Montessori Reggio Emilia ve Waldorf Okullarının İstanbul ili Örneğinde İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 81 - 98, 31.12.2019

Özden Erdal Erkılıç

Öz

Bu çalışmanın amacı alternatif okul olarak nitelendirilen
düşünsel yapının Türkiye’deki uygulamalarını incelemektir. Alternatif eğitim,
çocuğun mutluluğunu temel prensip olarak görme ve tüm sayıtlılarını bu prensip
üzerine kurma gibi iddialarla karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada alternatif
okulları cazip kılan nedenler ve Türkiye’deki alternatif eğitim uygulamalarının
aslına benzerlik ve farklılıkları incelmiştir. Araştırma nitel bir
araştırmadır. Araştırma, İstanbul ilindeki Montessori, Reggio Emilia ve Waldorf
yaklaşımını uygulayan eğitim kurumlarında görev yapan öğretmen ve idareciler
ile yapılan görüşmeler şeklinde yapılmıştır. Bu amaca en uygun, yarı-
yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmıştır. Araştırmacının yaptığı
gözlemlerde veri olarak kullanılmıştır. Araştırmada alternatif okullarda;
okulun genel bilgilerine, öğretmenin görevlerine, sınıf yönetimine, uygulanan
eğitim programına, çocuk gelişimine, veli-okul ilişkisine, okul yönetimine ve
eğitim modeline ilişkin bulgulardan faydalanılmıştır.
Yapılan çalışma sonucunda alternatif okulda okuyan çocukların iletişim
becerilerinin yüksek olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Alternatif Eğitim, Montessori Okulu, Reggio Emilia Okulu, waldorf

Kaynakça

• Akdağ, B. (2006). Alternatif Eğitim Modelleri. Zil ve Teneffüs Dergisi, Sayı: 6, Sayfa: 34-44.Akkaymak, G. (2010). Neo-liberalleştirilen Öğrenciler. Eleştirel Pedagoji Politik Eğitim Dergisi, Sayı:10. Sayfa: 28-37.Aslan, D. (2005). Okul Öncesi Eğitimde Reggio Emilia Yaklaşımı. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (1): 75-83. Adana.Aydın, İ. (2015). Alternatif Okullar. Pegem Akademi. Ankara.Bayer, A. (2015). Montessori yönteminin okul öncesi (36-66 ay) çocuklarının öz bakım becerilerine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.Bilbay, A. & Karakaş. H. (2013). Okul Öncesi Eğitimde Reggio Emilia Yaklaşımı.Necmettin Erbakan Üniversitesi Uluslararası Eğitimde Değişim ve Yeni yönelimler Sempozyumu Bildiri Kitabı. Sayfa: 365-371, Konya.Büyüköztürk, Ş. Ve Diğerleri. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi. Ankara.Büyüktaşkapu, S. (2012). Montessori Yaklaşımı Ve Okul Öncesinde Fen Eğitimi.Tübav Bilim Dergisi, Cilt:5, Sayı:3, Sayfa: 19-25.Cadwell, L.B. (2011). Reggio Emilia Yöntemiyle Harika Çocuk Yetiştirmek. Kaknüs Yayınları. İstanbul.Creswell, J. W. (2014). Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları Araştırma Deseni.Eğiten Kitap, Ankara.Çakıroğlu Wilbrandt, E. (2015). Maria Montessori Yöntemiyle Çocuk Eğitimi Sanatı. Aura Kitapları. İstanbulÇelik, M. (2013). Öğrenme Çocuk İle Büyür: Erken Çocukluk Eğitiminde Waldorf Yaklaşımı. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt-Sayı:15-2 Yıl:2013. Sayfa: 39-51.Demirtaş O. (1998). Waldorf Pedagojisi ve Yabancı Dil Eğitimine Genel Bakış. http://anamagaza.com/waldorfalanya.org/indir/Waldorf%20Bildiri.pdf.Dereli, H.M. (2013). Reggio Emilia Temelli Dokümantasyon Eğitiminin Okul Öncesi Öğretmenlerinin Demokratik Tutum Ve Çocuk-Merkezli Uygulamaları Üzerindeki Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. AnkaraDurakoğlu, A. (2010). Maria Montessori’ye Göre Çocuğun Doğası Ve Eğitimi.Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.Dündar, S. (2007). Alternatif Eğitimin Felsefî Temelleri Ve Alternatif Okullardaki Uygulamalar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.Erdal Erkılıç, Ö. (2018). Alternatif Okulların Felsefi Temelleri İle Türkiye’deki Uygulamaları: İstanbul İli Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.Ekici, F. Y. (2015). Okul Öncesi Eğitimde Uygulanan Çocuk Merkezli Yaklaşımların Kuramsal Temel, Eğitim Ortamı Ve Öğretmenin Rolü Açısından Karşılaştırılması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 12, Sayfa: 192-212.Erakkuş, Ö. (2013). Farklı Eğitim Sistemlerinde Çalışan Öğretmenlerin Değerler Eğitimi İle İlgili Düşünceleri. Necmettin Erbakan Üniversitesi Uluslararası Eğitimde Değişim ve Yeni yönelimler Sempozyumu Bildiri Kitabı. Sayfa:7- 11, Konya.Gezer, İ. (2007). Nasıl Bir Eğitim: Eğitimde Alternatif Arayışlar. Bakış Yayıncılık. İstanbul. Güleş, F. & Erişen, Y. (2009). Okul öncesi Dönem Montessori Eğitim Uygulamalarıyla Kozmik Eğitime Hazırlık. Hacettepe Üniversitesi Uluslararası Katılımlı II. Çocuk Gelişimi Ve Eğitimi Kongresi, Ankara.Güral, M. (2015). Montessori Eğitim Yaklaşımında Çocuğun Özgürlüğü. The Journal Of Academic Social Science Studies, Sayı: 37. (Syf. 447-457).Gürkan, T. & Ültanır, G. (1994). Rudolf Steiner'in Eğitim Felsefesi Ve Waldorf Okullarına Genel Bir Bakış, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 27 Sayı: 2. Sayfa: 509-528.İnan, H. Z. (2014a). Reggio Emilia Yaklaşımı, (Syf 134-151). Türkiye Özel Okullar Birliği Derneği XIII. Geleneksel Eğitim Sempozyumu Teori, (Uygulama Ve Değerlendirmeleriyle Farklı Eğitim Ve Öğretim Model / Yöntem / Yaklaşımları). Antalyaİnan, H. Z. (2014b). Reggio Emilia Türkiye İçin Biçilmiş Kaftandır! http://www.alternatifokullar.com/files/2014/04/reggio-emilia-yaklasimi-inan.pdf.Kalıpçı, S. (2008). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Uygulamalarında Benimsedikleri Eğitimsel Yaklaşımları Belirleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.Karasar, N. (1995). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd. Ankara.Kaya, D. & Gündüz, M. (2015). Alternatif Eğitim Ve Toplumsal Değişim Üzerindeki Etkisi: “Waldorf Okulları Örneği”. Milli Eğitim Dergisi, Yıl:44 Sayı: 205. Sayfa:5-25.Kayılı, G. (2015). Sosyal Beceri Eğitimi Programı İle Desteklenmiş Montessori Yönteminin Anaokulu Çocuklarının Duyguları Anlama Ve Sosyal Problem Çözme Becerilerine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.Kayır, G. (2015). Okul Öncesi Eğitimde Reggio Emilia Yaklaşımı’ndan Esinlenerek Yapılan Proje Çalışmaları: Bir Eylem Araştırması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Kütahya.Keçecioğlu, Ö. (2015). Meb Okul Öncesi Eğitim Programı Ve Montessori Yaklaşımına Göre Eğitim Alan 5 Yaş Çocuklarının Sosyal Becerilerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.Keskin, B. (2015). Reggio Emilia Yaklaşımına Genel Bir Bakış. Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi. Yıl:7, Sayı:13. Sayfa: 95-106.Kotaman, H. (2009). Rudolf Steiner Ve Waldorf Okulu. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt: V1, Sayı: I, 174-194.Kuşçu, Ö., Bozdaş, Y., & Doğru, S. Y. (2014). Montessori Eğitiminin Çocuklarda Sorumluluk Alma, Sırasını Bekleme, Başladığı İşi Bitirme Becerisine Etkisinin Değerlendirilmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, Sayı: 12. Sayfa: 307-322.Montessori, M. (1997). Çocuk Eğitimi, Özgür Yayınları. İstanbul.Mutlu, E. (2010). Erken Çocukluk Dönemindeki Çocukların (60-72 Ay) Düşünme Düzeylerinin Ve Okul Öncesi Öğretmenlerinin Düşünme Eğitimi İle ilgili Tutumlarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Çanakkale.Mutlu, B. Ve Diğerleri (2012). Okul Öncesi Dönemde Montessori Eğitimi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 3, Sayfa:113-128.Onur, T. & Topkaya, Ş. (2017). “Öğrenme Sevgisi Aktaran Bir Eğitim Deneyimi: Waldorf Pedagojisi.” Erken Çocukluk Eğitimi Mozaiği, (Ed. Aktan Acar E.). Sayfa: 497-526. Nobel Yayın Dağıtım. Ankara.Öz, M. (2008). Amerika’da Alternatif Bir Eğitim Modeli Olarak Kişi Merkezli Eğitim.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.Özbek Ayaz, C. (2017). Eğitimde Tabula Rasa Anlayışını Yıkan Ve Çocuğun Rönesansını Yaratan Bir Devrim: Montessori Metodu. Aktan Acar, E. (Ed.). Erken Çocukluk Eğitimi Mozaiği. Syf. 319-350 Nobel Yayıncılık. Ankara.Özdağ, S. A. (2014). Montessori Metodunun Eğitim Mekânlarına Yansıması Üzerine Kavramsal Bir Analiz. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Trabzon.Öztürk, Ş. (2006). Avusturalya New South Wales erken çocukluk eğitim programı bir Reggio Emilia örneklemesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:21, Sayfa 30 – 38.Pekdoğan, S. (2012). Reggio Yaklaşımı Üzerine Bir Çalışma. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Yıl:12, Sayı:2. Sayfa: 237-246. Bolu.Selçuk, K. S. (2016). Montessori Yönteminin Anaokulu Çocuklarının Büyük Kas Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Konya.Soydan, B.S. & Dereli, H. M. (2014). Farklı Yaklaşımları Uygulayan Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çocuklarda Düşünme Becerilerini Geliştirmek İçin Kullandıkları Stratejilerin İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. Cilt:22 No:2. Sayfa: 475-496.Temel, Z. F. & Kaynak, K. B. (2016). Erken Çocukluk Eğitim Program Ve Yaklaşımlarının “Program Nitelikleri” Açısından Değerlendirilmesi, Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Kongresi Bildiri Kitabı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Daire Başkanlığı. Sayfa: 20-30.Tepeli, K. ve Yılmaz, E. (2012). Üç Farklı Programa Göre Eğitim Alan Okul Öncesi Çocukların Sosyal Kural Algılarının İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 28, Sayfa: 197-207. Konya.Topbaş, E. (2012). Montessori’ye Göre Çocuk- Yetişkin Zıtlığı. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, Yıl: 13, Sayı: 145, Sayfa: 37-40.Toran, M. (2011). Montessori Yönteminin Çocukların Kavram Edinimi, Sosyal Uyumları Ve Küçük Kas Motor Becerileri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. Cilt:6, Sayı:4, Sayfa: 543-559.Yalçın, H. & Schıeren, J. (2017). Türkiye’de Waldorf Eğitimine Yönelik Girişimler, Asos Journal Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 49, Temmuz 2017, Sayfa: 30-41.