KURUM İÇİ YATAY GEÇİŞ VE ÇİFT ANADAL PROGRAMI YAPAN ÖĞRENCİLERİN FARKLI BİR ALANA YÖNELMELERİNİN KARİYER DANIŞMANLIĞI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 2, 83 - 97, 29.10.2023

Eda Tatlı

Öz

Bu çalışma üniversitelerde çift anadal ve kurum içi geçiş yapan öğrencilerin kariyer yapma kararı ve kariyer seçimindeki kararsızlıklarında anne baba eğitim durumu, algılanan ilgi durumu, aile etkisinin alt boyutları (bilgi destek, aile beklentisi, maddi destek ve değer-inanç) değişkenleri arasında anlamlı farklılık gösterip göstermediğini incelemek amaçlanmıştır. Çalışma iki devlet üniversitesi ve iki özel üniversitede ÇAP ve KİYG yapmış ve yapıyor olan (2.,3. ve 4. sınıf) 82 üniversite öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama sürecinde Kişisel Bilgi Formu (KBF), Mesleki Sonuç Beklentisi Ölçeği (MSBÖ), Kariyer Gelişiminde Aile Etkisi Ölçeği (KGAEÖ), Kariyer Kararı Yetkinlik Beklentisi Ölçeği (KKYBÖ) ve Yarı Yapılandırılmış Görüşme Tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen nicel veriler Kruskal-Wallis testi ve Mann Whitney U Testi kullanılarak analiz yapılmıştır. Bu çalışmanın bulgularında ise ÇAP ve KİYG yapan üniversite öğrencilerinin kariyer sürecindeki değişikliklerinde ailenin bilgi konusunda ve maddi konudaki desteğin önemli olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kariyer kararsızlığı, Meslek seçimi, Kariyer tercihi, kurum içi yatay geçiş ve çift anadal.

Etik Beyan

Etik kurallara uygun olduğunu kabul ediyorum.

Kaynakça

• Akbayır, K. (2003). Öğretmenlik mesleğine yönelmede ailenin ve branş seçiminde cinsiyetin rolü, Milli Eğitim Dergisi, http://infobank.fedu.metu.edu.tr/ufbmek5/b_kitabi/PDF/OgretmenYetistirme/Bildiri/t271d.pdf.
• Akdaş, G. (2013). Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerinin ve algıladıkları aile desteğinin incelenmesi (Tez No. 334321) [Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi -Erzurum]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Aydın, Ç. (2014.) Üniversite öğrencilerinde kariyer kararsızlığının özsaygı, denetim odağı ve mükemmeliyetçilik bakımından incelenmesi (Tez No. 381793) [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi -Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Bahar, H. H. (2002). Tıp fakültesi ve iktisadi ve idari bilimler fakültesi öğrencilerinin bazı sosyo-ekonomik özellikleri ile fakülte tercihleri arasındaki ilişki, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 125-144. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/67019
• Bekleviş, F. (2007). Öğrencilerin mesleki ilgi alanları ve ailenin meslek seçimine etkisi: Bolu ili özel dersanelerde üniversiteye hazırlık kursu gören öğrenciler üzerinde bir araştırma (Tez No. 214445) [Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi -Bolu]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Can, A. (2017). SPPS İle Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi (5. bs.). Ankara.
• Carvalho, L., Mourão, L. ve Freitas, C. (2023). Üniversite öğrencileri için kariyer danışmanlığı: Çevrimiçi ve grup müdahalesinin değerlendirilmesi. Mesleki Davranış Dergisi, 140, 103820. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2022.103820
• Creswell, J. W. & Plano-Clark, V.L. (2007). Designing and conducting: Mixed method sresearch. Thousand Oaks, California: Sage Publication,
• Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluatingquantitative and qualitativere search (4th ed.). Boston: Pearson.
• Çurgatay, V. (2010). Üniversite sınavına girecek öğrencilerin meslek seçimini etkileyen sosyo- kültürel faktörler (Tez No. 387618) [Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi -Malatya]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Gürbüz, S., & Şahin, F.(2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe, yöntem, analiz. Seçkin Yayıncılık.
• Hirschi, A. (2009). Career adaptability development in adolescence: Multiple predictor sand effect on sense of power and life satisfaction, Journal of Vocational Behaviour, 74(2), 145-155.
• Hirschi, A., Herrmann, A. & Keller, A. C. (2015). Career adaptivity, adaptability, and adapting: A conceptual and empirical investigation'', Journal of Vocational Behavior, 87, 1-10.
• Irwin, S. & Elley, S. (2013). Ebeveynlerin çocuklarının gelecekteki mesleklerine ilişkin umutları ve beklentileri. Sosyolojik İnceleme, 61 (1), 111-130. https://doi.org/10.1111/j.1467-954X.2012.02139.x
• Kalafat, T. (2014). Kariyer geleceği algısını etkileyen kişisel faktörlerin belirlenmesine yönelik bir model çalışması (Tez No. 370327) [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Karaatlı, M (2017). Verilerin düzenlenmesi ve gösterimi. Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri içinden (8. baskı, ss. 3-47). Dinamik Akademi.
• Kaval, U., & Gökoğlan, K. (2020). Üniversite öğrencilerinin kariyer eğilimleri: Dicle Üniversitesi örneği. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(19), 248-260. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1096163
• Kavas, A. B. (2005). Eğitim fakültesi öğrencilerinin aldıkları mesleki rehberlik hizmetleri ve mesleklerini değiştirmek isteme düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 21(21), 111-122. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1924
• Kazi, A. S., & Akhlaq, A. (2017). Factors affecting students’ career choice. Journal of research and reflections in education, 2(2), 187-196. http://www.ue.edu.pk/jrre
• Maree, JG, Jordaan, J. ve Hartung, PJ (2022). Dezavantajlı aday üniversite öğrencileriyle grup kariyer oluşturma danışmanlığı. Kariyer Gelişimi Üç Aylık Bülteni, 70 (1), 79-95. https://doi.org/10.1002/cdq.12285
• Mertens, D. M. (2019) Eğitim ve psikolojide araştırma ve değerlendirme. (Seçer, İ. & Ulaş, S., Çev Ed..) Anı Yayıncılık.
• O'Connell, D. J., McNeely, E., & Hall, D. T. (2008). Unpacking personal adaptability at work. Journal of Leadership & Organizational Studies, 14(3), 248-259.
• Örücü, M. Ç. (2015). Sürdürülebilir eğitimde yükseköğretimin ve psikolojik danışman eğitiminin rolü ve önemi. EKEV Akademi Dergisi, (63), 231-242.
• Pişkin, M. (2012). Kariyer gelişim sürecini etkileyen faktörler, Yeşilyaprak, B.(Edt), Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığı içinden (3. Baskı, ss.44-78), Pegem Akademi.
• Ran, Z., Zeb, S., Nisar, F., Yasmin, F., Poulova, P. ve Haider, SA (2022). Çin'deki üniversite öğrencileri arasında duygusal zekânın kariyer kararı verme zorlukları ve genel öz yeterlik üzerindeki etkisi. Psikoloji Araştırması ve Davranış Yönetimi, 865-874. https://doi.org/10.2147/PRBM.S358742
• Sağlam, A. (2009). İlköğretim okulu sınıf ve branş öğretmenlerinin mesleki ilgi düzeyi ve mesleki ilgi düzeyini etkileyen etmenlerle ilgili algıları (Tez No. 228417) [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi -Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Sarikaya, T., & Khorshid, L. (2009). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen etmenlerin incelenmesi: Üniversite öğrencilerinin meslek seçimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 393-423. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/256278
• Semerci, B. (2015). Başarıyı Etkileyen Başlangıç: Meslek Seçimi, https://bengisemercienstitusu.com/basariyi-etkileyen-baslangic-meslek-secimi/
• Siyez, D. M., & Yusupu, R. (2015). Üniversite öğrencilerinde kariyer uyumluluğu ve kariyer iyimserliğinin cinsiyet rolü değişkenine göre incelenmesi. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 17(1), 78-88.
• Ülker, A. (2015). Kız meslek lisesi öğrencilerinde kariyer kararı yetkinlik beklentisinin yordayıcısı olarak aile etkisi (Tez No. 412358) [Yüksek Lisans Tezi, Mevlana Üniversitesi -Konya]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Vurucu, F. (2010). Meslek lisesi öğrencilerinin meslek seçimi yeterliliği ve meslek seçimini etkileyen faktörler. (Tez No. 299754) [Yüksek Lsans Tezi, Yeditepe Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yiğit, S. (2018). Üniversite öğrencilerinde kariyer uyumu, toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algılar ve kariyer kararsızlığı (Tez No. 516200) [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi -Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• YÖK Kanunu, Madde 4, a. Fıkrası, 7. Amaç, s.5349. yok. gov.tr