Çocuk Gelişimci Adaylarının Aile İçi Şiddet ve Çocuk Haklarına İlişkin Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2021, Sayı: 26, 325 - 347, 30.04.2021

Bayram Deleş Nazan Kaytez

Öz

Aile içi şiddet, aile bireylerini fiziksel, duygusal, sosyal ve ekonomik açıdan tehdit eden bir durumdur. Ailede yaşanan şiddet durumlarının yaygınlaşması toplumsal yaşamı da olumsuz etkilemektedir. Özellikle çocukların şiddete tanık olmaları ya da aile içi şiddete maruz kalmaları ilerleyen yaşamlarında şiddete eğilimli olmalarına neden olabilmektedir. Çocuk haklarını bilmek çocuğa yönelik şiddetin önlenmesinde önemli bir unsurdur ve çocukla çalışan tüm bireylerin çocuk haklarını bilmesi gerekmektedir. Bu düşünceden hareketle araştırmada çocuk gelişimci adaylarının aile içi şiddete yönelik farkındalıkları ve çocuk haklarına ilişkin tutumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Avrasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü’nde öğrenim gören 272 öğrenci katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu”, “Aile İçi Şiddet Farkındalığı Ölçeği” ve “Çocuk Haklarına İlişkin Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde frekans analizi, t-testi, Anova ve regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmada çocuk gelişimci adaylarının büyük bir çoğunluğunun çocuk hakları ve aile içi ile ilgili bilgi aldıkları ve en önemli bilgi kaynaklarının eğitim/seminer olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çocuk gelişimci adaylarının cinsiyet ve yaş değişkenine göre aile içi şiddete yönelik farkındalık düzeyleri anlamlı bir farklılık gösterirken p.05 . Aile içi şiddete ilişkin bilgi alma durumu çocuk haklarına yönelik tutumu olumlu etkilemektedir. Ayrıca aile içi şiddet ölçeğinin aile içi şiddetin tanımlanması, aile içi şiddetin sonuçları, aile içi şiddetin kabullenilmesi ve aile içi şiddetin normalleştirilmesi alt boyutlarından alınan puanlar artıkça, çocuk haklarına yönelik tutum puanlarının da arttığı belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Aile içi şiddet, çocuk hakları, çocuk gelişimci adayları, tutum, farkındalık

Investigation of Awareness Levels of Child Development Candidates About Domestic Violence and Children's Rights

Öz

Domestic violence is a situation that threatens family members physically, emotionally, socially and economically. The widespread use of violence in the family also affects social life negatively. In particular, the fact that children witness violence or being exposed to domestic violence may cause them to be prone to violence in their future lives. Knowing children's rights is an important element in preventing violence against children and all individuals working with children should know children's rights. Based on this idea, the study aimed to examine the awareness of child development candidates towards domestic violence and their attitudes towards children's rights. 272 students studying at the Department of Child Development, Faculty of Health Sciences, Eurasia University participated in the study. In the study, "Personal Information Form", "Domestic Violence Awareness Scale" and "Attitude Scale towards Child Rights" were used as data collection tools. Frequency analysis, t-test, Anova and regression analysis were used in the analysis of the research data. In the study, it was concluded that most of the child development candidates received information about children's rights and family, and that the most important source of information was training / seminar. While the awareness levels of child development candidates towards domestic violence differ significantly according to the gender and age variable p .05 . Getting information about domestic violence positively affects the attitude towards children's rights. In addition, it was determined that as the scores obtained from the sub-dimensions of the definition of domestic violence, results of domestic violence, acceptance of domestic violence and normalization of domestic violence of the scale of domestic violence increased, attitude scores towards children's rights also increased. Suggestions were made based on the results of the research.

Anahtar Kelimeler

Domestic violence, children's rights, child development candidates, attitude, awareness

Kaynakça

• Altıparmak, İpek. Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetin Boyutları: Ankara Örneği. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2019;17 (1) , 55- 76 . DOI: 10.18026/Cbayarsos.544775.
• Aslan Ayeş Esra & İsmail Çelik. Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çocuk İstismarına Yönelik Farkındalık Düzeyinin İncelenmesi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2020;3(1), 40-56.
• Barlık, Hüseyin. Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çocuk İhmal Ve İstismarı Hakkında Görüş ve Farkındalık Düzeylerinin Araştırılması (Adana İl Örneği) (Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2020).
• Büyüköztürk, Şener, Ebru Kılıç Çakmak, Özcan Erkan Akgün, Şirin Karadeniz & Funda Demirel. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.2011
• Callaghan, Jane Elizabeth Maryaria, Lisa Chiara Fellin, Joanne Helen Alexander, Stavroula Mavrou & Maria Papathanasiou. Children And Domestic Violence: Emotional Competencies İn Embodied And Relational Contexts. Psychology Of Violence, 2017;7(3), 333.
• Can, Vasfiye. Öğretmen Adaylarının Çocuk İhmal Ve İstismarına Yönelik Bilgi Ve Farkındalık Düzeylerinin Değerlendirilmesi (Diyarbakır İli Örneği) (Yüksek Lisans Tezi, 2017).
• Cobos-Cali, Martha, Valentina LADERA & Ricardo GARCÍA. Language Disorders İn Victims Of Domestic Violence İn Children’s Homes. Child Abuse & Neglect, 20187;86, 384-392.
• Çarıkçı, Seda. Çocuk Hakları Eğitimi Programı’nın İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Çocuk Hakları Tutum Ve Farkındalıklarına Etkisi. (Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2019).
• Çatalkaya, Şebnem. Aile İçi Şiddet, Benlik Saygısı Ve Kişiler Arası İlişki Kurma Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018).
• Durnalı, Mehmet, Şenol Orakcı Ve Bijen Filiz. Çocuk Hakları Bilinçlilik Ve Farkındalık Durumuna İlişkin Öğretmen Görüşleri. In Internatıonal Chıldren’s Rıghts Congress (CRC) 2017;P. 28.
• Gençoğlu, Cem, Hatice Kumcağız & Kurtman Ersanlı. Ergenlerin Şiddet Eğilimine Etki Eden Ailevi Faktörler. Electronic Turkish Studies, 2014;9(2).
• Hareket, Erdem. Temel Eğitim Bölümü Öğrencilerinin Çocuk Haklarına Yönelik Bilişsel Algıları. Başkent University Journal Of Education, 2019;6(2), 167- 180.
• Honkanen, Riina, & Diana Väyrynen. Brochure As A Tool For Promoting Children's Rights İn A Kindergarten: Prevention Of Domestic Violence. Metropolia University Of Applied Sciences Bachelor Of Social Services Degree Programme İn Social Services.2017.
• Jaffee, Sara R., Terrie Moffitt, Avshalom Caspi, Alan Taylor & Louise Arseneault. Influence Of Adult Domestic Violence On Children's İnternalizing And Externalizing Problems: An Environmentally İnformative Twin Study. Journal Of The American Academy Of Child & Adolescent Psychiatry, 2002;41(9), 1095-1103.
• Kahraman, Melis Sedef & Gökçe Çokamay. Aile Içi Siddet Ve Çocuklar Üzerindeki Etkileri: Temel Kavramlar, Güvenlik Plani Hazirlama Ve Alternatif Tedavi Model Örnekleri/Domestic Violence And Its Effects On Children: Fundamental Concepts, Safety Planning And Examples Of Alternative Treatment Models. Psikiyatride Guncel Yaklasimlar, 2016;8(4), 321.
• Kalil, Ariel, Richard Tolman, Daniel Rosen & Gabriella Gruber. Domestic Violence And Children's Behavior İn Low-İncome Families. Journal Of Emotional Abuse, 2003;3(1-2), 75-101.
• Karabacak, Aynur & Semanur Kodan Çetinkaya. Üniversite Öğrencilerinin Şiddet Kabul Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Eğitim Kuram Ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2015;1(1), 13-21.
• Karaman Kepenekci, Yasemin. A Study Of University Students' Attitudes Towards Children's Rights İn Turkey. The International Journal Of Children's Rights, 2006;14(3), 307-318.
• Kaya, Muhammed Hüsameddin. Üniversite Öğrencilerinin Çocuk İstismar Ve İhmaline Yönelik Farkındalıkları, Biruni Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2019.
• Kelly, Liz & Audrey Mullender. Complexities And Contradictions: Living With Domestic Violence And The UN Convention On Children's Rights. The International Journal Of Children S Rights, 2000;8(3), 229-241.
• Kurt, Gonca, Semiha Dönmez, Özden Eren, Elçin Balcı Ve Osman Günay. Üç Farklı Disiplinde Okuyan Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin İstismar, İhmal Ve Aile İçi Şiddet Algıları. Journal Of International Social Research, 2017;10(50).
• Kurtuldu, Özgenur Reyhan. Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Ve Kadına Karşı Aile İçi Şiddetle Mücadele Kampanyaları; Sabancı Vakfı “İş Dünyası Aile İçi Şiddete Karşı” Projesi Analizi. Marmara Üniversitesi Kadın Ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 2018;2(2), 97-110.
• Küçükoğlu, Sibel, Serap Ejder Apay, Nuray Karaca, Elif Küçük Durur, Cemile Burcu Kartal, Kübra Şenol Ercoşkun... Ve Aynur Aytekin Özdemir. Üniversite Öğrencilerinin Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantılarının Toplumsal Cinsiyet Algılarının Şiddet Eğilimlerinin Ve Şiddetle Karşılaşma Durumlarının İncelenmesi Ve Farkındalık Oluşturulması. Atatürk Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projesi Raporu, Proje No: 6633.2019.
• Moroğlu, Nazan. Hukuki Açıdan Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ve Önleme Yolları. Türkiye Klinikleri Adli Tıp-Özel Konular, 2016;2(2), 19-28.
• Özgür, Gönül, Gülden Yörükoğlu Ve Leyla Baysan-Arabacı. Lise Öğrencilerinin Şiddet Algıları, Şiddet Eğilim Düzeyleri Ve Etkileyen Faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2011;2(2), 53-60.
• Özyürek, Arzu Ve Fatma Betül KURNAZ. Aile İçi Şiddet Farkındalığı Ölçeği: Güvenilirlik Ve Geçerlilik Çalışması. Kalem Eğitim Ve İnsan Bilimleri Dergisi 2019, 9(1), 227-250.
• Rasool, Shahana. Help-Seeking After Domestic Violence: The Critical Role Of Children. Journal Of İnterpersonal Violence, 2016;31(9), 1661-1686.
• Ruck, Martin D., Michale Peterson-Badali & Michale Freeman. Handbook Of Children's Rights: Global And Multidisciplinary Perspectives. Taylor & Francis, 2016.
• Santrock, John. Life Span Development. Ankara: Nobel Yayıncılık.2016.
• Şıvgın, Nihal. & Ümit Deniz. Cinsiyet Rolleri Eğitim Etkinliklerinin Anasınıfına Devam Eden 60-72 Aylık Çocukların Toplumsal Cinsiyet Kalıp Yargılarına Etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2017;10 (50), 589-600.
• TÜİK. Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/VeriTabanlari.do?vt_id=31&ust_id=109 (Erişim: 15.07.2020).