BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN TÜKETİCİ TEMELLİ MARKA DEĞERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: YAPAY ZEKA PAZARLAMASININ ARACI ROLÜ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 134 - 146, 31.12.2024

Mervenur Yerli , Derya Öztürk

https://doi.org/10.55243/ihssr.1584156

Öz

Geçmişten günümüze dört büyük endüstri devrimi geçmiş beşinci endüstri devrimi de şu an öngörülebilmektedir. Endüstri devrimleri her alanı etkilediği gibi pazarlamayı da etkilemiştir. Dördüncü endüstri devriminin ana teması olan yapay zeka farklı alanlarda değişimlere yol açmıştır. Bu araştırmada beş faktör kişilik özelliklerinin tüketici temelli marka değeri üzerindeki etkisi ve bu etkide yapay zeka pazarlamasının aracı rolü incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda Türkiye’de cep telefonu kullanıcıları üzerinde çevrimiçi ortamda chatbotla alışveriş yapan bireylere anket uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler açımlayıcı faktör analizi, korelasyon analizi ve regresyon analizleriyle değerlendirilmiştir. Aracılık etkisinin istatistiksel olarak anlamlılığı ise SPSS 25 paket programında process analiziyle doğrulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda beş faktör kişilik özelliklerinin tüketici temelli marka değeri üzerindeki etkisinde yapay zeka pazarlamasının kısmi aracılık rolü olduğu bulunmuştur. Alanyazında üç değişkeni birlikte ele alan çalışmalara rastlanılmamıştır. Bu yönüyle çalışmanın ilgili literatüre katkı sağlayacağı ve bu alana yönelen işletmelere yön gösterici olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tüketici Temelli Marka Değeri, Beş Faktör Kişilik Özellikleri, Yapay Zeka Pazarlaması

Etik Beyan

*Bu çalışma Doç. Dr. Derya ÖZTÜRK danışmanlığında hazırlanan ve 01.08.2024 tarihinde savunulan “Yapay Zeka Pazarlamasının Tüketici Temelli Marka Değeri Üzerine Etkisinde Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Aracılık Rolü: Cep Telefonu Kullanıcıları Üzerine Bir Uygulama (Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Ordu, Türkiye, 2024).

Kaynakça

• Ardahanlıoğlu, E. & Deniz, R. B. (2021). Sosyal Medya Pazarlama Çabalarının Marka Değeri, İlişki Değeri ve Tüketici Davranışları Üzerine Etkisi. EUropean Journal of Managerial Research (EUJMR), 5(8), 134-154.
• Costa Jr, P.T. & McCrae, R.R. (1992). Kişilik Beş Faktörlü Modeli ve Kişilik Bozukluklarıyla İlişkisi. Kişilik Bozuklukları Dergisi, 6 (4), 343-359.
• Çiçek, S. (2022). Reklamların Tüketicinin Marka Değeri Alt Boyutları Algıları Üzerine Etkisi. Tezli Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Doğan, A., Bozkurt, S. & Demir, R. (2012). Sosyal Kaytarma Davranışı ile Algılanan Görev Görünürlüğü Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(24), 53-80