Turizm Paydaşlarının Turizmin Etkilerine Bakış Açısı: Kapadokya Örneği

Yıl 2020, Sayı: 24, 373 - 402, 01.10.2020

Meral Büyükkuru

Öz

Turizm, tüm paydaşların iş birliği içerisinde hareket etmesiyle sadece kentsel bölgelerde değil kırsal alanlarda da istihdamı, ekonomik büyümeyi, sosyal ve kültürel bütünleşmeyi sağlayacak potansiyele sahiptir. Turizm aynı zamanda, yerel, kültürel ve tarihi değerlere, doğal çevreye, ekolojiye yönelik farkındalığın artırılması açısından da önem arz etmektedir. Konunun önemi dahilinde bu çalışmada Kapadokya Bölgesi paydaşlarının turizmin etkileri konusundaki düşünceleri ve farkındalıklarının ortaya konması amaçlanmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve 15 paydaş temsilcisi ile mülakat gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen 15 görüşme içerik analizine tabi tutulmuş ve analiz sonucunda Sosyo-Kültürel Etki, Ekonomik Etki, Çevresel Etki, Yönetim ve Yerel Halk olmak üzere beş ana tema belirlenmiştir. Görüşmeler bölgede ekonomik kaygıların, sosyal ve çevresel kaygılardan daha fazla olduğunu ortaya çıkarmıştır. Aynı zamanda destinasyonda yönetim örgütünün ilişkilerinin yetersiz olduğu ve yerel halkın turizm konusunda bilinçsiz olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Paydaş, turizmin etkileri, nitel araştırma, turizm, Kapadokya.

Perspective of Tourism Stakeholders on Tourism Impacts: The Case of Cappadocia

Öz

Tourism has the potential to ensure employment, economic growth, social and cultural integration with all stakeholders acting cooperatively not only in urban areas but also in rural areas. Tourism is also important for raising awareness of local, cultural and historical values, natural environment and ecology. Based on the importance of the subject, this study aims to reveal the opinions and awareness of the stakeholders of the Cappadocia Region on the tourism impacts. A qualitative research method was used in the study and interviews were conducted with 15 stakeholders. A total of 15 interviews were conducted and subjected to content analysis and as a result of the analysis, five main themes have been identified: Socio-Cultural Impact, Economic Impact, Environmental Impact, Management and Local People. Interviews have revealed that economic concerns in the region are more than those social and environmental. At the same time, it has been concluded that the management organization's relations in the destination are insufficient and the local people are unconscious about tourism.

Anahtar Kelimeler

Stakeholder, tourism impacts, qualitative research, tourism, Cappadocia.

Kaynakça

• Akdu, Uğur, ve Öktem, Elif, “Turizmin ekonomik, sosyal, çevresel ve kültürel etkilerine yönelik yöre halkının farkındalığı; Gümüşhane örneği”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10(EkSayı), 2019, s.232-239.
• Ap, John, “Residents’ perceptions on tourism impacts”, Annals of Tou- rism Research, 19(4), 1992, s. 665-90.
• Avcı, Nilgün, “Turizmin yöre halkının yaşam kalitesine etkileri: Çeşme ilçesi örneği”, Anatolia:Turizm araştırmaları Degisi, 29(2), 2018, s.164-174.
• Bahar, Ozan, ve Kozak, Metin, Turizm Ekonomisi, Ankara: Detay Yayın- cılık, 2008.
• Belisle, Francois J. ve Hoy, Don R. “The Perceived Impact of Tourism by Residents: A Case Study of Santa Marta, Columbia”, Annals of Tourism Research, 7(1), 1980, s.83-101.
• Brunt, Paul, ve Courtney, Paul, “Host perception of sociocultural im- pact”, Annals of Tourism Research, 26(3), 1999, s. 493-515.
• Butler, Rivhard W., “The concept of a tourist area cycle of evolution: implications for management of resources”, Canadian Geographer, 24(1), 1980, s. 5-12.
• Cook, Roy A., Hsu, Cathy H. ve Taylor, Lorraine L., Tourism: The Busi- ness of Hospitality and Travel, 6th Edition, Pearson: New York, 2017.
• Demireli, Cemalettin, ve Taşkın, Ercan, “Üniversite Öğrencilerinin Bulundukları Şehre Ekonomik Katkıları: Kütahya İl Merkezi Ör- neği”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37, 2013, s.321-328.
• Doğan, Hasan Zafer, Turizmin Sosyo-Kültürel Temelleri, Ankara: Detay Yayıncılık 2004.
• Erkılıç, Eren, “Yerel halkın turizm algısı ve turizmin gelişimine yönelik tutumları: Rize örneği”, International Journal of Contemporary Tou- rism Research ,1, 2019, s. 66-82.
• Goeldner, Charles, ve Ritchie, Brent, Tourism: Principles, Practices, Philo- sophies, USA: John Wiley & Sons, 2006.
• Göktaş Kulualp, Halime, ve Sarı, Ömer, “Destekleme davranışı ve sosyal değişim teorisi kapsamında kırsal turizmin etkilerinin de- ğerlendirilmesi”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1), 2019, s. 655-678.
• Güneş, Erkan, ve Alagöz, Gürkan, “Yerel halkın turizm algısı”, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 2018, s. 409-442.
• Gürkaynak, Mehmet, ve Kasımoğlu, Murat, “Türkiye’de üniversite komşu-çevre etkileşimi: işbirliği için bir ön çalışma”, Amme İdaresi Dergisi, 37(3), 2004, s.147-162.
• Harman, Serhat, “Sivil toplum kuruluşlarının turizm sistemindeki işlevleri üzerine bir inceleme”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(11), 2014, s.343-360.
• İçöz, Orhan, ve Kozak, Metin, Turizm Ekonomisi, Ankara: Turhan Kita- bevi, 2002.
• İnanır, Ali, “Turistik destinasyon yönetiminde paydaşlar arası ilişkiler: Göller Yöresi örneği”, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(3), 2019, s.517-541.
• Jurowski, Claudia, Uysal, Muzaffer, ve William,s Daniel R., “A theore- tical analysis of host community resident reactions to tourism”, Journal of Travel Research, 36(2), 1997, s. 3-11.
• Karakoyun, İlhan, “Bölgesel kalkınma ve STK’lar”, İdarecinin Sesi, 2011, s. 38-42.
• Kim, Kyungmi, The Effects of Tourism Impacts Upon Quality of Life of Residents in the Community, Yükseklisans Tezi, The Faculty of the Virginia Polytechnic Institute and State University, Blacksburg, Virginia, 2002.
• Koç, Canan, “Turizmin Mardin eski kent dokusuna etkisi”, Ege Coğraf- ya Dergisi, 28(2), 2019, s. 165-178.
• Köleoğlu, Nilay. “Turizmin etkilerine karşı yerel halkın algılarının değerlendirilmesi: Gelibolu tarihi alan bölgesinde bir araştırma”, Selçuk İletişim, 11(2), 2018, s. 214-231.
• Liu, Juanita, ve Var, Turgut, “Resident attitudes toward tourism im- pacts in Hawaii”, Annals of Tourism Research, 13, 1986, s. 193-214.
• Negiz, Nilüfer, ve Akman, Elvettin, “Yerel yönetimlerin turizme yöne- lik ve turizmi etkileyen hizmetleri: olması gereken-gerçekleşen düzleminde bir değerlendirme”, 1. Uluslararası 4. Ulusal Eğirdir Turizm Sempozyumu Bildiri Kitabı 1-4 Aralık 2011, Eğirdir, Isparta, 2011.
• Pizam, Abraham, “Tourism’s impacts: the social costs to the destina- tion community as perceived by its residents”, Journal of Travel Research, 16(4), 1978, s. 8-12.
• Ross, Glenn F., “Resident perception of the impact of tourism on an Australian city”, Journal of Travel Research, 3(3), 1992, s. 13-17.
• Samırkaş, Meryem, ve Bahar, Ozan, Turizm, Yoksulluk ve Bölgesel Geliş- mişlik Farklılıkları, Ankara: Detay Yayıncılık, 2013.
• Simpson, Murray C., “Community benefit tourism initiatives - a con- ceptual oxymoron?”, Tourism Management, 29(1), 2008, s. 1-18.
• Waligo, Victoria & Clarke, Jackie, ve Hawkins, Rebecca, “Implemen- ting sustainable tourism: a multi-stakeholder involvement mana- gement framework”, Tourism Management, 36, 2013, s. 342-353.
• Williams, Ted A. “Impact of domestic tourism on host population: the evolution of a model” Tourism Recreation Research, 4, 1979, s. 15-21.
• Yıldırım, Ali, ve Şimşek, Hasan, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yön- temleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2013.
• Yıldırım, Merve, ve Öztürk Deniz, Fatma. “Turizmin yerel halkın sos- yo-kültürel yapısına etkisi”, Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi 1(2), 2018, s. 79-91.
• Yılmaz, İbrahim, İl İl Türkiye’de Turizmin Çevresel, Ekonomik ve Sosyo- Kültürel Etkileri. Ankara: Detay Yayıncılık, 2017.
• Zengin, Burhanettin, “Turizm sektörünün Türkiye ekonomisine reel ve moneter etkileri”, Akademik İncelemeler Dergisi, 5(1), 2010, s. 102- 126.