Eleazar b. Yose ha-Galili ve Otuz iki Yorum Kuralı

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 98 - 118, 23.01.2020

Ömer Faruk Araz

Öz

Midda kelimesinin çoğulu middot olup, Yahudilikte kutsal metinlerin yorumlanması, bu metinlerden hukuki çıkarımlarda bulunulması için oluşturulmuş yorum kurallarına verilen isimdir. Bu kurallar bir liste halinde ilk olarak Rabbi Hillel’e izafe edilen 7 yorum kuralı olarak karşımıza çıkar. Daha sonra miladi 1-2. Asırlarda yaşamış olan Rabbi Yişmael’e izafe edilen 13 yorum kuralı Hillel’in kurallarının genişletilmiş ve geliştirilmiş biçimidir. Çalışmamızın konusu olan Rabbi Eliezer b. Yose ha-Galili’nin 32 yorum kuralı ise bu sürecin üçüncü adımını oluşturmaktadır. Ayrıca Hillel ve Yişmael’in yorum kurallarından farklı olarak Yose ha-Galili’nin 32 yorum kuralı dini metinlerden hüküm çıkarma gayesi dışında rivayet özellikli metinlerin yorumu için de kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Middot, Rabbâni, Yorum Kuralları

Kaynakça

• Kaynakça:Araz, Ömer Faruk. “Rabbâni Gelenekte Rabbi Yişmael’in Tevrat Tefsiri İçin Oluşturduğu On üç Yorum Kuralı”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 51/Aralık (2016): 115-134.Araz, Ömer Faruk. “Rabbani Yahudiliğin İlk Yorum Prensipleri: Hillel’in Yedi Yorum Kuralı”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 5/2 (06 Nisan 2016): 321-337. https://doi.org/10.15869/itobiad.00110.Araz, Ömer Faruk. Yahudilikte Tefsir Geleneği. 1. Bs. İstanbul: İz Yayıncılık, 2019.Babil Talmudu. t.y. https://www.sefaria.org/texts/Talmud.Ben David, Hillel. “Rules of Jewish Hermeneutics”. Erişim: 04 Haziran 2019. http://www.betemunah.org/rules.html.Chinon, Rabbi Samson of. Sefer Keritot. Varşova: -, 1854.Dan, Joseph. “Is Midrash Exegesis”. Study and Knowledge in Jewish Thought. 81-99. Ber Sheva: Ben Gurion University of Negev Press, 2006.Eisenberg, Ronald L. Essential Figures in the Talmud. New York and UK: Jason Arason Publication, 2013.Enelow, Hyman Gerson. Mişnat Rabbi Eliezer o Midraş Şeloşim u Ştayim Middot. New York, 1933.Enelow, Hyman Gerson. “The Midrash of Thirty-Two Rules of Interpretation”. The Jewish Quarterly Review 23/4 (Nisan 1933): 363-364.Epstein, Isidore. “Foreword”. Midrash Rabbah. I. London: The Soncino Press, 1939.Freedman, Harry - Wald, Stephen G. “Akiva”. Encyclopaedia Judaica. I: 562. USA: Macmillan Reference USA, 2006.Friedman, H. - Simon, Maurice, ed. Midrash Rabbah. London: The Soncino Press, 1939.Ginzberg, Louis. “Akiba ben Joseph”. The Jewish Encyclopaedia. I: 304-306. New York and London: Funk and Wagnalls Company, 1901.Ginzberg, Louis. “Baraita of the Thirty-Two Rules”. The Jewish Encyclopaedia. II: 520-521. New York and London: Funk and Wagnalls Company, 1901.Handelman, Susan A. The Slayers of Moses, The Emergence of Rabbinic Interpretation in Modern Literary Theory. New York: The State Univ. of New York Press, 1982.Harris, Jay M. How Do We Know This? Midrash and the Fragmentation of Modern Judaism. USA: The State Univ. of New York Press, 1995.“Hermeneutics”. The Oxford Dictionary of the Jewish Religion. 318. New York: The Oxford University Press, 1997.Hilewitz, Alter. “Eliezer ben Yose ha-Gelili”. VI: 329-330. USA: Macmillan Reference USA, 2006.Kitab-ı Mukaddes. İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi, 1997.Kraemer, David. “Tannaim”. Encyclopaedia of Religion. XIII: 898. USA: Macmillan Reference USA, 2005.Lauterbach, Jacob Z. “Rules of Eliezer b. Jose ha-Gelili, Thirty-Two”. The Jewish Encyclopaedia. X: 510-511. Funk and Wagnalls Company, 1901.Lauterbach, Jacob Z. “Tannaim and Amoraim”. The Jewish Encyclopaedia. XII: 49. New York and London: Funk and Wagnalls Company, 1901.Lieberman, Saul. Hellenism in Jewish Palestine. New York: The Jewish Theological Seminary of America, 1962.Lieberman, Saul. “Rabbinic Interpretation of Scripture”. Hellenism in Jewish Palestine: Studies in the Literary Transmission, Beliefs and Manners of Palestine in the I Century BCE-IV Century CE. 2. Bs. 47-82. New York: Jewish Theological Seminary of America, 1962.Mielziner, Moses. Introduction to the Talmud: Historical and Literary Introduction. Cincinati and Chicago: Bloch Printing Company, 1894.Mişna. t.y. https://www.sefaria.org/texts/Mishnah.“nazarenejudaism”. http://nazarenejudaism.com/?page_id=105.Neusner, Jacob. “Midrash and the Oral Tora: What Did the Rabbinic Sages Mean by ‘The Oral Tora’”. The Encyclopaedia of Judaism. III: 1707-1708. The Netherlands: Brill, 2005.Porton, Gary G. “Aqiva ben Yosef”. Encyclopaedia of Religion. I: 441. USA: Macmillan Reference USA, 2005.Scholem, Gershom. “Gematria”. Encyclopaedia Judaica. VII: 424-425. USA: Macmillan Reference USA, 2006.Sicker, Martin. An Introduction to Judaic Thought and Rabbinic Literature. USA: Greenwood Publishing Group, 2007.Sifra. t.y. https://www.sefaria.org/Sifra?lang=bi.Sperber, Daniel. “Eli’ezer ben Yosei ha-Galili”. The Oxford Dictionary of the Jewish Religion. 222. New York: The Oxford University Press, 1997.Sperber, Daniel. “Tannaim”. Encyclopaedia Judaica. XIX: 505. USA: Macmillan Reference USA, 2006.Strack, H. L. - Stemberger, G. Introduction to the Talmud and Midrash. Edinburg: T.T.Clark and Charles, 1991.Tigay, Jeffrey H. “An Early Technique of Aggadic Exegesis”. History, Historiography and Interpretation. Jerusalem: The Magnes Press, 1983.Tosefta. t.y. https://www.sefaria.org/texts/Tanaitic/Tosefta.Towner, W. Sibley. “Hermeneutical Systems of Hillel and the Tannaim: A Fresh Look”. Hebrew Union College Annual 53 (1982): 101-135.V. Fox, Michael. “Notarikon”. Encyclopaedia Judaica. XV: 314-315. USA: Macmillan Reference USA, 2006.Wald, Stephen G. “Aggadah or Haggadah”. Encyclopaedia Judaica. I: 454. USA: Macmillan Reference USA, 2006.Walfish, Avraham. “Baraiyta of Thirty Two Rules”. 104-105. New York: The Oxford University Press, 2011.