8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN GÖZÜNDEN KÜRESEL SORUNLAR

Yıl 2021, Sayı: 44, 145 - 160, 23.07.2021

Sümeyye Durmuş Kerem Çolak

https://doi.org/10.32003/igge.897622

Cited By: 4

Öz

Bu araştırma 8. sınıf öğrencilerinin küresel sorunlara dair görüşlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Nitel araştırma metodolojisi kapsamında gerçekleştirilen araştırmada durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme ile belirlenen çalışma grubunu, Trabzon ili merkez ilçesi Ortahisar’da Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı bir ortaokulun 8. sınıfında öğrenim gören 28 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak açık uçlu soru formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırmanın neticesinde öğrencilerin küresel sorun denildiğinde en fazla küresel ısınma cevabını verdikleri; küresel sorunların nedenlerini, zararlı gazlar, çevre kirliliği, insan, doğaya zarar verme, nüfus artışı, sanayileşme şeklinde belirttikleri; küresel sorunların sonuçlarını çevre kirliliği, canlıların zarar görmesi, buzulların erimesi, iklim değişikliği, hastalıklar şeklinde belirttikleri tespit edilmiştir. Bununla birlikte öğrencilerin küresel sorunların çözümüne yönelik yapılan çalışmaları yeterli bulmadıkları; çözümü için herkese görevlerin düştüğünü belirttikleri ve bunun için bacalara filtre takılması, çevre kirliliğini önleme, yenilenebilir enerji kaynağı kullanılması, ağaçlandırma, israf etmeme ve toplu taşıma kullanma gibi önerilerde bulundukları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Küresel Sorunlar, Günümüz Dünya Sorunları, Öğrenci Görüşleri

GLOBAL PROBLEMS THROUGH THE EYES OF 8TH GRADE STUDENTS

Öz

This study aims to determine the opinions of 8th-grade students on global problems. The case study method was used in the research conducted within the scope of qualitative research methodology. The study group determined by criterion sampling, one of the purposeful sampling methods, consisted of 28, 8th-grade students studying at a secondary school affiliated to the Ministry of National Education in Ortahisar, central district of Trabzon. In the research, an open-ended questionnaire was used as a data collection tool. The obtained data were analyzed by content analysis technique. As a result of the research, it is observed that when the global problem is mentioned, the students mostly answer global warming. They stated the causes of global problems as harmful gases, environmental pollution, human and nature damage, population growth, industrialization. It was determined that students expressed the consequences of global problems as environmental pollution, damage to living things, melting of glaciers, climate change, and diseases. On the other hand, it is stated that the students do not find the studies to solve global problems sufficiently. It was concluded that the students think everybody has a duty to solve it and make suggestions such as installing filters in chimneys, preventing environmental pollution, using renewable energy sources, afforestation, not wasting and using public transportation.

Anahtar Kelimeler

Social Studies, Global Problems, World Problems, Student Views

Kaynakça

• Akdağ, S. & Yıldız, E. (2020). İşbirliğine dayalı öğrenme amaçlı yazma aktivitelerinin sosyal bilgiler öğretmen adaylarının günümüz dünya sorunlarına yönelik akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 119-133.
• Akkurt Çağlar, A. (2017). 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik algıları. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9, 310-320.
• Angell, A. V. & Avery, P. G. (1992). Examining global issues in the elementary classroom. Social Studies, 83(3), 113-117.
• Avcı, G. & Gümüş, N. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının günümüz dünya sorunlarına yönelik tutumlarının incelenmesi (Examining candidate social studies teachers’ attitudes towards contemporary world issues). O. N. Akfırat, D. F. Staub & G. Yavaş (Ed.), Current debates in education, içinde (s. 485-507). (V. 5). 11 Nisan 2020 tarihinde http://ijopec.co.uk/wp-content/uploads/2018/01/V5.pdf. adresinden edinilmiştir.
• Bogner, F. X. & Wiseman, M. (2004). Outdoor ecology education and pupils environmental perception in preservation and utilization. Science Education International, 15(1), 27-48.
• Boyes, E., Chambers, W. & Stanisstreet, M. (1995). Trainee primary teachers’ ideas about the ozon layer. Environmental Educational Research, 1(12), 133-145.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (24. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çayır, Ş. (2016). Üstün yetenekli öğrencilerle akranlarının çevreye yönelik tutumlarının ve çevre sorunlarına çözüm önerilerinin karşılaştırmalı incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (6. baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çolak, K., Kabapınar, Y. & Öztürk, C. (2019). Sosyal bilgiler derslerini veren öğretmenlerin küresel vatandaşlığa ve küresel vatandaşlık eğitimine bakışları. Eğitim ve Bilim, 44(197). doi:http://dx.doi.org/10.15390/EB.2019.7721.
• Dalelo, A. (2009). Efforts to empower teachers to Ethiopia to address local environmental problems: achievements and limitations. International Research in Geographical and Environmental Education, 18(3), 221-226.
• Decker, D. K. (1995). Increasing student awareness of global and future ıssues through a secondary level mini-course. (Unpublished Doctoral dissertation, University of Nova Southeastern).
• Durmuş, S. (2020). 8. Sınıf öğrencilerinin küresel sorunlara dair sorumluluk ve duyarlılıklarının belirlenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Göl, E. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının küresel vatandaşlık tutum düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Görmez, K. (2010). Çevre Sorunları (2. baskı.). Ankara: Nobel.
• Hashizaki, Y. & Kawaguchi, H. (2012). Japanese student teachers’ perceptions about teaching global issues. In P. Cunningham & N. Fretwell (Eds.), Creating communities: local, national and global. (pp. 58-71). London: CiCe.
• Kan, Ç. (2009a). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının küresel sorunlarla ilgili tutumları ve ders programlarına yönelik önerileri. (Yayınlanmamış Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Kan, Ç. (2009b). Sosyal bilgiler eğitiminde küresel vatandaşlık. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 25-30.
• Kan, Ç. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının küresel sorunlarla ilgili tutum ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30(1), 77-90.
• Kaya, M. F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin algıları: metafor analizi örneği. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 917-931.
• Kayan, A. (2018). Çevre sorunlarına eğitimle farkındalık oluşturma (creating awareness wıth environmental problems). Journal of Awareness, 3, 481-496.
• Kılıçoğlu, G., Karakuş, U. & Öztürk, T. (2012). Günümüz dünya sorunlarına yönelik tutum ölçeği geçerlik ve güvenirlilik çalışması. Turkish Studies- International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(4), 2209-2224.
• Kılınç, A., Stanisstreet, M. & Boyes, A. (2008). Turkish students’ ideas about global warming. International Journal of Environmental & Science Education, 3(2), 89-98.
• Kitapçı, İ. (2017). Günümüzün önemli küresel sorunları üzerine bir değerlendirme. Pesa International Journal Of Social Studies, 3(4), 241-258.
• Kuhlemeier, H., Bergh, H., V., D. & Lagerweıj, N. (1999). Environmental knowledge, attitudes and behavior in Dutch secondary education. The Journal of Environmental Education, 30(2), 4-14.
• Mercan Işık, S. & Sarı, İ. (2019). Günümüz dünya sorunları dersini alan sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bu derse ve günümüz dünya sorunlarına bakışı. Tarih Okulu Dergisi, 12, 171-197.
• Meydan, A., Doğu, S. & Dinç, M. (2009). Öğretmen adaylarının çevre sorunları konusundaki farkındalık ve duyarlılıkları. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 153-168.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB], (2005a). Sosyal bilgiler 4-5. Sınıf Öğretim Programı. Ankara: MEB yayınları.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB], (2005b). Sosyal Bilgiler 6-7. Sınıf Öğretim Programı. Ankara: MEB yayınları.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB], (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB yayınları.
• Mundy, K. & Manion, C. (2008). Global education in Canadian elementary schools: an exploratory study. Canadian Journal Of Education, 31(4) 941‐974.
• Negev, M., Garb, Y., Biller, R., Sagy, G. & Tal, A. (2009). Environmental problems, causes, and solutions: an open question. The Journal of Environmental Education, 41(2), 101-115.
• Numanoğlu, G. (1999). Bilgi toplumu-eğitim-yeni kimlikler-1 bilgi toplumu ve eğitime yansımalar. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 32(1), 331-339.
• Orhan, H. (2018). Ortaokul öğrencilerinin çevre sorunları algılarının karikatür yoluyla belirlenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Özdemir Özden, D. & Özden, M. (2015). Çevre sorunlarına ilişkin öğrenci çizimlerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1),1-20.
• Özel, E. (2019). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin çevre sorunlarına ilişkin algıları. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Özey, R. (2001). Günümüz Dünya Sorunları. İstanbul: Aktif Yayıncılık.
• Özey, R. (2017). Günümüz Dünya Sorunları. İstanbul: Aktif Yayıncılık.
• Özmen, F. (2015). Öğretmen adaylarının zihin haritalarında günümüz dünya sorunları. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Palaz, T. & Akbaba, B. (2018). Ortaokul öğrencilerinin görüşlerine göre sosyal bilgiler eğitiminde küresel sorunlar ve öğretimi. Turkish Studies Educational Sciences, 13(27), 1213-1246.
• Palaz, T. (2017). Sosyal bilgiler eğitiminde küresel sorunlar ve öğretimi. (Yayınlanmamış Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Praneetham, C. & Thathong, K. (2016). Development of digital instruction for environment for global warming alleviation. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 15(2), 20-24.
• Rosidin, U. & Suyatna, A. (2017). Teachers and students knowledge about global warming: a study in smoke disaster area of Indonesia. International Journal Of Environmental & Science Education, 2(4), 777-785.
• Sayhan, H. & Çamurcu, H. (Ed.). (2013). Günümüz Dünya Sorunları. İstanbul: Lisans.
• Seçgin, F., Yalvaç, G. & Çetin, T. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin karikatürler aracılığıyla çevre sorunlarına ilişkin algıları. International conference on new trends in education and their implications içinde (s. 391-398). Antalya, Turkey.
• Şeyihoğlu, A., Sever, R. & Özmen, F. (2018). Sosyal bilgiler ve coğrafya öğretmen adaylarının zihin haritalarında günümüz dünya sorunları. Marmara Coğrafya Dergisi, 17, 1-15.
• Tavşancıl, E. & Aslan, A. E. (2001). Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon.
• Turan, İ. (2009). Günümüz dünya sorunları karşısında coğrafya eğitimi. Milli Eğitim, 184, 176-191.
• Uyanık, B. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin küresel çevre sorunlarına yönelik metaforları. (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir
• Uyar, S. (2019). Ortaokul öğrencilerinin çevre algısının belirlenmesinde afiş kullanımı. (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir
• Yalçınkaya, E. (2013). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerine göre çevre sorunları: nitel bir çalışma. Marmara Coğrafya Dergisi, 27, 416-439.
• Yazıcı, Ö. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin günümüz dünya sorunlarına yönelik tutumları. Turkish Studies- International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(6), 807-823.
• Yazıcı, S. & Utkugün, C. (2019). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin çevre sorunlarına ilişkin görüşleri. International Journal of Science and Education, 2(2), 50-59.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (10. baskı). Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, O. (2016). Sosyal bilgiler ve fen bilgisi eğitimi lisans programlarının çevre eğitimi açısından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Yiğit, K. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin küresel sorunlara ilişkin görüşleri. (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.