Çevresel Sanat Uygulamalarının Sürdürülebilirliğe Katkısı ve Biyomimikri

Yıl 2020, Sayı: 24, 721 - 744, 01.10.2020

Turgay Karataş

Öz

Yükselen nüfusun tüketim taleplerini karşılamak için üretim artmış ve doğal kaynaklar bilinçsiz ve plansız bir şekilde tüketilmeye başlamıştır. Bu doğrultuda kökeni çok eskilere dayanan fakat günümüzde tekrar önem kazanan bir tasarım anlayışı olan “biyomimikri” kullanılmaya başlamıştır. Kelime Grekçe “bios hayat ” ve “mimikos taklit ” kelimelerinin birleşimidir ve doğayı işleyiş, biçim ve malzeme yönünden bilinçli bir şekilde taklit etmek anlamına gelmekte ve günümüzde sürdürülebilirlik konusunda sıkça başvurulan bir kaynaktır. “Sürdürebilirlik” bugünün ihtiyaçlarını gelecek nesillerin ihtiyaçlarını riske atmadan temin etmek şeklinde de ifade edilmektedir. Sürdürülebilir bir çevrenin sağlanmasında sanata da iş düşmektedir. 20.yy’ın ikinci yarısında Amerika’da ve İngiltere’de ortaya çıkan çevresel sanat uygulamalarından land art ve sonrasında ekolojik sanat, endüstrileşmenin getirdiği zararlara dikkat çekmek, bu konuda seslerini duyurmak isteyen sanatçıların eserlerini içeren sanat uygulamalarıdır. Sürdürülebilir bir yaşam için sanatın rolü ve biyomimiksel olarak ne tür faydalar ve çözümler sunabileceği irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Biyomimikri, sürdürülebilirlik, çevresel sanat, land art, ekolojik sanat.

Contribution of Environmental Art Practices to Sustainability and Biomimicry

Öz

Production has increased to meet the consumption demands of the rising population and natural resources have started to be consumed in an unconscious and unplanned manner. In this regard, “biomimicry”, a design concept that has a long history but is gaining importance again, has started to be used. The word Greek is a combination of the words "bios life " and "mimikos imitation " and means to consciously imitate nature in terms of functioning, form and material and is a frequently used resource for sustainability today. “Sustainability”, ıt is also expressed as meeting today's needs without risking the needs of future generations. Art is also involved in the providing of a sustainable environment. In the second half of the 20th century, land art, which is one of the environmental art practices that emerged in America and the UK, and then ecological art, is the art practices that contain the works of artists who want to draw attention to the damages caused by industrialization and make their voices heard in this regard. The role of art for a sustainable life and what kind of benefits and solutions it can offer biomimical are discussed.

Anahtar Kelimeler

Biomimicry, sustainability, environmental art, land art, ecological art.

Kaynakça

• Antmen, Ahu. Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla 20. yy Batı Sanatında Akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık, 2009.
• Çelikel Benan, Sıdıka, ve Setenay Uçar. «Biyomimikri; Doğayla Uyumlu Yeni Bir Tasarım Modeli.» NWSA Humanities Sciences 15, no. 2 (2020): 51-60.
• Çınar, Hatice, ve vd. «Tasarım Eğitiminde Form Yaratma Sürecine Bir Örnek: Biyomimesis.» Akademik Sosyal Araştrmalar Dergisi, no. 63 (2017): 654-664.
• Dissanayake, Ellen. What is art for? Seattle and London: University of Washington Press, 1988.
• Farthing, Stephen. Sanatın Tüm Öyküsü. Çeviren Gizem Aldoğan ve Firdevs Candil Çulcu. İstanbul: Hayalperest Yayınevi, 2012.
• Ginsburgh, V., ve A. F. Penders. «Land Artist and Art Markets.» Journal of Culturel Economics, no. 21 (1997): 219-228.
• Gombrich, Ernest H. Sanatın Öyküsü. Çeviren B. Cömert. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1986.
• Güneş, Ümit. «TAbiatın Taklidi mi Yoksa Tabiatın Prensipleri mi?» Hendese Bilim, Düşünce ve Teknoloji Dergisi 5, no. 7 (2018): 74-79.
• Oğuz, Damla. «1960-1980 Arası Değişen Doğa Algısı ve Sanatta Doğaya Yöneliş.» Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, no. 14 (2015): 67-76.
• Read, Herbert. Sanatın Anlamı. Çeviren Güner İnal ve Nuşin Asgari. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1974.
• Saygı, Sevil. «Çağdaş Sanatta Doğa Algısı ve Ekolojik Farkındalık.» Dergi Park, 2016: 7-13.
• Tolstoy, L. N. Sanat Nedir? Çeviren Mazlum Beyhan. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2015.
• Turani, Adnan. Dünya Sanat Tarihi. Cilt Genişletilmiş yeni basım. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2012.
• Yılmaz, Mehmet. Modernizmden Postmodernizme Sanat. Ankara: Ütopya Yayınevi, 2006.
• Zümrüt, Yeşim. «Çevresel Sanat ve Seramik Uygulamalar.» Rating Academy 1, no. 2 (Mayıs 2018): 1-16.
• https://argevetasarim.com/dogadan-esinlenilerek-gelistirilen- teknolojiler-biyomimetik/helikopter-yusufcuk, (12.05.2020).
• http://usamekaya.com.tr/wp-content/uploads/2015/10/termit- kulesi-eastgate.png, (12.05.2020).
• https://www.arch2o.com/biomimicry-enhances-architecture, (13.05.2020) .
• https://www.biennialfoundation.org/2017/05/14556, (14.05.2020) .
• https://www.flickr.com/photos/85264217@N04/7841453092, (14.05.2020) .
• https://www.artnews.com/art-news/artists/essential-works-land- art-1202682741, (15.05.2020) .
• https://www.awatrees.com/2019/12/06/joseph-beuys-the-art-of- arboriculture, (15.05.2020) .
• https://flash---art.com/article/hans-haacke-new-museum-new-york, (15.05.2020)