İşitsel İşlemleme, Bozuklukları ve Potansiyeller

Yıl 2019, , 816 - 826, 25.08.2019

Ahmet Bolulu Nurten Elkin

https://doi.org/10.38079/igusabder.467270

Öz

Periferik işitme organlarından gelen
işitsel stimülüslerin, koklear nükleuslardan primer ve sekonder işitme
alanlarına kadar olan işitmeyle ilgili merkez sinir sisteminde işlemlenmesine
İşitsel İşlemleme denilmektedir. Bu işlemler sesin yönünü belirleme, zamansal
özelliklerin çözümlenmesi, frekans, faz ve şiddet özelliklerinin çözümlenmesi,
işitsel hafıza ve işitsel dikkat olarak özetlenebilir. İşitsel işlemlemenin bu
basamakların herhangi bir yerinde aksamasıyla İşitsel İşlemleme Bozuklukları
oluşmaktadır. İşitme sürecinin bu aşaması, başta odyologlar ve
Kulak-Burun-Boğaz hekimleri olmak üzere konuyla ilgili çocuk gelişimi,
pratisyen ve aile hekimleri, nöroloji, psikiyatri, psikoloji uzmanları
tarafından çok tanınmamaktadır. Bu derlemenin amacı öncelikle ilgili tarafların
dikkatini bu konuya çekmektir.

Anahtar Kelimeler

İşitsel algılama, işitsel algılama bozuklukları, işitme testleri

Auditory Processing, Disorders and Potentials

Öz

The processing of auditory stimuli from
peripheral hearing organs in the central nervous system related to hearing from
cochlear nuclei to primary and secondary hearing areas is called auditory
processing. These processes can be summarized as voice direction determination,
analysis of temporal properties, analysis of frequency, phase and intensity
characteristics, auditory memory and auditory attention. At any point in these steps
of auditory processes, auditory processing disorders occur. This phase of the
hearing process is not well recognized by the experts on child development,
practitioners and family physicians, neurology, psychiatry, psychologists,
especially audiologists and Ear-Nose-Throat physicians. The aim of this
compilation is primarily to attract the attention of interested in this issue.

Anahtar Kelimeler

Auditory perception, auditory perceptual disorders, hearing tests

Kaynakça

• Bocca E, Calearo C, Cassinari V. A new method for testing lobe tumor. Acta Otolaryngologica. 1954;44:219-221.
• Lucker JY. History of Auditory Processing Disorders in Children. In: Geffner D,Ross-Swain D, eds. Auditory Processing Disorders. Abingdon, Oxfordshire; Plural Publishing; 2007: chapter1
• Katz J. The use of staggered spondiac words for assesing the integrity of the central auditory system. Journal of Auditory Research. 1962;2:327-337.
• Tillery KL. Central Auditory Processing Evaluation: A test battery aproach. In: Katz J. Ed. Handbook of Clinical Audiology. Baltimore: Willams&Wilkins, Seventh edition; 2015.
• Musiek FE, Baran JE, Pinhiero ML. Duration pattern recognition in normal subjects and patients with cerebral and cochlear lesions. Audiology. 1990;29:304-313.
• American Speech-Language-Hearing Association. Technical Report (Central) Auditory Processing Disorders Working Group on Auditory Processing Disorders. https://www.asha.org/policy/tr2005-00043/ doi:10.1044/policy.TR2005-00043.
• British Society of Audiology. Practice Guidance Management of APD. http://www.thebsa.org.uk/wpcontent/uploads/2014/04/BSA_APD_Management_1Aug11_FINAL_amended17Oct11.pdf. www.thebsa.org. Yayınlanma tarihi Ağustos 2013. Erişim tarihi 5 Eylül 2018.
• American Academy of Audiology. Clinical Practice Guidelines Diagnosis, Treatment and Management of Children and Adults with Central Auditory Processing Disorder. American Academy of Audiology. https://audiology-web.s3.amazonaws. com/migrated/CAPD%20Guidelines%2082010.pdf_539952af956c79.73897613.pdf www.audiology.org Yayınlanma tarihi Ağustos 2010. Erişim tarihi 5 Eylül 2018.
• The Canadian Interorganizational Steering Group for Speech Language Pathology and Audiology. Canadian Guidelines on Auditory Processing Disorders in Children and Adults: Assessment and Intervention. http://www.ooaq.qc.ca/publications/docdocuments/Canadian_Guidelines_EN.pdf www.ooaq.qc.ca Yayınlanma tarihi Aralık 2012. Erişim tarihi 5 Eylül 2018.
• Canatan MD. Zamana Sıkıştırılmış ve Dikotik Dijit Konuşma Testlerinin Normalizasyonu. [bilim uzmanlığı tezi]. Ankara, Türkiye: Hacettepe Üniversitesi; 2000.
• Çekiç S. Gürültüde Konuşmayı Anlama Testi. [yüksek lisans tezi]. Ankara, Türkiye: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2006.
• Yaralı M. Profesyonel Müzisyenlerde Santral İşitsel İşlemleme Becerilerinin Değerlendirilmesi. [yüksek lisans tezi]. Ankara, Türkiye: Hacettepe Üniversitesi; 2011.
• Yalçınkaya F, Belgin E. Konuşma ve lisan problemi olan ve olmayan çocukların uyarlanmış şaşırtmacalı kelime testi ile santral işitsel işlemleme performanslarının incelenmesi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2002;46:195-202.
• Bayazıt O, Öniz A. Dikotik dinlemede dikkatin kulak tercihine etkisi. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2008;22(21):47–55.
• Yalçınkaya F, Muluk NB, Budak B. Speech sounds acquisition evaluated by speech sound development test (SSDT) in Turkish-Speaking children. Int. Adv. Otol. 2010;6(1):60-66.
• Yazıcıoğlu R, Yalçınkaya F, Richard RH, Sarmadi H. Turkish-Digital speech audiometer: comparison of live and compact disc performances in subjects with normal hearing and with hearing loss. International Journal of Basic and Clinical Studies (IJBCS). 2017;6(1):27-38.
• Yalçınkaya F, Muluk NB, Ataş A, Keith RW. Random Gap Detection Test and Random Gap Detection Test-Expanded results in children with auditory neuropathy. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology. 2009;73(2009):1558–1563.
• Güven AG, Mutlu M. Normal işitmeye rağmen ard alan gürültüsünde konuşmayı anlama problemi: takip çalışması sonuçları. KBB ve BBC Dergisi. 2002;10(3):119–124.
• Cevanşir B. Konuşma Odiometrisi Kelime ve Sayı Testleri. [Doçentlik Tezi]. İstanbul, Türkiye: İstanbul Üniversitesi; 1965.
• Cura O, Günhan Ö, Palandöken M, Bilgen V. Türkçe Fonetik Test’in tarama listeleri. Türk Otolarengoloji Arşivi. 1977;15(1):82.
• Kılınçarslan AS. Türk Dili için geliştirilmiş fonetik dengeli tek heceli kelime listelerinin standardizasyonu. [yüksek lisans tezi]. Ankara, Türkiye: Hacettepe Üniversitesi; 1986.
• Akşit M. Konuşmayı ayırt etme testi için izofonik tek heceli kelime listelerinin oluşturulması. [bilim uzmanlığı tezi]. İstanbul, Türkiye: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 1994.
• Kamişli GŞ, Mengü G, Bayramoğlu İ, Kemaloğlu YK. Konuşma odyometrisi ve çocuklar için kelime listeleri geliştirilmesi üzerine bir derleme. Türkiye Klinikleri J E.N.T.-Special Topics. 2015;8(2):13-25.
• Durankaya SM, Şerbetçioğlu B, Dalkılıç G, Gürkan S, Kırkım G. Development of a Turkish monosyllabic word Recognition Test for adults. Int Adv Otol. 2014;10(2):172-180.
• Keith R. 2015 SCAN-3: A Tests for Auditory Processing Disorders in Adolescents and Adults. http://www.pearsonclinical.com/language/products/ 100000237/scan3a-tests-for-auditory-processing-disorders-in-adolescents-and-adults-scan-3-a.html erişim tarihi 06.09.2018
• Schow RL, Seikel JA, Brockett JE & Whitaker M. Multıple Audıtory Processıng Assessment (mapa) test manual 1.0 version. Idaho State University; 2007. https://www.isu.edu/audiology/research-in-practice/multiple-auditory-processing-assessment/ Erişim tarihi 06 Eylül 2018.