Dictation of the Judgment

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 1, 7 - 30, 16.06.2024

Nedim Meriç , Ahmet Cahit İyilikli

https://doi.org/10.59831/ihuhfd.2024.16

Öz

The acceptance of the appeal application as a result of the appeal legal remedy is the proof that the applicant party was right and that the decision of the first-instance court was inaccurate. If the decision annulled by the regional court of appeal is on the merits, it is often experienced that the regional court of appeal sends the file to the court of first instance in order to reverse the decision of the first instance court annulled. In cases where there is no need for a retrial, the regional court of appeals, upon the acceptance of the appeal application, annuls the first-instance court decision that it deems to be inaccurate, and sends the file to the first-instance court for it to decide against the decision of the first-instance court of acceptance or rejection (partial acceptance/rejection) on the merits of the first-instance court's first decision. According to our Code of Civil Procedure, there is no way for the court of first instance to resist this decision. This feature is contrary to the rule of first instance, that the court of first instance cannot resist the regional court of appeal even though it can resist the decision of the Court of Cassation. As a matter of fact, a verdict is an opinion that the court has at the end of the trial. However, the regional court of appeal dictates its own opinion to the court of first instance. Secondly, it is a clear violation of the Constitution's provision that judges decide according to their conscientious convictions formed in accordance with the Constitution, law and law. As a matter of fact, the justification of the provisions is also the predominant provision of the constitution. The justification is the legal and logical explanation of the conclusion reached by a court at the end of the trial. Therefore, in the event that the regional courts of appeal do not find it necessary to hold a trial, as a result of the appeal review, sending the file to the first-instance court again in order for the first-instance court to decide against the verdict of the first-instance court upon the acceptance of the appeal application is clearly contrary to the principles of both the Constitution and the law of procedure, as well as harming the impartiality and independence of the courts. The lack of a way of resisting the decisions of the first-instance court against the decisions of the regional court of appeal is a violation of the right to defense within the framework of the right to be heard in the context of the legal remedy. Therefore, as a result of the appeal law review, the regional court of appeal should give a new decision itself, which resolves the dispute on the merits, instead of overriding the decision of the first-instance court on the merits and sending it for re-judgment.

Anahtar Kelimeler

Appeal, Annulment of Judgment, Resistance, New decision

Hükmün Dikte Edilmesi

Öz

İstinaf kanun yolu incelemesi sonucunda istinaf başvurusunun kabulü, başvuran tarafın haklı olduğunu ve ilk derece mahkemesinin kararının isabetsiz olduğunun tevsikidir. Bölge adliye mahkemesinin ortadan kaldırdığı karar, ilk derece mahkemesinin esasa ilişkin hükmüne matuf ise bölge adliye mahkemesi, ortadan kaldırmış olduğu ilk derece mahkemesi kararının aksi yönde karar vermesi için dosyayı ilk derece mahkemesine gönderdiği sıklıkla tecrübe edilmektedir. Yeniden yargılamaya ihtiyaç duyulmayan hâllerde bölge adliye mahkemesi istinaf başvurusunun kabulü üzerine isabetsiz gördüğü ilk derece mahkeme kararını kaldırarak ilk derece mahkemesinin ilk kararındaki esasa dair kabul ya da ret (kısmi kabul/ret) kararının tersi yönünde karar vermesi için dosyayı ilk derece mahkemesine göndermektedir. Hukuk Muhakemeleri Kanunumuza göre ilk derece mahkemesi bu karara karşı direnme hakkına sahip değildir. Bu hususiyet evvela ilk derece mahkemesinin Yargıtay kararına karşı direnebilmesine rağmen bölge adliye mahkemesine direnememesi evleviyet kuralına aykırıdır. Nitekim bir hüküm, mahkemenin yargılama sonunda edinmiş olduğu bir kanaattir. Oysaki bölge adliye mahkemesi kendi oluşturduğu kanaati ilk derece mahkemesine dikta etmektedir. Saniyen Anayasanın, hâkimler Anayasa, kanun ve hukuka uygun oluşan vicdani kanaatlerine göre karar verir hükmünü açıkça çiğnemektir. Nitekim hükümlerin gerekçeli olması da Anayasanın amir hükmüdür. Gerekçe bir mahkemenin yargılama sonunda ulaşmış olduğu sonucun hukuki ve mantıki izahıdır. Dolayısıyla istinaf incelemesi sonucunda bölge adliye mahkemelerinin yargılama yapılmasına gerek görmediği ihtimalde istinaf başvurusunun esastan kabulü üzerine ilk derece mahkemesinin ulaşmış olduğu hükmün tersi yönde karar vermesi için dosyayı yeniden ilk derece mahkemesine göndermesi sonucu kaldırma gerekçesiyle uyuşmazlık tekrardan önüne gelen ilk derece mahkemesinin evvelden vardığı kanaatin aksine kendisinin karar vermek zorunda kalması ilk derece mahkemesinin bölge adliye mahkemesi karşısında bağımsızlığına müdahaledir. İlk derece mahkemesinin bölge adliye mahkemesinin esasa ilişkin ortadan kaldırdığı karara karşı direnme yolunun bulunmaması, ikna olmadığı hususa bağlı kalarak karar vermesi veya inanmadığı kararı doğrudan vermesinin istenmesi doğru değildir. Bu durumda istinaf incelemesi sonucunda bölge adliye mahkemesi, ilk derece mahkemesinin esasa dair kararını ortadan kaldırarak yeniden kendisinin belirlediği hükmün tesisi için dosyayı ilk derece mahkemesine göndermesi yerine uyuşmazlığı esastan çözen yeni bir kararı bizzat kendisi vermelidir.

Anahtar Kelimeler

İstinaf, Hükmün İptali, Direnme, Yeni Hüküm

Kaynakça

• Akil, Cenk, İstinaf Kavramı, Ankara 2010. (İstinaf)
• Akil, Cenk, “22.07.2020 Kabul Tarihli Ve 7251 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun İle İstinafa İlişkin Olarak Yapılan Değişikliklerin Değerlendirilmesi”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl 12, Sayı: 45, Ocak 2021.
• Akkaya, Tolga, Medenî Usûl Hukukunda İstinaf, Ankara 2009.
• Alangoya, Yavuz/ Yıldırım, M. Kâmil/ Deren Yıldırım, Nevhis, Medenî Usul Hukuku Esasları, 7. Baskı, İstanbul 2009.
• Arslan, Aziz Serkan, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde Medeni Usul Hukukunda Delillerin Toplanması Ve Doğrudanlık İlkesi, Ankara 2012.
• Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder/Taşpınar Ayvaz, Sema/Hanağası, Emel, Medeni Usûl Hukuku, 9. Baskı Ankara 2023.
• Atalı, Murat/Ermenek, İbrahim, Medenî Usûl Hukuku, 3. Bası, Ankara 2021.
• Bolayır, Nur, Cumhuriyetin 100. Yılında Medenî Usûl Ve İcra İflâs Hukukumuzun Gelişim Ve Değişim Süreci, İstanbul 2023.
• Budak, Ali Cem, İlamat Torbası İstinaf Mahkemesi Karar İncelemeleri, 2020.
• Budak, Ali Cem/Karaaslan, Varol, Medeni Usul Hukuku, 4. Bası, Ankara 2020.
• Çiftçi, Murat Özgür, Medeni Yargılama Hukukunda İstinaf, 3. Baskı, Ankara 2016.
• Deren Yıldırım, Nevhis, “Teksif İlkesi Açısından İstinaf ”, İstinaf Mahkemeleri Uluslararası Toplantı, 7-8 Mart 2003, Ankara 2003.
• Deren Yıldırım, Nevhis, “Kanun Yollarına Dair Bazı Düşünceler”, Medenî Usûl Hukukçuları Toplantısı VI – İzmir 2007, Ankara 2008.
• Karaaslan, Varol, “HMK m. 353/1-a Üzerine Bir İnceleme”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 37, Yıl: 2017.
• Kılıç, Muharrem, “Gerekçeli Karar Hakkı: Yargısal kararların Rasyonalitesi”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl 12, S. 47, Temmuz 2021.
• Kuru, Baki, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usûl Hukuku Ders Kitabı, 3. Bası, Ankara 2019.
• Özekes, Muhammet, 100 Soruda Medenî Usûl Hukukunda Yeni Kanun Yolu Sistemi İstinaf ve Temyiz, 3.Bası, Ankara 2016 (100 Soruda).
• Özekes, Muhammet, Medeni Usul Hukukunda Hukuki Dinlenilme Hakkı, Ankara 2023.
• Özekes, Muhammet, Pekcanıtez Usûl Şerhi, Cilt: III.
• Özekes, Muhammet/Boran Güneysu, Nilüfer, Deliller Ve Hüküm Eksikliği Yönünden İstinaf İncelemesi ve Kararı, İstanbul 2021.
• Öztek, Selçuk, “Adalet Bakanlığı Üst Mahkemeler Hukuk Komisyonu Tarafından Hazırlanmış Olan Üst Mahkemeler Tasarısı”, Yargı Reformu 2000 Sempozyumu, İzmir 2000.
• Öztek, Selçuk, Türk Medeni Yargılama Hukukunda İstinaf ve Temyiz, Ankara 2021.
• Öztek, Selçuk/Taşpınar Ayvaz, Sema/ Kale, Serdar, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında 20 Mart 2020 Tarihli Kanun Teklifi’ne İlişkin Bazı Açıklamalar ve Kanun Teklifinin Değerlendirilmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 149, 2020.
• Meraklı Yayla, Deniz, Medenî Usûl Hukuku’nda İstinaf Kanun Yolunda Yeniden Tahkikat Yapılması, Ankara 2014.
• Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özekes, Muhammet, Medenî Usûl Hukuku Ders Kitabı, 11. Bası, İstanbul 2023.
• Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/ Özekes, Muhammet, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair 7251 Sayılı Kanun Hakkında Değerlendirme”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 150, 2020.
• Pekcanıtez, Hakan/Simil, Cemil, İcra – İflâs Hukukunda Şikâyet, İstanbul 2017.
• Rüzgaresen, Cumhur, Medeni Muhakeme Hukukunda Usul Ekonomisi İlkesi, Ankara 2013.
• Ülkü, Mehmet Fatih, “İstinaf Mahkemelerinin Yeniden Karar Vermekten Kaçınmasının Yarattığı Sorunlar Üzerine”, Ankara Barosu Dergisi, 2023/4.
• Tanrıver, Süha, “Tabii Hâkim İlkesi ve Medenî Yargı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 104, 2013.
• Tanrıver, Süha, Medenî Usûl Hukuku, Cilt: II, 2. Bası, Ankara 2022.
• Yılmaz, Ejder, İstinaf, Ankara 2005. (İstinaf)
• Yılmaz, Ejder, “Usul Ekonomisi”, AÜHFD, Cilt: 57, Sayı: 1, Mart 2008.