Çocukların Yedi Günlükken Sünnet Edilmesine Yönelik Hadislerin Sened ve Metin Yönünden Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 616 - 656, 25.07.2021

Necmi Sarı

Öz

Sünnet/hitân, dinsel ve tarihsel kökeni itibarıyla Hz. İbrahim’e ulaşan ve binlerce yıldan beri Yahudiler ve Müslümanlar tarafından dinî amaçla uygulanan bir ibadettir. Diğer bazı uygulamalarda olduğu gibi sünnet ibadetinde de Hz. İbrahim’in uygulamasını devam ettiren İslâm Peygamberi, bu ibadete verdiği önemin bir göstergesi olarak hadislerinde sünneti fıtrat gereği yani insan tabiatına/doğasına yakışan davranışlardan biri olarak görmüş ve ümmetine sünnet olmayı emretmiştir. İslâm dini, sünnet konusunda temelde geçmiş uygulamalara bağlı kalmakla beraber, sünnet olmanın vakti konusunda bazı sınırlamalar getirmiştir. Bu sınırlamalardan biri de, çocukların hangi yaşta sünnet edileceği meselesidir. Bu konuda Yahudilerle Müslümanlar arasında farklı uygulamalar bulunduğu gibi, Müslümanlar arasında da bazı farklılıklar söz konusudur. Çocukların sünnet edileceği vakti açıkça ifade eden bir nas olmadığından, müctehid imâmlar bu konuda farklı görüşler ortaya koymuşlardır. Bu görüşlerden biri de çocukların yedi günlükken sünnet edilmesini mendup/müstehap gören Şâfiîler’in görüşüdür. Bu görüşte olanlar bazı hadislere dayanmaktadırlar. Bu hadislerden merfû Câbir ve İbn Abbâs hadisleri isnâd ve metin açısından münkerdir. Üçüncü hadis olan mevkûf Hz. Fâtıma hadisi isnâden munkatı, diğer iki merfû hadisten Hz. Ali hadisi mevzû/uydurma, Hz. Âişe hadisi ise ilgili ziyadeyle sâbit değildir. Bununla birlikte İbn Abbâs’dan sahih yollarla nakledilen “Sahâbîler, müdrik oluncaya kadar (ergenlik çağına girmedikçe) çocuklarını sünnet etmezlerdi” uygulaması, bu hadislerde ifade edilen çocukların yedinci gün sünnet edilmesi hususunu nakzetmektedir. Nitekim başta İmâm Ebû Hanîfe, İmâm Mâlik ve Ahmed b. Hanbel olmak üzere fukahâdan gelen görüşler de genel olarak, İbn Abbâs’ın cevabında ifade edilen sahâbe topluluğunun çocuk sünnetinin vaktiyle ilgili uygulamasını destekler niteliktedir. Bu fukahâya göre sünnetin belli bir vakti yoktur; çocuk ergenlik çağına ulaşmadan önce ne zaman yapılırsa isabet edilmiş olur.

Anahtar Kelimeler

Hadis, sünnet/hitân, sünnet yaşı, yedi günlükken sünnet, ergenlik öncesi sünnet

Evaluation of the Hadiths Regarding on the Circumcision at Seven Days Old in Terms of Isnad and Text

Öz

Circumcision/Khitan, in terms of its religious and historical origin, it is a worship that reached Abraham and has been practiced by Jews and Muslims for religious purposes for thousands of years. As in some other practices, in the circumcision worship, Prophet of Islam, who continued the practice of Abraham, saw circumcision as a necessity of nature, in other words, as one of the behaviors befitting human nature / nature, and ordered circumcision to his ummah, as an indication of the importance he gave to this worship. Although the religion of Islam basically adheres to past practices regarding circumcision, it has introduced some restrictions on the time of being circumcised. One of these limitations is the age at which children will be circumcised. While there are different practices between Jews and Muslims on this issue, there are also some differences among Muslims. Since there is no clear canon about the time when children will be circumcised, the mujtahid imams have different views on this issue. One of these views is the view of the Shafiis who see the circumcision of children when they are seven days old as mandub / mustahab. Those who hold this view are based on some hadiths. Among these hadiths, the hadiths of merfû Jabir and Ibn Abbas are unfamiliar hadiths (munkar) in terms of isnad and text. The third hadith, the hadith of mevkûf Fatima is disconnected (munqatı‘) to the isnâd, and the hadith of Ali, one of the other merfû two hadiths, is as fabricated hadith (mavdu‘), the relevant part is not fixed in the hadith of Âisha. However, the practice/sunnah of children expressed in these hadiths, "Companions would not circumcise their children until they became adolescents", which was reported from Ibn Abbas by authentic means, is against the issue of circumcising children on the seventh day. However, firstly Imam Abu Hanifa, Imam Malik and Ahmed b. Hanbal including, the opinions coming from jurists, generally support the practice / sunnah of the companions' community regarding the time of child circumcision, expressed in the answer of Ibn Abbas. According to this jurists, circumcision does not have a specific time; Whenever done before the child reaches puberty, it is hit.

Anahtar Kelimeler

Hadisth, circumcision/khitan, age of circumcision, circumcision at seven days old, prepubescent circumcision

Kaynakça

• Abdülazîm Bedevî. el-Vecîz fî fıkhi’s-sünne ve’l-kitâbi’l-azîz. Mansûre (Mısır): Dâru İbn Receb, 1420/2000. Ana Hatlarıyla İslam Fıkhı. çev. M. Beşir Eryarsoy. İstanbul: Guraba, 2011.
• Abdürrezzâk es-Sanʻânî, Ebû Bekr Abdürrezzâk b. Hemmâm es-Sanʻânî. el-Musannef. nşr. Habîbu’r-Rahmân el-A’zamî. 12 Cilt. Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, 1403/1983.
• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî. el-Müsned. 6 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, 1398/1978.
• Ahmed b. Kâsım el-ʻAnsî el-Yemânî es-Sanʻânî. et-Tâcü’l-mezheb li ahkâmi’l-mezheb şerhu metni’l-Ezhâr fî fıkhi’l-eimmeti’l-ethâr. 4 Cilt. Sanʻâ’ (Yemen): Dâru’l-Hikmeti’l-Yemeniyye, 1414/1993.
• Ahmed el-Îsevî. Ahkâmu’t-tıfl. takdîm Mustafâ el-ʻAdevî. Riyâd: Dârü’l-Hicra, 1413/1992.
• Ahmed Muhammed Ahmed Tâhâ. Hitânü’r-ricâl ve hifâdü’n-nisâ’ dirâse ta’sîliyye tatbîkiyye min manzûri’l-fıkhi’l-İslâmî ve’t-tıbbi’l-muâsır. İskenderiyye: Mektebetü’l-Vefâ’ el-Kânûniyye, 1435/2014.
• Ahmed Paşa. Rehber-i hitân. İstanbul: Mahmud Bey Matbaası, 1309.
• Ahmet Şerbâsî. Sorulu-Cevaplı İslâm Fıkhı. 8 Cilt. İstanbul: Özgü Yayınları, 1998.
• Akkayan, Taylan. “Bedenin Kültürel Gerekçelerle Sakatlanması ve Söğüt’te Sünnet”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Antropoloji Dergisi 24 (2010), 37-68.
• Akyüz, Vecdi. “Kur’ân ve Sünnette Ebeveyn ve Çocuk Hakları”. Kur’ân ve Sünnete Göre Temel İnsan Hakları Tartışmalı İlmî Toplantı 21-22 Aralık 2013 (2014), 275-345.
• Ali er-Rızâ, Ebü’l-Hasen Alî er-Rızâ b. Mûsâ el-Kâzım. Sahîfetü’l-İmâmi’r-Rızâ aleyhi’s-selâm. nşr. Muhammed Mehdî Necef. Meşhed: el-Mu’temerü’l-Âlemî li’l-İmâmi’r-Rızâ, 1406/1985.
• Amr Abdülmun’im Selîm. Fethu’l-azîz bi’t-ta’lîki alâ Kitâbi’l-Vecîz fî fıkhı’s-sünne ve’l-kitâbi’l-azîz. Tantâ: Dâru’d-Dıyâ’, 1424/2003.