Financial Performance Evaluation with Dupont Method in Automotive Industry: Istanbul Stock Exchange Sample

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 582 - 608, 25.10.2023

Yasemin Coşkun Erdoğan

https://doi.org/10.17336/igusbd.1119060

Öz

The aim of this study is to determine the effect of the pandemic period due to the COVID-19 epidemic on the financial performance of automotive industry companies traded in Istanbul Stock Exchange applying the Dupont Control System. For this purpose, Dupont Control charts were formed, utilizing the data in the financial statements of 17 of the automotive sector enterprises included in the Metal Goods Machinery Electrical Equipment and Transportation Vehicles index between the years 2016-2021. Before and after the pandemic period, independent sample t-test was performed to determine whether the relationship between the ratios and account items forming the Dupont analysis changed, and regression analysis was applied to determine the relationship of the variables according to the periods. As a result, It was observed the variables affecting the return on equity ratio did not differ during the pandemic process, but the effect levels of these factors changed.

Anahtar Kelimeler

Financial performance, ratio analysis, dupont analysis, independent sample t-test, regression analysis

Otomotiv Sektöründe Dupont Yöntemiyle Finansal Performans Değerlendirmesi: BIST Örneği

Öz

Bu çalışmanın amacı, COVID-19 salgını nedeniyle yaşanan pandemi döneminin, Borsa İstanbul’da işlem gören otomotiv sanayi şirketlerinin finansal performanslarına etkisini, Dupont Kontrol Sistemi ile belirlemektir. Bu amaçla, öncelikle Metal Eşya Makine Elektrikli Cihazlar ve Ulaşım Araçları endeksine dahil otomotiv sektörü işletmesinden 17 tanesine ait 2016-2021 yılları arası finansal tablolarda yer alan veriler kullanılarak Dupont Kontrol şemaları oluşturulmuştur. Pandemi dönemi öncesi ve sonrasında, Dupont analizini oluşturan oranlar ve hesap kalemleri arasındaki ilişkinin değişip değişmediğini belirlemek amacıyla bağımsız örneklem t testi, değişkenlerin dönemlere göre ilişkisinin tespit edilmesi amacı ile de regresyon analizi uygulanmıştır. Sonuçta pandemi sürecinde özsermaye karlılığı oranına etki eden değişkenlerin farklılaşmadığı ama bu faktörlerin etki düzeylerinin değiştiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Finansal performans, rasyo analizi, dupont analizi, bağımsız örneklem t testi, regresyon analizi

Kaynakça

• AÇIKGÖZ, T. ve KILIÇ, G. (2021). Investigation of financial performance and market value of technology firms with Dupont-Regression analysis. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan 2021 (90): 209-226, ISSN: 2146-3042 doi: 10.25095/mufad.873937.
• AKDOĞAN, N. ve TENKER N., (2005). Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, 10. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
• ARSLAN, E. ve BORA, A. (2021). Türk bankacılık sektöründe mevduat bankalarının finansal performanslarının DuPont sistemine göre incelenmesi: 2015-2019 dönemi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi-International Journal of Society Researches, Yıl Year:11 Cilt Volume:18 Sayı Issue :43, 6356 - 6376, Kasım November 2021, ISSN:2528-9527 E-ISSN : 2528-9535, http://opusjournal.net. doi:10.26466/opus.930091
• ASLAN, S. (2018). Kâr marjının belirleyicilerinin incelenmesi: turizm işletmeleri üzerine bir uygulama. Turkish Studies Economics, Finance and Politics Volume 13/30, Fall 2018, p. 51-62 DOI: 10.7827/TurkishStudies.14537 ISSN: 1308-2140 Skopje/MACEDONIA-Ankara/TURKEY.
• AYDIN, N. BAŞAR, M. ve COŞKUN, M.(2015). Finansal Yönetim, Ankara: Detay Yayıncılık, ss.78-131.
• BHAGYALAKSHMI, K. ve SARASWATHI, S. (2019). A study on financial performance evaluatıon usıng Dupont analysıs In select automobıle companıes. International Journal of Management, Technology and Engineering. Volume IX, Issue I, JANUARY/2019, ISSN NO: 2249-7455, p.354-362.
• BRIGHAM F. E., (1999). Finansal Yönetimin Temelleri, Çeviren: Özdemir Ahmet, Halil Sarıaslan, AÜ Rektörlüğü Yayınları, Cilt 1, Ankara.
• BÜYÜKARIKAN, U., ve ERYILMAZ, C. (2020). Tarım sektöründeki işletmelerin finansal performansının dupont modeliyle analizi, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 13, Sayı 2, ss.129-141.
• CABA, N. (2017). Finansal kaldıraç ve firma büyüklüğünün finansal performans üzerine etkisi: BIST sınai endeksinde işlem gören işletmeler üzerine bir uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICMEB17 Özel Sayısı, 788-795.
• DEMİRHAN, D., SAKİN, A., (2021). Has Covid-19 pandemic affected firm profitability? Dynamic panel data analysis of BIST firms using Dupont identity components. PressAcademia Procedia (PAP), 14, 42-47. Permanent link to this document: http://doi.org/10.17261/Pressacademia.2021.1484.
• DOĞAN, M. ve TOPAL, Y.(2016). Karlılığı belirleyen finansal faktörler: BIST’te işlem gören imalat sanayi firmaları üzerine bir araştırma. Optimum Journal of Economics and Management Sciences, 2016, 3(1),53-64.
• EROL, C. (1999). İşletmelerde Finansal Yönetim, İmge Kitabevi, Ankara.
• ERDURU, İ. (2021). Covid-19 salgınının yolcu taşımacılığı sektörlerinin finansal performansına olan etkisinin incelenmesi. Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi (IJBEMP), 5(2), 877-891.
• FRIDSON, M. ve ALVAREZ, F. (2002). Financial Statement Analysis: A Practitioner’s Guide: John Wiley & Sons, Inc.
• GITMAN, L. J. ve. ZUTTER, C. J. (2015). Principles of managerial finance. 14th Edition. Harlow. Pearson Education.
• HERCIU, M., OGREAN, C. (2017). Does capital structure influence company profitability?, Studies in Business and Economics no. 12(3)/2017, 50-62, DOI 10.1515/sbe-2017-0036.
• IQBAL, A., MULANI, L & KABIRAJ, S. (2013). Leverage, size of the firm and profıtability: a case of pakistani cement ındustry. International Journal of Business Insights & Transformation, 7(1), 16-22.
• KALIPÇI ÇAĞIRAN, F. ve KAYASANDIK, A.E. (2018). Effect of Profitability Rates on Corporate Governance Rating: Panel Data Analysis on BIST Corporate Governance Index (XKURY). Innovation and Global Issues Congress IV Congress Book, p.1283-1298, November 22-24, 2018 Antalya.
• KARADENİZ, E., KOŞAN, L., GÜNAY, F. Ve DALAK, S. (2019). Otel işletmelerinde kârlılığı etkileyen değişkenlerin dupont analiz tekniğiyle ölçülmesi: avrupa borsalarında ekonometrik bir analiz. Muhasebe ve Finansman Dergisi,(81):21-36, ISSN: 2146-3042 DOI: 10.25095/mufad.510452.
• MCMENAMIN, J. (2002). Financial management: an introduction: Routledge.
• SONĞUR, C., KAR. A., TOP, M., GAZİ, A., BABACAN, A. (2016). Türkiye kamu hastane birlikleri hastanelerinin finansal performanslarının değerlendirilmesi: finansal tablo analizleri. Sayıştay Dergisi, Sayı:100.
• Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP). (10.01.2022). Sektörler Erişim tarihi: 15.01.2022, https://www.kap.org.tr/tr/Sektorler