Haccâc, Sahîhu Müslim, el-Mektebetü’l- İslâmiyye, İstanbul ths.
• Râzî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer b. Hüseyin, Mefâtîhu’l-ğayb- et-Tefsîru’l- kebîr, Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, Beyrut 1420.
• Sayar, Süleyman, “Yahudi Karakteri (Tarihî ve Sosyo-Psikolojik Bir Yaklaşım)”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 9, Cilt: 9, 2000, ss. 307-324.
• Suyûtî, Ebu’l-Fadl Celâlüddîn Abdurrrahman, Lübâbü’n-nukûl fî esbâbi’n-nüzûl, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut ths.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr, Câmiu’l-beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân, thk. Ahmed Muhammed Şâkir, Müessetü’r-risâle, y.y, 1420.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr, Târîhu’l-Ümemi ve’l-Mülûk, Beyrut 1987.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed, el-Câmiu’s-Sahîh, Mektebetü’s-Selefiyye, Medine 1964.
• Vâhidî, Ebû’l-Hasen Ali b. Muhammed, Esbâbü’n-nüzûl, thk, Kemal Besyûnî Zağlul, Beyrut 1411.