İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNDEKİ AĞAÇ FORMASYON ALANLARINA ÖNGÖRÜLEN ETKİLERİ

Yıl 2019, , 311 - 327, 30.01.2019

Berna Hepbilgin , Telat Koç

https://doi.org/10.32003/iggei.491032

Öz

İklim değişikliği projeksiyonları yardımıyla iklim değişikliğinin
Güney Marmara Bölümünde bölgenin önemli bitki potansiyelini oluşturan Kazdağı
ve çevresindeki orman alanlarına nasıl yansıyacağı bu çalışmanın temel
problemini oluşturmaktadır. Çalışmada sıcaklık ve yağış verileri kullanıldı. Düzenlenmiş
veriler 10x10 m hücresel merkezler için enterpolasyon işlemi ardından
Kazdağı’nın gerçek yükselti noktalarına modellenerek yeni sıcaklık ve yağış
değerleri elde edildi. Bu değerler kullanılarak CBS ortamında Erinç,
De-Martonne ve Emberger indisleri ile mekânsal analiz gerçekleştirildi ve
Kazdağı’nın bu üç iklim sınıflandırmasına göre iklim haritaları elde edildi.
Çalışmanın ikinci ayağında Orman Amenajman Planları yardımıyla Kazdağı orman
formasyonlarını oluşturan ağaç türleri temelde kuraklık ve nemlilik
ihtiyaçlarına göre sınıflandırıldı. Böylece nemcil,
kurakçıl, nemcil baskın ancak
kurakçıl türleri de ihtiva eden geçiş
ve tür sayısı fazla olduğu ve amenajman planlarında tür ayrımı olmadığı için saf meşe ve karışık meşe alanları olarak formasyon dağılış haritaları elde
edildi. Son olarak elde edilen formasyon alanları ile tüm iklim haritaları çakıştırılarak
formasyon alanları içine düşen iklim alanlarındaki değişimler tespit edildi. Bulgulara
göre, tüm formasyon alanlarında, tüm iklim sınıflandırmalarına göre Kazdağı’nda
kurak ve yarı kurak iklim alanları genişlerken yarı nemli, nemli/az yağışlı,
yağışlı iklim alanları önemli ölçüde daralmaktadır. Kötümser senaryo verilerine
göre ise değişim benzer fakat daha belirgindir.

Anahtar Kelimeler

Kazdağı, Ağaç formasyonu, İklim Değişikliği, Bölgesel İklim Senaryosu, İklim Sınıflandırmaları

PROJECTED EFFECTS OF CLIMATE CHANGE ON THE TREE FORMATION OF KAZDAĞI (MT. IDA) AND ITS VICINITY

Öz

The aim of this
study is to determine the reflection of the climate change to the forest of the
Kaz Mount and its vicinity via regional climate scenarios. It is used
temperature and precipitation data. It is derived the modeled temperature and
precipitation values in the points of the surface of Kaz Mount from arranged
data after reducing them to the sea level in GIS. Spatial analysis has been
applied using Erinç, De-Martonne and Emberger indexes and gained the changing climate
maps of Kaz Mount according to the three climate classification methods. On the
other hand, trees which forms the forest of Kaz Mount have been classified
according to their xerophilous or hygrophilous types. Thus, it is gained 5
groups of tree species, hygrophilous,
xerophilous, transition which includes hygrophilous dominant and also
xerophilous but less relatively, and pure
and mixed oak for which has many of
types and absent in forest management plans. Finaly, climatical movements in
the tree formation areas are determined analyzing both climate maps and the
areas of formation groups. According to findings, Arid and semi-arid climate
areas expand; semi-humid, humid/low rainy, rainy climate areas shrink
dramatically in all climate classifications. Results in the RCP 8.5 are similar
but more apparent.

Anahtar Kelimeler

Kaz Mount, Climate Change, Tree Formation, Climate Classifications

Kaynakça

• Ahrens, C. D. & Henson, R. (2016). Meteorology Today: An Introduction to Weather, Climate, and the Environment. Cengage Learning. Eleventh Edition.
• Ardel, A., Kurter, A. & Dönmez, Y. (1969). Klimatoloji Tatbikatı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, No:1123, Taş Matbaası.
• Boulangeat, I., Georges, D., Dentant, C., Bonet, R., Es, J. V., Abdulhak, S., Zimmermann, N. E. & Thuiller, W. (2014). Anticipating the spatio- temporal response of plant diversity and vegetation structure to climate and land use change in a protected area. Ecography, 37, 1230-1239.
• Cannone, N. & Pignatti, S. (2014). Ecological responses of plant species and communities to climate warming: upward shift or range filling processes? Climatic Change, 123, 201-214.
• Hamann, A. & Wang, T. (2006). Potential effects of climate change on ecosystem and tree species distribution in British Columbia. Ecology, 8(11), 2773-2786.
• Hepbilgin, B & Koç, T. (2017). Bölgesel İklim Verilerine Göre Kazdağı ve Yakın Çevresinde Olası Sıcaklık Değişiklikleri (2000-2099). Marmara Coğrafya Dergisi, 36, 271-284.
• Kienast, F., Brzeziecki, B. & Wildi, O. (1996). Long-Term Adaptation Potential of Central European Mountain Forests to Climate Change: a GIS-Assisted Sensitivity Assessment. Forest Ecology and Management, 80, 133-153.
• Labourdette, D. R., Bravo, D. N., Ollero Helios S., Schmitz, Maria F. & Pineda, F. D. (2012). Forest Composition in Mediterranean Mountains is projected to shift along the entire elevational gradient under Climate Change. Journal of Biogeography,39, 162-176.
• Lin, W. C., Lin, Y. P., Lien, W. Y., Wang, Y. C., Lin, C. T., Chiou, C. R. & Crossman, N. D. (2014). (2014). Expansion of protected areas under climate change: an example of mountainous tree species in Taiwan. Forests, 5, 2882-2904.
• Tolunay, D. (2013). Ormanlar ve İklim Değişikliği. İstanbul: Portakal Baskı A.Ş.
• Zeydanlı, U., Turak, A., Bilgin, C., Kınıkoğlu, Y., Yalçın, S. & Doğan, H. (2010). İklim Değişikliği ve Ormancılık: Modellerden Uygulamaya. Ankara: Doğa Koruma Merkezi.