TÜBİTAK ortaokul öğrencileri (2204-B) coğrafya araştırma projelerinin bilimsel araştırma basamakları açısından analizi

Yıl 2022, Sayı: 47, 1 - 19, 30.09.2022

Melike Sakallı Eyüp Artvinli Leyla Dönmez

https://doi.org/10.32003/igge.1134017

Öz

Bu araştırmanın amacı 2019-2020-2021 yıllarında düzenlenmiş olan TÜBİTAK 2204-B Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması’nda finale kalan coğrafya projelerini tematik ve metodolojik yönden bilimsel araştırma basamaklarına göre analiz etmektir. Bu araştırmada veri toplama aşamasında genel nitel araştırma yaklaşımı kullanılmıştır. Veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi kullanılmıştır. Veri kaynaklarını oluşturan TÜBİTAK 2204-B Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması’nda 2019-2020-2021 yıllarında finale kalan coğrafya projeleri betimsel analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Bu araştırmada veri kaynaklarını oluşturan 39 proje incelenmiştir. Tematik açıdan yapılan analize göre en fazla Ekolojik Denge tematik alanının tercih edildiği tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre TÜBİTAK 2204-B Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması’na sunulan coğrafya dalındaki projelerin metodolojisinde bilimsel araştırma basamaklarından çok az bahsedildiği ya da yer verilmediği, dolayısıyla Türkiye finaline kalan projelerde bile metodolojik açıdan eksiklikler olduğu tespit edilmiştir. Bu eksikliği gidermek üzere, proje tabanlı öğrenme ile ilgilenen öğrenci ve öğretmenlerin bilimsel araştırma basamakları konusunda mevcut farklı imkân ve destekler kullanarak kendilerini geliştirmeleri, kurumların ve okulların da bu yönde fırsat ve imkânlar oluşturarak sürece mutlaka destek olmaları önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ortaokul coğrafya projeleri, proje tabanlı öğrenme, TÜBİTAK 2204-B proje yarışması, 21. yüzyıl becerileri, bilimsel araştırma basamakları

Destekleyen Kurum

yok

Analysis of geography research projects contest for TÜBITAK (2204-b) of secondary school students according to scientific research stages

Öz

The current research aims to examine the geography projects that were short-listed in the TÜBİTAK 2204-B Secondary School Students Research Projects Competition held in 2019, 2020 and 2021, thematically and methodologically. In this study, the document analysis technique, which is one of the qualitative research methods, was used in the data collection phase. Furthermore, document analysis was used as a data collection tool. Geography project texts that were short-listed in the TÜBİTAK 2204-B Secondary School Students Research Projects Competition, which constitute the data sources, were analyzed by content analysis technique. This study examined 39 project texts that constitute the data sources. According to the thematic analysis, it was determined that the thematic area of Ecological Balance was preferred the most. According to the research results, it has been determined that scientific research steps are not mentioned enough or not included in the methodology of the projects in the field of geography submitted to the TÜBİTAK 2204-B Secondary School Students Research Projects Competition. Therefore, there are methodological deficiencies even in the projects that made it to the Turkey finals. Accordingly, in order to increase the quality of the projects, training on project report writing and scientific research can be organized so that teachers and students can participate in these training programs. Students can be more encouraged to prepare projects. In the project writing workshops in schools, the awareness of counselor teachers can be increased on the topic of following the rules of scientific research stages.

Anahtar Kelimeler

Secondary school geography projects, project based learning, TÜBİTAK 2204-b research project contest, 21st century skills, scientific research stages

Kaynakça

• Artvinli, E., & Dönmez, L. (2020). How do geography textbooks deal with map skills? A comparison of Turkey and England. Romanian Review of Geographical Education, 9(2), 23-45. http://doi.org/10.23741/RRGE220202
• Artvinli, E., & Dönmez, L. (2021). Sosyal bilgiler eğitiminde coğrafya bilimsel araştırma projeleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Börekci, C., & Uyangör, N. (2019). Proje tabanlı öğrenme yaklaşımını temel alan etkinliklerin özdüzenleme ve üstbiliş becerilerine etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(3), 812-829.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. (24. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Canbulat, T., Avcı, G., & Sipahi, S. (2016). ABD ve Kanada’da sosyal bilgiler eğitimi alanındaki tezlerin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(2), 351-370.
• Çiftçi, S., Yayla, A., & Sağlam, A. (2021). 21. yüzyıl becerileri bağlamında öğrenci, öğretmen ve eğitim ortamları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (24), 718-734. https://doi.org/10.29000/rumelide.995863
• Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Thousand Oaks: Sage.
• Dönmez, L. (2021). Map literacy skill in social sciences curriculum in Turkey: The Gap between theory and practice. Review of International Geographical Education (RIGEO), 11(2), 449-460. https://doi.org/10.33403/rigeo.899631
• Erdal, C. (2020). TÜBİTAK bilim fuarlarının ortaokul öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine etkisi. (Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale).
• Esen, F. (2021). Türkiye’de tıp eğitimi alanında yapılmış yayınların tematik ve metodolojik açıdan incelenmesi ve genel değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir).
• Iliman Püsküllüoğlu, E., & Hoşgörür, V. (2017). Türkiye’de 2010-2016 yılları arasında yapılan karşılaştırmalı eğitim lisansüstü tezlerinin değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 46-61. https://doi.org/10.21666/muefd.304009
• İşçi, S. (2013). Türkiye’de eğitim yönetimi alanında yapılmış lisansüstü tezlerin tematik, metodolojik ve istatistiksel açıdan incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir).
• Karaca, O. (2018). Türkiye’de eğitim yönetimi alanında yazılan lisansüstü tezlerin metodolojik incelemesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak).
• Karadağ, E. (2009). Türkiye'de eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik ve metodolojik açıdan incelemesi: Bir durum çalışması. (Yayınlanmış doktora tezi).
• Özel, M., & Akyol, C. (2016). Bu benim eserim projeleri hazırlamada karşılaşılan sorunlar, nedenleri ve çözüm önerileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1).
• Özer Özkan, Y., & Şenyurt, S. (2017). Eğitimde ölçme ve değerlendirme alanında yapılan yüksek lisans tezlerinin tematik ve metodolojik açıdan incelenmesi. İlköğretim Online, 16(2), 628-653. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.304724
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. SAGE Publishing.
• Saldana, J. (2011). Fundamentals of qualitative research. Oxford University Press.
• Savran, İ. H. (2021). Türkiye'de 2002-2019 yılları arası coğrafya eğitimi ve öğretimi alanında yapılmış doktora tez çalışmalarının konu alanı ve metodolojik olarak incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa).
• Seçgin, F., Yalvaç, G., & Çetin, T. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin karikatürler aracılığıyla çevre sorunlarına ilişkin algıları. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 11(13), 391-398.
• Şengüleç, M. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin (x kuşağı), sosyal bilgiler öğretmen adaylarının (y kuşağı) ve 8. sınıf öğrencilerinin (z kuşağı) 21. yüzyıl becerilerine bakışı. (Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Şenyurt, S. (2016). Eğitimde ölçme ve değerlendirme alanında yapılan tezlerin tematik ve metodolojik açıdan incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep).
• Şimşek, H., & Yıldırım, A. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Sözer, Y. (2017). TÜBİTAK ortaöğretim proje yarışmasına hazırlanan öğrencilerin proje geliştirme sürecinin incelenmesi: Bir eylem araştırması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 139-158. https://doi.org/10.17679/inuefd.334887
• Tortop, H. S. (2013). Bu benim eserim bilim şenliğinin yönetici, öğretmen, öğrenci görüşleri ve fen projelerinin kalitesi odağından görünümü. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), 255-308. https://doi.org/10.14520/adyusbd.497
• Tüfekçi, N., & Benzer, S. (2019). Fen bilimlerinde proje tabanlı öğrenme yaklaşımı uygulamaları. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3(3), 234-249.
• Tuğluk, M. N., & Özkan, B. (2019). MEB 2013 Okul öncesi eğitim programının 21. yüzyıl becerileri açısından analizi. Temel Eğitim, 1(4), 29-38.
• Turan, Ö. (2020). TÜBİTAK lise öğrencileri araştırma projeleri yarışmalarında finale kalan matematik projelerine ait proje özetlerinin çeşitli kriterlere göre incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir).
• Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu [TÜBİTAK]. (2019). 13. Ortaokul öğrencileri araştırma projeleri final yarışması kitapçığı, http://2204b.tubitak.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu [TÜBİTAK]. (2020). 14. Ortaokul öğrencileri araştırma projeleri final yarışması kitapçığı, http://2204b.tubitak.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu [TÜBİTAK]. (2021). 15. Ortaokul öğrencileri araştırma projeleri final yarışması kitapçığı, http://2204b.tubitak.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu [TÜBİTAK]. (2021a). Ortaokul öğrencileri araştırma projeleri yarışması çağrı duyurusu, https://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/2750/2204b_ortaokul_cagri_metni_2021_0.pdf adresinden edinilmiştir.
• Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu [TÜBİTAK]. (2021b). Ortaokul öğrencileri araştırma projeleri yarışması proje rehberi, https://tubitak.gov.tr/sites/default/files/2750/ortaokul_proje_rehberi_2022_v3.pdf adresinden edinilmiştir.
• Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu [TÜBİTAK]. (2021c). Proje raporu nasıl yazılır? https://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/ortaokul_proje_ raporu.pdf adresinden edinilmiştir.
• Uçak, S., & Erdem, H. H. (2020). Eğitimde yeni bir yön arayışı bağlamında “21. yüzyıl becerileri ve eğitim felsefesi”. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 76-93. https://doi.org/10.29065/usakead.690205
• Ülker Kurtuluş, Ş. (2019). Biyoloji bilim dalında TÜBİTAK araştırma projelerine katılan öğretmenlerin karşılaştığı güçlüklerin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Ulukaya Öteleş, Ü., & Ezer F. (2020). Sosyal bilgiler dersinde proje tabanlı öğrenme yönteminin etkisini belirlemeye yönelik bir çalışma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 9(2), 855-871.
• Uzunkavak, Y. (2019). Türkiye'de 2004-2017 yılları arası sosyal bilgiler eğitimi ve öğretimi alanında yapılmış doktora tez çalışmalarının konu alanı ve metodolojik olarak incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa).
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/bitstream/handle/20.500.12413/2989/PP%20InBrief%2013%20QDA%20FINA L2.pdf?sequence=4 adresinden edinilmiştir.
• Yanpar Yelken, T., Yokuş, G., & Uygur, M. (2020). Bilimsel araştırmaları inceleme ve değerlendirme ölçütleri ve tarama araştırmaları için analitik puanlama anahtarı. Oral B ve Çoban A. (Ed), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. içinde (s.442-460). Ankara: Pegem Akademi.
• Yazıcı, S., & Utkugün, C. (2019). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin çevre sorunlarına ilişkin görüşleri. Uluslararası Bilim ve Eğitim Dergisi, 2 (2), 50-59.