Herakleitos Felsefesinin Temel Kavramları

Yıl 2020, Sayı: 23, 87 - 106, 01.07.2020

Nuray Bayat Usta İlyas Altuner

Öz

Tarih boyunca insanlar dünya ve kendileriyle ilgili farklı sorgulamalar ve arayışlar içine girmişlerdir. Başlangıçta felsefe tarihinde de filozoflar mitsel söylemlerden ve çok tanrılı inançlardan farklı olarak doğa üzerine düşünmüşler ve doğayla ilgili kuramlar ortaya koymuşlardır. Pre-Sokratik filozoflardan olan Herakleitos da doğanın ilk ilkesi olarak ateşten söz eder. Ona göre evrende sürekli bir değişim vardır. Herakleitos’un öğretisinde oluş ve değişim önemli bir yere sahiptir. Herakleitos’a göre evren, sürekli, evrensel bir değişim ve dönüşüm içindedir. O, her şeyin her an değiştiği ve bir oluş içerisinde olduğunu belirtir. Bu makalede Herakleitos’un ele aldığı ateş, değişim, devinim, karşıtlık, logos gibi temel kavramlar ele alınarak incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Logos, devinim, arkhe, oluş, değişim, karşıtların çatışması.

Basic Concepts of Heraclitus’ Philosophy

Öz

Throughout history, people have engaged in different investigations and pursuits about the world and themselves. In the beginning of the history of philosophy, philosophers thought about nature differently from mythical discourses and polytheistic beliefs, and put forth theories about nature. Heraclitus, one of the pre-Socratic philosophers, also speaks of fire as the first principle of nature. According to him, there is a constant change in the universe. Formation and change have an important place in the teaching of herakleitos. According to Heraclitus, the universe is in constant, universal change and transformation. He states that everything changes every moment and is in a state of being. In this article, it will be examined the basic concepts that Herakleitos dealt with such as fire, change, motion, contrast and logos.

Anahtar Kelimeler

Logos, motion, arche, formation, change, conflict of opposites.

Kaynakça

• Aristoteles, Metafizik, çev. Ahmet Arslan, İstanbul: Sosyal Yayınlar, 2010.
• Arslan, Ahmet, İlkçağ Felsefe Tarihi, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, 1995.
• Copleston, Frederick, Felesefe Tarihi: Ön-Sokratikler ve Sokrates, çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi, 2009.
• Çakmak, Cengiz, “Çevirenin Yorumu”,Herakleitos, Fragmanlar, çev. Cengiz Çakmak, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2005.
• Çakmak, Cengiz, “Herakleitos”, İlkçağ Felsefesi, ed. Serdar Uslu, Eski- şehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2012.
• Guthrie, William K. C., İlkçağ Felsefe Tarihi, çev. Ahmet Cevizci, Anka- ra: Gündoğan Yayınları, 1999.
• Guthrie, William K. C., Yunan Felsefe Tarihi: Sokrates Öncesi İlk Filozoflar ve Pythagorasçılar, çev. Ergün Akça, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2011.
• Herakleitos, Fragmanlar, çev. Cengiz Çakmak, İstanbul: Kabalcı Yayı- nevi, 2005.
• Herakleitos, Fragmanlar, çev. Samih Rifat, Ankara: Yapı Kredi Yayınla- rı, 2007.
• Kranz, Walther, Antik Felsefe: Metinler ve Açıklamalar, çev. Suad Y. Bay- dur, İstanbul: Sosyal Yayınlar, 1994.
• Platon, Parmenides, çev. Saffet Babür, Ankara: İmge Kitabevi, 1996.
• Thilly, Frank, Felsefenin Öyküsü 1: Yunan ve Ortaçağ Felsefesi, çev. İbra- him Şener, İstanbul: İzdüşüm Yayınları, 2007.
• Zeller, Eduard, Grek Felsefe Tarihi, çev. Ahmet Aydoğan, İstanbul: Say Yayınları, 2008.