EĞİTİCİ ÇİZGİ ROMANIN SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KULLANILMASINA YÖNELİK YARI DENEYSEL BİR ÇALIŞMA

Yıl 2019, , 92 - 108, 30.07.2019

Orhan Ünal , Hilmi Demirkaya

https://doi.org/10.32003/iggei.569650

Cited By: 13

Öz

Bu çalışma sosyal bilgiler dersinde eğitici çizgi roman kullanımının
öğrencilerin başarısı ve derse karşı tutumu üzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla hazırlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışma ön test-son test kontrol
gruplu yarı deneysel desene (ÖSDK) uygun olarak hazırlanmıştır. 2017-2018
eğitim-öğretim yılında Antalya’da yer alan bir ortaokulda 25’i deney 25’i
kontrol grubunda olmak üzere 50 adet beşinci sınıf öğrencisinin katılımıyla
gerçekleştirilen çalışmada nicel veri toplama yöntemleri kullanılmıştır.
Uygulama kapsamında beşinci sınıf sosyal bilgiler dersi konularından olan
“Haritayı Tanıyorum” ve “İklim ve Yaşamım” konuları, deney grubuna araştırmacı tarafından
hazırlanan eğitici çizgi romanlar kullanılarak, kontrol grubuna ise mevcut
müfredata uygun olacak şekilde anlatılmıştır. Uygulama sonucunda elde edilen
veriler uygun analiz yöntemleriyle analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Araştırma
verilerinin analizi sonucunda sosyal bilgiler dersinde çizgi roman kullanımının
öğrencilerin başarısı üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğu, bununla birlikte
sosyal bilgiler dersinde eğitici çizgi roman kullanımının öğrencilerin derse
yönelik tutumları üzerinde bir etkisinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Çalışma sonucunda ulaşılan sonuçlar ilgili çalışmaların sonuçları ile karşılaştırılmış
son olarak ise araştırmacılara ve uygulayıcılara yönelik önerilerde
bulunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Eğitim, Eğitici Çizgi Roman, Eğitimde Teknoloji

A Semi-Experimental Study on the Use of Educational Comics in Social Studies

Öz

The present study aims to find out the effects of using educational comics
in social studies course on students’ success and attitudes towards the course.
To attain this goal, it is designed in accordance with pretest-post control
group technique of quasi-experimental design. The study, which is conducted
with 50 5th grade students (25 experimental- 25 control) of a middle school in
the province of Antalya during 2017-2018 academic year, adopts quantitative
data collection techniques. Within the context of treatment, the subjects “I’m
learning the map” and “Climate and my life” of 5th grade social studies course
are taught to the experimental group by using the educational comics developed
by the researcher but they are taught to the control group in conformity with
the existing curriculum. The collected data are analysed and interpreted
through appropriate analysis techniques. The research results reveal that the
use of educational comics in social studies course has a positive impact on
students’ success; on the other hand, it does not have a significant effect on
their attitudes towards the course. The results of the research are also
compared to the results of the related studies and recommendations for
researchers and practitioners are put forth.

Anahtar Kelimeler

Social Studies, Education, Educational Comics, Technology in Education

Kaynakça

• Akgün, Ö. U. (2008). Kahraman olgusunun çizgi romandan sinemaya uyarlamadaki görünümü: Tarkan ve Conan Örnekleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul).
• Akkoyunlu, B. (1993). Bilgi Teknolojisi ve Eğitim. Eğitimde Bilgi Teknolojileri Seminer Notları. Ankara: MEB, Bilgisayar Hizmetleri Genel Müdürlüğü, EBİT Daire Başkanlığı Yayınları.
• Alkan, G. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrenci başarısına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde).
• Alpin, H. (2006). Çizgi Roman Ansiklopedisi. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Alsaç, Ü. (1994). Türkiye’de Karikatür, Çizgi Roman ve Çizgi Film. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ardasheva, Y., Bowden, J., Morrison, J. & Tretter, T. (2015). Using comics and illustrated trade books to support science learning in first-year english language learners. Science Scope, 38, 39-47.
• Ayçiçek, E. P. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin Fen ve Teknoloji Dersinde Materyal Kullanımının Akademik Başarı, Derse Yönelik Tutum ve Öğrenme Stratejilerine Etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir).
• Başımoğlu, M. R. (2009). Çizgi romanda mimari kurgunun temsili. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul).
• Baysarı, E. (2007). İlköğretim düzeyinde 5. sınıf fen ve teknoloji dersi canlılar ve hayat ünitesi öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrenci başarısına, fen tutumuna ve kavram yanılgılarının giderilmesine olan etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir).
• Beard, C. & Rhodes, T. (2002). Experiential learning: Using comic strips as refl ective tools in adult learning. Australian Journal of Outdoor Education, 6(2), 58-65.
• Bitz, M. (2004). The comic book project: forging alternative pathways to literacy. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 47(7), 574-586.
• Boerman-Cornell, B. (2013). More than comic books. Educational Leadership, 70(6), 73-78.
• Bolan, B. (2000). Çizgi roman sanatı. (1. Baskı). İstanbul: Engin Yayıncılık.
• Botzakis, S. (2013). Why I teach comics in higher education. Knowledge Quest, 41(3), 68-70.
• Brocka, B. (1979). Comic books: In case you haven't noticed, they've changed. Media and Methods, 15(9), 30-32.
• Cantek, L. (2014). Türkiye’de Çizgi Roman (4. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Carr, P. (1958). Can comic books be used in education?. Education, 79, 57-61.
• Cary, S. (2004). Going graphic: Comics at work in the multilingual clasroom. Heinemann, 10(1), 1-4.
• Çetin, Y. (2010). Okutan çi̇zgi̇ler. Milli Folklor, 85, 193-198.
• Dechant, E. V. & Smith, H. P. (1977). Psychology in Teaching Reading. United States of America: Prentice Hall.
• Demir, S. T. (2016). Türkiye’de Mizah Dergileri Kültürel Hegemonya ve Muhalefet (1. Baskı). İstanbul: SETA Yayınları.
• Demirkaya, H. & Tokcan H. (2006). Coğrafya öğretiminde televizyon ve video kullanımı. Milli Eğitim Dergisi, 35, 287-298.
• Demirkaya, H. & Ünal, O. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sözleşmeli öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Social Science Research, 6 (1), 24-37.
• Dewey, J. (1916). Democracy and Education: an Introduction to the Philosophy of Education. New York: Macmillan
• Diegritz, T. (1979). Sind comics schmutz und schund? Der Evangelische Buchberater, 33(1), 1-6.
• Efecioğlu, E. (2013). The Role of Graphic Novels in Teaching English as a Foreign Language. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara).
• Eisner, W. (1985). Comics & Sequential Art. Tamarac, FL: Poorhouse Press.
• Ellis, A. & Highsmith, D. (2000). About face: Comic books in library literature. Serials Review, 26(2), 21-43.
• Erden, M. (1996). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Alkım Yayınları.
• Erkuş, A. (1994). Psikolojik Terimler Sözlüğü. Ankara: Doruk yayınları.
• Ertemsir, E. (2011). Yüksek Öğretimde Yöneticilik Eğitimi ve Yeni Bir Öğretim Yöntemi Olarak İnteraktif Çizgi Roman: Yöntemin Yarattığı Faydalılık Algısı Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul).
• Ertürk, S. (1997). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Meteksan A. Ş.
• Esmer, B. (2014). Çizgi romanların çocuk eğitimi açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van).
• Gündüz, U. (2004). Bir popüler kültür ürünü olarak çizgi romanın kültürel, toplumsal ve siyasal işlevleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul).
• Güneş, N. M. (2013). İlköğretim fen ve teknoloji dersinde 3 boyutlu görsel materyal kullanımının başarıya, kavram öğrenmeye ve tutuma etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul).
• Halis, İ. (2002). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Haugaard, K. (1973). Comic books: Conduits to culture? The Reading Teacher, 27(1), 54–55.
• Haugen, D. M. (Ed.). (2005). Comic Books: Examining Pop Culture. Farmington Hills. MI: Thomson Gale.
• Horn, M. (1976) The World Encyclopedia of Comics. New York: Chelsea House Publications.
• Hosler, J. & Boomer, K. B. (2011). Are comic books an effective way to engage nonmajors in learning and appreciating science? CBE—Life Sciences Education, 10, 309-317.
• Hughes, J. M., King, A., Perkins, P. & Fuke, V. (2014). Adolescents and “Autographics”: Reading and writing coming-of-age graphic novels. International Electronic Journal of Elementary Education, 6(2), 257-274.
• Hutchinson, K. H. (1949). An experiment in the use of comics as instructional material. Journal of Educational Sociology, 23(4), 236-245.
• İlhan, G. O. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Çizgi Romanların Kullanımı. (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon).
• İlhan, G. & Oruç, Ş. (2019). Sosyal Bilgiler Dersinde Çizgi Roman Kullanımı: Teksas Tarihi. Eğitim ve bilim, 44(198), 327-341.
• Kagelmann, H. J. (1976). Comics: Aspekte Zu İnhalt und Wirkung. Heilbrunn: Verlag Julius Klinkhardt.
• Karabudak, N. (2015). Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı tarafından yayımlanan çocuk roman ve çizgi romanlarının tematik incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa).
• Karagöz, B. (2018). Eğitici çizgi romanların disiplinler arası içeriklerinin belirlenmesi ve okuduğunu anlama stratejilerine uygulanabilirliği: Adam olmuş çocuklar ile kahraman kadınlarımız serisi örneği. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 637-661.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (28. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaymakçı. S. (2011). Yeni sosyal bilgiler öğretim programının araç-gereç boyutu. R. Turan, A. M. Sünbül & H. Akdağ, (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar-2 içinde (s.151-161). Ankara: Pegem A. Yayıncılık.
• Keogh, B. & Naylor, S. (1999). Concept cartoons, teaching and learning in science: An evaluation. International Journal of Science Education, 21(4), 431-446.
• Kılıçkaya, F. & Krajka, J. (2012). Can the use of web-based comic strip creation tool facilitate EFL learners’ grammar and sentence writing? British Journal of Educational Technology, 43(6), 161-165.
• Kireççi, Ü. (2008). Çizgi Roman Senaryosu. (1. Basım). İstanbul: Crea Yayıncılık.
• Kleeman, B. G. (2006). Using cartoons to investigate social and environmental issues. Ethos, 14(3), 9-19.
• Koenke, K. (1981). The careful use of comic books. Reading Teacher, 34(5), 592–595.
• Kunzle, D. (2007). Father of the Comic Strip: Rodolphe Töpffer. Mississippi: The University Press of Mississippi
• Kür, İ. (1991). Türkiye’de süreli çocuk yayınları. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Lazzarich, M. (2013). Comic strip humour and empathy as methodological ınstruments in teaching. Hrvatski časopis za odgoj i obrazovanje, 15(1), 153-190.
• Lehenbauer, M., Kothgassner, O. D., Kryspin-Exner, I. & Stetina, B. U. (2013). An online self-administered social skills training for young adults: Results from a pilot study. Computers ve Education, 61, 217-224.
• Manning, A. D. (1998). Understanding Comics: The Invisible Art. IEEE Transactions on Professional Communication, 41(1), 66–69.
• Marım, Ö. (2010). La didactique de la bande dessinée en Français langue étrangère à l’école primaire. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Marston, W. M. (1943). Why 100,000,000 Americans read comics. The American Scholar, 13(1), 35–44.
• McCloud, S. (1994). Understanding comics the invisible art. New York: Kitchen Sink Press.
• MEB. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Meydan, A. & Akdağ, H. (2011). Sosyal bilgiler dersinde öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Tay, B. & Öcal, A. (Ed.) Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (s. 154-192). Ankara: Pegem A. Yayıncılık.
• Michael J Green, & Kimberly R Myers. (2010). Graphic medicine: use of comics in medical education and patient care. BMJ: British Medical Journal, 340(7746), 574-577.
• Muniran, F., Ridzal, M. & Yusof, M. (2008). Using comics and graphic novels in schools and libraries to promote literacies. ICOLIS, 123-127.
• Myers, M. P. & Savage, T. (2005). Enhancing student comprehension of social studies material. The Social Studies, 96(1), 18-23.
• Nurses, S. (2014). 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde yer alan “Türkiye’de iklim bölgeleri” konusunun öğretiminde görsel materyalleri kullanmanın öğrenci başarısına etkileri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum).
• Olson, J. C. (2008). The Comic Strip as a Medium for Promoting Science Literacy. Northridge: California State University Press.
• Orçan, A. (2013). Çizgi-roman tekniği ile geliştirilen bilim-kurgu hikâyelerinin öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerinin ve fiziğe ilişkin Tutumlarının Gelişimine Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Öner, S. (2013). Seçilen bir çizgi romanın okuduğunu anlama üzerine etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin).
• Özdemir, E. (2010). Eğitici çizgi romanların altıncı sınıf öğrencilerinin ısı transferi kavramındaki başarısı üzerindeki etkileri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Özkal, N. (2002). Sosyal bilgiler dersine yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 27(124), 52–55.
• Özkal, N., Güngör, A. & Çetingöz, D. (2004). Sosyal bilgiler dersine ilişkin öğretmen görüşleri ve öğrencilerin bu derse yönelik tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 10(40), 600-615.
• Palaz, T. (2010). İlköğretim 8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti inkılâp tarihi ve Atatürkçülük dersinde karikatür kullanmanın öğrenci başarısına ve derse karşı tutumuna etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Palmer, J. R. (1965). Establishing adequate criteria for selecting social studies materials. The High School Journal, 49(1), 6-12.
• Paltani-Sargologos, F. (2011). Le roman graphique, une bande dessinée prescriptrice de légitimation culturelle. (Unpublished Doctoral Thesis. Université de Lyon, Lyon).
• Parsons, J. & Smith, K. (1993). Using Comic Books To Teach. Retrieved from ERIC Databese. ERIC Document ED363892.
• Perales-Palacios, F. J. And Vílchez-González, J. M. (2005). The Teaching of Physics and Cartoons: Can they be interrelated in secondary education? International Journal of Science Education, 27(14), 1647-1670.
• Pforte, D. (1974). Comics İm Ästhetischen Unterricht. Frankfurt/Main: Athenäum.
• Pustz, M. (2012). Comic Books and American Cultural History. New York: Continuum International Publishing Group.
• Ramsey, T. (2013). The History of Comics: Decade by decade. 16 Mayıs 2018 tarihinde https://the-artifice.com/history-of-comics/ adresinden edinilmiştir.
• Ranker, J. (2007). Using comic books as read-alouds: ınsights on reading ınstruction from an english as a second language classroom. The Reading Teacher, 61(4), 296-305.
• Reckase, M. D. (1985). The difficulty of test items that measure more than one ability. Applied Psychological Measurement, 9(4), 401-412.
• Richie, J. R. (1979). The funnies aren’t just funny: Using cartoons and comics to teach. The Clearing House, 53(3), 125-128.
• Richter, T., Rendigs, A. & Maminirina, C. P. (2015). Conservation messages in speech bubbles–evaluation of an environmental education comic distributed in elementary schools in madagascar. Sustainability, 7, 8855–8880.
• Rota, G. & Izquierdo, J. (2003). “Comics” as a tool for teaching biotechnology in primary schools. Electronic Journal of Biotechnology, 6(2), 8-12.
• Sardone, N. B. (2018). Teaching Classic Literature with Comic Books and Virtual Lit Trips Teaching Classic. The English Journal, 102(1), 67-70.
• Short, J. C., Randolph-Seng, B. & Mckenny, A. F. (2013). Graphic presentation: An empirical examination of the graphic novel approach to communicate business concepts. Business Communication Quarterly, 76(3), 273-303.
• Smyth, T. (2016). How I use comic books as a learning tool in my social studies classroom. 9 Mayıs 2018 tarihinde https://www.pbs.org/newshour/education/how-i-use-comic- books-as-a-learning-tool-in-my-social-studies-classroom adresinden edinilmiştir.
• Sones, W. W. D. (1944). The Comics and Instructional Method. Journal of Educational Sociology, 18(4), 232-240.
• Song, Y., Heo, M., Krumenaker, L. & Tippins, D. (2008). Cartoons-An Alternative Learning Assessment. Science Scope, 31(5), 16-21.
• Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16), 314-340.
• Şahin, T. Y. & Yıldırım, S. (1999). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tabachnick, B. & Fidell, L. S. (2015). Çok Değişkenli İstatistiklerin Kullanımı, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Tan, Ş. (2005). Öğretimi planlama ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Tatalovic, M. (2009). Science comics as tools for science education and communication: a brief, exploratory study. SISSA – International School for Advanced Studies Journal of Science Communication ISSN, 8(4), 1-17.
• Tekle-Haimanot, R., Pierre-Marie, P., Daniel, G., Worku, D. K., Belay, H. D. & Gebrewold, M. A. (2016). Impact of an educational comic book on epilepsy-related knowledge, awareness, and attitudes among school children in Ethiopia. Epilepsy and Behavior, 61, 218-223.
• Tekmen, B. (2016). Öğretim araç gereçlerinin teorik temelleri. N. Ültay ve E. Ültay (Ed.) Okul Öncesi Eğitim İçin Öğretim Teknikleri ve Materyal Geliştirme içinde (s. 42-58). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Thomas, S. J. (2004). Teaching America’s GAPE (Or Any Other Period) with Political Cartoons: A Systematic Approach to Primary Source Analysis. The History Teacher, 37(4), 425-446.
• Topkaya, Y. & Yılar, B. (2015). Analysis Student Views Related to Educative Comics. Route Educational and Social Science Journal. 2(3), 106-117.
• Topkaya, Y. (2014). Vatandaşlık ve demokrasi eğitimi dersinde eğitici çizgi roman kullanımının bilişsel ve duyuşsal öğrenmelere etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum).
• Topkaya, Y. (2016a). Doğal Çevreye Duyarlılık Değerinin Aktarılmasında Kavram Karikatürleri ile Eğitici Çizgi Romanların Etkililiğinin Karşılaştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34), 259-272.
• Topkaya, Y. (2016b). Eğitici Çizgi Romanların Çevre Sorunlarına Yönelik Bilişsel ve Duyuşsal Öğrenmeler Üzerindeki Etkisi. Eğitim ve Bilim, 41(187), 199-219.
• Topkaya, Y. (2016c). Eğitici çizgi romanlar ile sosyal bilgiler öğretimi. H. Tokcan (Ed.) Sosyal Bilgilerde Sözlü ve Yazılı Edebiyat İncelemeleri içinde. (s.457-485). Ankara: Pegem Akademi.
• Trent, C. & Kinlaw, R. (1979). Comic books: An effective teaching tool. Journal of Extension, 17(1), 18-23.
• Tuncer, N. (1993). Çizgi Roman ve Çocuk. İstanbul; Çocuk Vakfı Yayınları.
• Uyangör, N. (2007). İlköğretim 7. sınıf vatandaşlık ve insan hakları eğitimi programının değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara).
• Üçışık, S., Ünlü, M. & Özey, R. (2002). Coğrafya eğitim ve öğretiminde fotoğrafların önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 5(1), 1-8.
• Vassilikopoulou, M., Retalis, S., Nezi, M. & Boloudakis, M. (2011). Pilot use of digital educational comics in language teaching. Educational Media International, 48(2), 115-126.
• Versaci, R. (2001). How comic books can change the way our students see literature: one teacher’s perspective. The English Journal, 91(2), 61-67.
• Warburton, T. & Saunders, M. (1996). Representing Teachers’ Professional Culture through Cartoons. British Journal of Educational Studies British Journal of Educational Studies, 44(3), 307-325.
• Williams, I. (2018). A Short History of “Art” Comics. 9 Mayıs 2018 tarihinde https://www.graphicmedicine.org/a-short-history-of-art-comics/ adresinden edinilmiştir.
• Williams, N. (1995). The Comic Book as Course Book. Why and How. The Annual Meeting of the Teachers of English to Speakers of Other Languages. Long Beach, CA.
• Yakışan, M. (2008). Biyoloji öğretiminde bilgisayar animasyonlarının kullanılmasının öğrencilerin başarı, tutum ve kavram yanılgıları üzerine etkisi (Hücre konusu örneği). (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Yalın, H. İ. (2008). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayınları.
• Yeşiltaş, E. & Kaymakçı, S. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Teknoloji Boyutu, Uluslararası Avrasya
• Yıldır, E. (1994). Batı'da çizgi-roman. Töre Aylık Fikir ve Sanat Dergisi, 152, 7-12
• Yıldırım, E. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının eğitici çizgi roman hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 52-70.
• Zimmerman, B. (2008). Creating comics fosters reading, Writing, and Creativity. Education Digest, 74(4), 55-57.