Kur'an'da Şirk ve Acele Azap Talebi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 299 - 312, 24.07.2019

İsmail Kılıç

Öz

Kur’an’da
peygamberlerin mücadeleleri anlatılırken, muhataplarını kulluğu sadece Allah’a yapmaya
çağırdıkları, şirkte ısrar etmeleri durumunda ise azap ile uyardıkları ve bunun
karşısında müşrik muhatapların vaat edilen azabı acele istedikleri
aktarılmaktadır. Bu çalışmada şirk ile insanın azap talep etmesi arasında nasıl
bir ilişki olduğu ve azap talebinin Kur’an’da nasıl işlendiği tespit edilmeye
çalışılmıştır. Araştırmada müşriklerin vaat edilen azabı aceleyle istediklerini
aktaran ayetler ve bunlara cevap mahiyetinde gelen ayetler mümkün oldukça nüzul
sırasına göre ele alınıp Kur’an bütünlüğü gözetilerek incelenmiştir.
Araştırmada Tefsir kaynakları yanında, bu alanda yapılmış çalışmalardan ve
ilgili kelimelerin anlam tespitinde lügatlerden yararlanılmıştır. Sonuç olarak
hem olumlu hem de olumsuz anlam içermekte olan aceleciliğin insanın yapısında
bulunan bir özellik olduğu görülmüştür. Bu eğilimin müşriklerde olumsuz anlamda
tezahür ettiği tespit edilmiştir. Müşriklerin nimetler içinde olmaları, henüz
azap görmemiş olmaları ve şirki inancını hak görüp Allah’tan başka ilahlar edinmeleri
sebebiyle azabın gelmeyeceğini sandıklarından vaat edilen azabın dünyada aceleyle
gelmesini isteyerek meydan okudukları sonucuna varılmıştır. Vaat edilen azabı
acele istemenin, şirke düşen insanın kendisini doğru yolda görüp şirkte ısrar etmesinin
ve onu savunmasının bir yansıması olduğu görülmüştür. Ayrıca, Kur’an’da
müşriklerin vaat edilen azabı acele istediklerini aktaran ifadelerin yer alması
hususunun Kur’an’ın bir üslup özelliği olduğu değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur’an, Şirk, Müşrik, Acelecilik

Politheism and Desire of İmmediate Torment in Qur'an

Öz

The
manifestation of this immediate torment desire of Polytheists', the
relationship between politheism and mentioned desire and torment desire tried
to be identified how it was processed in Qur'an. In research, verses which
transferred polytheists immediate desire of promised torment and verses which
came as an answer were examined according to Qur'an integrity and as much as
possible according to order of revelation. Consequently, hurriedness tendency
which is based in human habit is determined to appear in a negative meaning on
polytheists. To desire immediate torment that was promised, was seen as a
result of the people who were insisting on polytheism, seeing themselves on the
right way. Otherwise the point taking part in Qur'an, polytheists' expressions
transferring immediate desire of promised torment was evaluated as Qur'an's
style feature which aiming to keep human on the right way.

Anahtar Kelimeler

Qur’anic Exegesis, Qur’an, Polytheism, Polytheist, Hurriedness, Torment

Kaynakça

• Adler, Alfred. İnsanı Tanıma Sanatı. Trc. Kamuran Şipal. İstanbul: Dergah Yayınları, 1977. Bakon, Francis. Denemeler. Trc. Akşit Göktürk. İstanbul: İnkilâp Kitabevi, 1994.
• Begavî, Ebû Muhammed Muhyissünne Hüseyin b. Mes’ûd. Tefsîrü'l-Begavî. Mealimü't-Tenzil. Thk. Muhammed Abdullah en-Nemr, Osman Cuma Zamiriyye, Süleyman Müslim el-Harş. 8 cilt. 2. baskı. Riyad: Dâru Taybe, 1993.
• Buladı, Kerim. Kur’an’da Nankörlük Kavramı. İstanbul: 2001. Cevherî, Ebû Nasr İsmail b. Hammad. es-Sıhâh: Tâcü’l-Luğa ve Sıhâhu’l-Arabiyye. Thk. Ahmed Abdülgafur Atar. 6 cilt. 4. baskı. Beyrut: Dârü'l-İlmi'l-Melâyîn, 1990. Destances, Rene. Ruhun İhtirasları. Trc. Mehmet Karaasan. Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 1972.
• Elmalılı, Muhammed Hamdi Yazır. Hak Dini Kur'an Dili. 10 cilt. İstanbul: Eser Neşriyat, t.y.
• Eysenck, H. J., Wilson, Glenn. Kişiliğinizi Tanıyın. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1995.
• Ezherî, Ebû Mansur Muhammed b. Ahmed b. el-Ezherî. Tehzîbü'l-Luğa, Thk. Muhammed Ivaz Mir’ab, 8 cilt, Beyrut: Dârü İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 2001.
• İbn Âşûr, Muhammed et-Tâhir. Tefsîrü’t-Tahrîr ve't-Tenvîr. 30 cilt. Tunus: ed-Dârü't-Tunisiyye, 1984.
• İbn Düreyd, Ebû Bekr Muhammed b. el-Hasan İbn Düreyd el-Ezdî. Cemheretü'l-Luğa. Thk. Remzî Münîr Baalbekî, 3 cilt, Beyrut: Dâru’l-İlm Lilmelâyîn, 1987.İbn Manzûr, Ebu'l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensârî. Lisanü'l-Arab. 15 cilt. Beyrut: Dâru Sadır, t.y.
• İsfahânî, Ebu’l-Kasım el-Hüseyin b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Rağıb. Mu’cemu Müfredâti’l-Elfâzi’l-Kur’an. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1418/1997.
• Karacoşkun, M. Doğan. “Kur’an Bağlamında Olumsuz Davranışlara Psikolojik Yaklaşımlar”. Cumhuriyet Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 9/1 (2005): 87-100. Kasapoğlu, Abdurrahman. “İnkâr ve Acelecilik Karakteri – Character Of Denial And Hastıness-”. Kelam Araştırmaları 4/1 (2006): 91-111.
• Kutub, Seyyid. Fî Zilâli'l-Kur’an. 6 cilt, 11. baskı. Beyrut: Dârü’ş-Şürûk, 1405/1985.
• Mevdûdî, Seyyid Ebu’l-A’lâ. Tefhîmu’l-Kur’an. Edit. Ali Bulaç. Çev. Muhammed Han Kayânî v.d. 7 cilt. İstanbul: İnsan Yayınları, 1986-1988.
• Mukâtil, Ebu'l-Hasan Mukâtil b. Süleyman b. Beşir Mukâtil b. Süleyman. Tefsîru Mukâtil b. Süleyman (et-Tefsîrü'l-Kebir). Thk. Abdullah Mahmûd Şehhate. 4 cilt. Kahire: el-Hey'etü'l-Mısriyyetü'l-Âmme li’l-Kitâp, 1979.
• Râzî, Ebû Abdullah Fahreddin Muhammed b. Ömer b. el-Hasan b. el- Hüseyin Fahreddin: et-Tefsîrü'l-Kebîr: Mefâtîhü’l-Gayb. 32 cilt. 3. baskı. Beyrut: Dâru İhyâi't-Türâsi’l-Arabî, 1420.
• Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerir b. Yezid. Câmiü'l-Beyân an Te’vîli Âyi’l Kur’an. Thk. Ahmed Muhammed Şakir. 24 cilt. y.y.: Müessetü’r-Risale, 1420/2000.