Investigation of Individuals' Rational Drug Use Knowledge Levels

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 372 - 387, 22.10.2019

Mustafa Macit , Mesut Karaman , Mesut Parlak

https://doi.org/10.17336/igusbd.435164

Cited By: 8

Öz

This descriptive study was conducted to determine the rational drug use levels and behaviors of the patients in Kahramanmaras Göksun province. T.C. The "Rational Drug Use" scale established by the Ministry of Health was used. 173 participants contributed to the survey. The data were analyzed with the SPSS 21 packet program and the number-percentage calculations were made using chi-square tests. 69.9% of the participants were male (n = 121), 30.1% were female (n = 52) and 38.2% were in the distribution of their ages between 18 and 30 years, 32,9% were between 21 and 40 years 19,1% between the ages of 41-50 and 9.8% between the ages of 51-64. As a result, it was seen that 49.2% of male participants and 46.2% of female participants received prescription medication from the pharmacy. It was determined that there was a significant difference between the sex of the participants and the availability of pain relievers (p <0.05). A statistically significant difference was found between the level of income of the participants and the level of informed education (p <0,05), while 94.2% of the individuals informed the physician or related health personnel about the drug they had used before or if they had a chronic illness. At the end of the study, participants' rational drug use knowledge levels were found to be high and this bullet was found to be compatible with the literature.

Anahtar Kelimeler

Individual, Society, Knowledge, Drugs, Rational Drug Use, Non-Rational Drug Use

Bireylerin Akılcı İlaç Kullanım Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi

Öz

Tanımlayıcı nitelikteki bu araştırma Kahramanmaraş Göksun ilçesinde hastaların akılcı ilaç kullanım bilgi düzeylerini ve davranışlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır.  Araştırmada T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından oluşturulan “Akılcı İlaç Kullanımı” ölçeği kullanılmıştır. Araştırmaya 173 katılımcı katkıda bulunmuşlardır. Veriler SPSS 21 paket programıyla analiz edilmiş ve sayı-yüzdelik hesaplama, ki-kare testlerinden yararlanılmıştır. Katılımcıların % 69,9’u erkek (n=121), % 30,1’i kadın (n=52) olup yaşlarının dağılımında ise %38,2 18-30 yaş arası, % 32,9’u 21-40 yaş arası %19,1’i 41-50 yaş arası ve %9,8’i 51-64 yaş arasıdır. Sonuç olarak erkek katılımcıların %49,2’sinin kadın katılımcıların ise %46,2’sinin reçete ile eczaneden ağrı kesici aldığı görülmüştür. Katılımcıların cinsiyetleri ile ağrı kesici temin etme durumları arasında anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Bireylerin %94,2’sinin daha önce kullanmış olduğu ilaç hakkında veya kronik rahatsızlığı varsa hekimi veya ilgili sağlık personelini bilgilendirirken, katılımcıların gelir seviyesi ve eğitim durumlarıyla bilgilendirme durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur (p<0,05). Çalışma sonunda katılımcıların akılcı ilaç kullanım bilgi düzeyleri yüksek olduğu ve bu bulgunun literatür ile uyumlu olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Birey, Toplum, Akılcı İlaç Kullanımı, Akılcı Olmayan İlaç Kullanımı, Bilgi, İlaçlar

Kaynakça

• AFRIYIE, D.K. & TETTEH, R. (2014). A description of the pattern of rational drug use in Ghana Police Hospital. International Journal of Pharmacy and Pharmacology, 3(1), 143-148.
• AKICI, A. & KALAÇA, S. (2013). Topluma yönelik akılcı ilaç kullanımı. Ankara: Sosyal Güvenlik Kurumu Yayınları.
• AKSOY, M., ALKAN, A. & İŞLİ, F. (2015). Sağlık Bakanlığı’nın akılcı ilaç kullanımı yaygınlaştırma faaliyetleri. Türkiye Klinikleri J Pharmacol-Special Topics, 3(1), 19-26.
• ÇALIKOĞLU, O. (2006). Erzurum il merkezinde çalışan pratisyen hekimler ile 20 yaş ve üzeri kişilerin akılcı ilaç kullanım boyutları ve etkileyen faktörler. T.C. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi. Erzurum.
• DE BOLLE, L., MEHUYS, E., ADRIAENS, E., REMON, J.P. & VAN BORTEL, L. (2008). Home medication cabinets and self-medication: a source of potential health threats? Ann Pharmacother, 42(4), 572–579.
• DURAN DEMİREL, A. (2014). Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde sağlık çalışanları ile tedavi alan hastaların akılcı ilaç kullanımına ilişkin tutumları. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi. İstanbul.
• EKENLER, Ş. & KOÇOĞLU, D. (2016). Bireylerin akılcı ilaç kullanımıyla ilgili bilgi ve uygulamaları, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 3(3), 44-55.
• ESİN, M. N., BULDUK, S., DURAL, Ç., ŞENOLAN, G. & TEMEL, E. (2007). Erişkin bireylerin ilaç kullanma ile ilgili davranışları. İ. Ü. F. N. Hem. Dergisi, 15(60), 139-145.
• GÖÇGELDİ, E., UÇAR, M., AÇIKEL, C.H., TÜRKER, T., HASDE, M. & ATAÇ, A. (2009). Evlerde artık ilaç bulunma sıklığı ve ilişkili faktörlerin araştırılması. TAF Prev Med Bull, 8(2): 113–118.
• GÜNDOĞAR SOYKUT, H. & KARTAL, E.S. (2017). Üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanımı hakkındaki görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 25-34.
• İLHAN, N.M., AYDEMİR, Ö., ÇAKIR, M. & AYCAN. S. (2014). Akılcı olmayan ilaç kullanım davranışları: Ankara’da üç ilçe örneği. Turk J Public Health, 12(3), 188-200.
• KARAKURT, P., HACIHASANOĞLU, R., YILDIRIM, A. & SAĞLAM, R. (2010). Üniversite öğrencilerinde ilaç kullanımı. TAF Prev Med Bull, 9(5), 505-512.
• KARATAŞ, Y. , DİNLER, B., ERDOĞDU, T., ERTUĞ, P. & SEYDAOĞLU, G. (2012) .Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi’ne Başvuran Hasta ve Hasta Yakınlarının İlaç Kullanım Alışkanlıklarının Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 37(1), 1-8.
• KAYA, H., TURAN, N., KESKİN, Ö., TENCERE, Z., UZUN, E., DEMİR, G. & YILMAZ, T. (2015). Üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18 (1), 35-42.
• ÖZÇELİKAY, G. (2001). Akılcı ilaç kullanımı üzerinde bir pilot çalışma. Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi, 30(2), 9-18.
• ÖZKAN, S., ÖZBAY, O.D., AKSAKA, F.N., İLHAN, M.N. & AYCAN, S. (2005). Bir üniversite hastanesine başvuran hastaların hasta olduklarındaki tutumları ve ilaç kullanım alışkanlıkları. Türk Silahlı Kuvvetleri Koruyucu Hekim Bul, 4(5), 223-37.
• SÜRMELİOĞLU, N., KIROĞLU, O., ERDOĞDU, T. & KARATAŞ, Y. (2015). Akılcı olmayan ilaç kullanımını önlemeye yönelik tedbirler. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 24(4), 452-462.
• TOPRAK, S. (2013). Akılcı ilaç kullanımı. Göğüs Kalp Damar Anestezi ve Yoğun Bakım Derneği 19. Ulusal Kongresi. 16-19 Mayıs 2013. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• UĞRAK, U., TEKE, A., CİHANGİROĞLU, N. & UZUNTARLA, Y. ( 2015). Kardiyoloji kliniğinde yatan hastaların akılcı ilaç kullanımı konusunda tutumları. TAF Prev Med Bull, 14(2), 137-144.
• USKUN, E., USKUN, S.B., ÖZTÜRK, M. & KİŞİOĞLU, A.N. (2004). Sağlık ocağına başvuru öncesi ilaç kullanımı. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 13(12), 451-54.
• WHO. (2011). Promoting Rational Use of Medicines.
• WHO. (1997). Guide to good prescribing: A practical manual.
• WHO. (1987). The Rational use of drugs: report of the conference of experts, Nairobi. 25-29 November 1985: World Health Organization.
• YAPICI, G., BALIKÇI, S. & UĞUR, Ö. (2011). Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuranların ilaç kullanımı konusunda tutum ve davranışları. Dicle Tıp Dergisi, 38(4), 458-465.
• YILMAZ, E., YILMAZ, E., KARACA, F., UÇAR, S. & YÜCE, T. (2008). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin ilaç kullanma durumlarının incelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(8), 69-83.
• YILMAZ, M., GÜLER, N., GÜLER, G. & KOCATAŞ, S. (2011). Bir Grup Kadının İlaç Kullanımı İle İlgili Bazı Davranışları: Akılcı Mı?. Cumhuriyet Tıp Dergisi, 33, 266-277.
• YILMAZ, M., KIRBIYIKOĞLU İLTUŞ, F., ARİÇ, Z. & KURŞUN, B. (2014). Bir Diş Hekimliği Fakültesi Hastanesi’ne Başvuran Bireylerin Akılcı Kullanımlarının Belirlenmesi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1), 39-47.