Sivil Havacılık Sektörünün İslam İşbirliği Teşkilatı Üyesi Ülkelerde Ekonomik ve Sektörel Görünümü

Yıl 2019, Sayı: EK SAYI (2019) - Yıl: 2019 Cilt: Ek Sayı: Ek, 261 - 284, 01.12.2019

Deniz Macit Sultan Gedik Göçer

Öz

Havacılık çeşitli kıtalardaki insanları, kültürleri ve işletmeleri birbi-rine bağlayabildiği için en küresel endüstrilerden biri olarak kabul edilmektedir. Havacılık sektörünün gelişimi büyüme, istihdam, ve-rimlilik, kalkınma gibi temel ekonomik göstergelere katkı sağlamak-tadır. Çalışmanın temel amacı, İslam İşbirliği Teşkilatı’na İİT üye ülkelerin küresel sivil havacılık sektörü içerisindeki yerini ve iktisadi açıdan önemini vurgulamaktır. Bu amaçla İİT üyesi ülkeleri sektörel ve makro ekonomik seçilmiş birtakım temel göstergeler doğrultu-sunda ele alınarak küresel rakamlarla kıyaslama yapılmaktadır. Ayrı-ca Türk sivil havacılık sektörünün de İİT grubu içerisindeki yerini belirleyebilmek adına bu grup içerisinde ele alınan temel veriler ışığında Türkiye’nin de mevcut sektörel ve ekonomik kıyaslaması yapılmaktadır. Çalışmanın ortaya koyduğu temel sonuçlara göre İİT üyesi ülkelerin; küresel sivil havacılıkta taşınan yolcuların %12, taşı-nan yükün %18 ve toplam uçak kalkış sayılarının %11’lik kısmını karşıladıkları görülmektedir. Kalabalık nüfusları ve geniş coğrafyala-rı ile mevcut turizm potansiyelleri dikkate alındığında bu payın ye-terli bir düzeyde olmadığı görülmektedir. Sektörel göstergeler için yapılan sıralamalar temek ekonomik göstergeler ile kıyaslandığında hem sektörel hem de temel makro ekonomik göstergeler açısından sıralamalarda ilk beş içerisinde yer alan tek ülke Katar’dır. Diğer ülkelerin sektörel rakamları ekonomik gelişmişliklerine yansıma-maktadır. Türkiye’nin ise İİT içerisinde sivil havacılık sektöründe ilk beş ülke içinde yer almasına karşın aynı olumlu pozisyonunu eko-nomik anlamda sağlayamadığı ortaya konmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İslam İş Birliği Teşkilatı, Sivil Havacılık Sektörü

Economic and Sectoral Outlook of Civil Aviation Sector in Islamic Cooperation Organization Member Countries

Öz

Aviation is considered one of the most global industries because it can connect people, cultures and businesses across various continents. Growth in the aviation sector also contributes to key economic indi-cators such as employment, productivity and development. The main purpose of this study is to emphasize the place and economic im-portance of the OIC member countries in the global civil aviation sector. For this purpose, sectoral and macroeconomic selected key indicators of OIC member countries have been analyzed and com-pared with global figures. Furthermore, in order to determine the position of Turkish civil aviation sector within the OIC group, the current sectoral and economic comparisons of our country have been made in the light of the basic data discussed in this group. According to the main results of the study, when the OIC member countries are evaluated together, it is seen that 12% of the passengers carried in global civil aviation, 18% of the cargo carried and 11% of the total number of aircraft take-offs. Suggestions have been made for Islamic countries to gain a greater share from the sector. When the existing tourism potentials are taken into consideration with its large popula-tions and large geographies, it is seen that this share is not sufficient. When the rankings made for sectoral indicators are compared with the main economic indicators, Qatar is the only country in the top five in terms of both sectoral and basic macroeconomic indicators. Sectoral figures of other countries are not reflected in their economic development. Turkey's position is the same positive despite being in the top five countries in the civil aviation sector in the OIC is demon-strated not provide economically.

Anahtar Kelimeler

Organization of Islamic Cooperation, Civil Aviation Sector.

Kaynakça

• Akgül, M. S. (2013). Türkiye’nin İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) İle İlişkileri ve Ticari Potansiyeli: Çekim Modeli Yaklaşımı.
• Arslan, K. (2014). İslam Ülkeleri Arasında İşbirliğine iden Yolda Yeni Arayışlar. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(21).
• ATAG. (2018). Avıatıon Benefıts Beyond Borders. Air Transport Action Group.
• BBC. (2019, Eylül). OECD: Küresel ekonomik büyüme son 10 yılın en düşük seviyesinde. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-49759784 adresinden alındı
• Burghouwt, G. B. (2016). Economic benefits of reducing aviation taxes in Latin America and the Caribbean. SEO Amsterdam Economics. 09 22, 2019 tarihinde https://www.narcis.nl/publication/RecordID/oai:dare.uva.nl: publications%2F622f27f0-28cb-42bc-ae2e-797dc40e2fb4 adresinden alındı
• Gerede, E. (2011). Türkiye’deki Havayolu Taşimaciliğina İlişkin Ekonomik Düzenlemelerin Havayolu İşletmelerine Etkisinin Değerlendirilmesi. CBÜ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ,9(2).
• Hüseyin Ağır, M. M. (2017). İslam İşbirliği Teşkilatı Ülkelerinin Kendi İçindeki Dış Ticareti. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 125 - 138.
• IATA. (2018). International Air Transport Association. https://www.iata.org/ adresinden alındı
• ICAO. (2018). Air Transport Policy and Regulation. 08 20, 2019 tarihinde ICAO: https://www.icao.int/sustainability/Pages/economicpolicy.aspx adresinden alındı
• ICAO. (2019). Avıatıon-Benefıts Report. https://www.icao.int/sustainability/Documents/AVIATIONBENEFITS-2019-web.pdf adresinden alındı.
• ILO. (tarih yok). International Labour Organization. https://www.ilo.org/global/regions/lang--en/index.htm adresinden alındı
• Kadıoğlu, Ö. (2017). https://www.dunya.com/koseyazisi/islam-isbirligi-teskilati-uyelerinin-dunyaekonomisindeki-yeri/364066 adresinden alındı
• Keskin, B. (2016). İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT):Tarihi, Yapısı ve Geleceği. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmalaı Vakfı(125).
• Korul, V., & Küçükönal, H. (2003). Türk Sivil Havacilik Sisteminin Yapisal Analizi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 3(1), 24- 38.
• Macit, A., & Göçer, S. G. (2017). Havayolu tedarikçilerinin havayolu ve havayolu müşterileri ile ilişkileri: balık-kılçık modeli. Journal Of Emerging Economies And Policy (JOEEP), 1-14. https://dergipark.org.tr/tr/pub/joeep/issue/35720/398216 adresinden alındı
• Oh, S., Jung, C., & Yoon, a. (2016). Analysis of the Development of IS (Islamic State) in Its Relation to Conflicts within OIC (Organization of Islam Countries) by Using SPSS Statistical Program. International Journal of Social Science and Humanity, 6(10), 799-803.