Makedonya'da Bir Kadiri Şeyhi: Kirimli Selim Baba

Yıl 2015, , - , 15.06.2015

İsa Çelik

https://doi.org/10.7884/teke.418

Öz

Kırım’lı  Selim Baba (v.1170/1756), İstanbul’da tahsilini bitirdikten sonra, Bosna kadı vekili olarak göreve atanmış, müteakiben bu vazifesini bırakarak Tasavvuf yoluna girmiş olup, Tasavvufa ait iki önemli eser kaleme almıştır.

Kâdirî şeyhlerinden Hüseyin Efendi’den tarîkat eğitimini tamamlayan müellifimiz, Şeyhinin halifesi olarak önce Üsküp’te daha sonra ömrünün sonuna kadar Selânik yakınlarındaki Köprülü’de halkı irşad vazifesini ifa etmiştir. Selim-i Dîvâne’nin Şeyhi tarafından Köprülü’ye gönderilmesi, İslâm’ı yayma faaliyetlerinde tarîkatların ne derece önemli rol oynadığının bir numunesi olarak gösterilebilir.

Selim Baba’nın eserlerindeki şiirlerine bakılırsa O, XVIII. asır tekke şairlerinden sayılabilir. Şiirlerinde Dîvâne mahlasını kullanan Kırimî’nin “Dîvân”ının olması kuvvetle muhtemeldir.

Kırimî eserlerinde, Ehl-i Sünnet itikadına bağlı ve şerîatın ahkâmına riayet konusunda azamî hassasiyeti gösteren ve vahdet-i vücûd anlayışına sahip bir mutasavvıf şahsiyeti ortaya koymaktadır. Bu özelliklerini yansıtan iki önemli tasavvufî eser bırakmıştır. Bunlardan “Burhânu’lʻÂrifîn” en önemli eseridir. Müellif bu eserinde nefsini bilip Rabbini bilme, mürşid-i kâmilin özellikleri, şerîat, tarîkat, hakîkat ve ma’rifet, cem-fark, fenâ-bekâ, bîat, anâsır-ı erbaa, vahdet-i vücûd ve benzeri konuları halk dili ile, âyet-i kerîme, hadîs-i şerif ve evliyâullâh sözleri ile izah etmeğe çalışmıştır. Miftâhu Müşkilât adlı eserinin ana temasını ise vahdet-i vücûd nazariyesi oluşturmaktadır. Diğer tarîkatlar ile mukayese edildiğinde daha az sayıda eser veren Kâdiriyye tarîkatına mensubiyyeti ve meşrep olarak da meczup olması Selim Baba’yı mühim bir şahsiyet kılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

-