Muallaqa of Antar b. Shaddad and Comparison of the Collections That Contain it between 3. - 6. Centuries

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 657 - 686, 25.07.2021

Muharrem Ertaş

Öz

Antere is a poet who owned muallaka in Jahiliyah period. Antar's muallaka, which consists of ghazel and heroic couplets, was written in a Kâmil centroid and with a Mim rhyme. Antar's muallaka covers certain issues in accordance with the ode form. His Muallaka has been written and recorded since the 3rd century of Hijrah, and has found itself a place in the annotations of many writers who are considered as poetry authority. The first editions date back to the 1800's and were translated into Latin and French during these year Antar’s muallaka has been included in both the divan texts and annotations as well as the annotations of Muallakas which some of them are printed and some are manuscript Turkish translations were available in Ottoman period, and many translations were made into modern Turkish in the form of poem. In this study comparisons to be made with other annotations which written until the 6th century of Hijrah. Thus, a scan is done in the reputable sources that have included Anther's muallaka in the mentioned time period and the adventure that the muallaka has gone through in time to be presented to the interest of science and literature world and the differences in the aforementioned works to be indicated in the footnote.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language ad Literature, Poetry, Jahiliyya, Antar, Ode, Muallaqa

Antere b. Şeddad’ın Muallakası ve 3. - 6. Yüzyıllar Arasında Yer Aldığı Eserlerin Karşılaştırılması

Öz

Antere, muallaka sahibi bir cahiliye dönemi şairidir. Antere’nin gazel ve ḥamâsî beyitlerden meydana gelmiş olan muallakası kâmil bahrinde ve mim kâfiyesiyle inşad olunmuştur. Antere’nin muallakasında kaside formuna uygun olarak belirli konular işlenmektedir. Muallakası h. 3. Asırdan itibaren yazılarak kayıt altına alınmış, şiir otoritesi sayılan birçok edebiyatçının muallaka şerhlerinde kendisine yer bulmuştur. İlk baskılarının tarihi 1800’lü yıllara dayanmakta olup bu yıllarda Latince ve Fransızcaya da çevrilmiştir. Antere muallakası, günümüze kadar bazıları matbu bazıları ise yazma halde bulunan gerek divan metin ve şerhleri gerekse muallaka şerhleri zımnında yer almıştır. Osmanlı döneminde Türkçe çevirileri mevcut olup günümüz Türkçesine de birçok çevirisi nazım şeklinde yapılmıştır. Bu çalışmada 6. Yüzyıla kadar yazılmış muallaka şerhleri arasında karşılaştırmalar yapılmış, böylece yaklaşık üç yüz yıllık zaman diliminde Antere’nin muallakasına yer vermiş muteber kaynaklarda bir tarama yapılarak zaman içerisinde muallakanın rivayeti esnasında izlemiş olduğu seyir ilim ve edebiyat âleminin ilgisine sunulmuş ve mezkûr eserlerdeki farklılıklar dipnotlarda belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili ve Edebiyatı, Şiir, Cahiliye, Antere, Kaside, Muallaka

Kaynakça

• A‘Lem Eş-Şentemerî, Ebü’l-Haccâc Yûsuf b. Süleymân b. Îsâ. Eş’âru’ş- şuʿarâʾi’s-sitteti’l- Câhiliyyîn. Şerh ve Ta‘lik: Muḥammed Abdülmün‘im Hafâcî. 2 cilt. Mısır: Multezimu’t-Tab’ı ve’n-Neşr, Abdulhamid Ahmed Hanefî, 3. Basım, 1963.
• Abbâs, İhsân Târȋhu’n-naḳdi’l-edebȋ ’ınde’l-Arab, Naḳdü’ş-şi‘r mine’ḳarni’s-sânȋ ḥattâ’s-sâmine ‘aşer. Beyrut: Dâru’s-Seḳafe, 1983.
• Batalyevsî, Âsım b. Eyyûb. Şerhu’l-Eşâri’s-Sitteti’l-Câhiliyye. 1.cilt thk. Nâsîf Süleyman Avvad. Gözden geçiren: Lütfȋ et-Tûmȋ. 2. Cilt thk. Lütfȋ et-Tûmȋ. 2 cilt. Beyrut: el-Ma‘hedü’l-Almani li’l- Ebhâṣi’ş-Şarkiyye, 2008.
• Dȋvânu Antereti’l-Absî ev Antere b. Şeddâd. Şerh ve takdim Ömer Faruk et-Tabba‘. Beyrut: Dâru’l-Kalem, ts.
• Güler, Muhammed İkbâl, Kıssa-i Anter (1. Cilt / h.1145) [İnceleme-Metin-Sözlük]. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 2019.
• Hatîb Et-Tebrîzî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Alî b. Muḥammed. Şerḥu’l-ḳaṣâʾidi(Muʿallaḳāti)’l-aşr. Kahire: İdaretu’t-Tıbaati’l-Münȋriyye, 1352/1933.
• İbn Kuteybe, Ebû Muḥammed Abdullāh b. Müslim ed-Dîneverî. eş-Şiʿr ve’ş-şuʿarâʾ. thk. Ahmed Muḥammed Şakir. Kahire: Dâru’l-Maarif, 1958.
• İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muḥammed b. Mükerrem b. Alî b. Ahmed el-Ensârî er-Rüveyfiî. Lisânu’l-Arab. 15 cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, ts.
• İbn Reşîḳ, Ebû Alî el-Hasen. el-ʿUmde fî meḥâsini’ş-şiʿr ve âdâbih ve nakdih, 2 cilt. thk. Muḥammed Muhyiddin Abdulhamid. Beyrut: Dâru’l-Ciyl, 5. Basım, 1981.
• İbnü’l-Enbârî, Ebû Bekr Muḥammed b. el-Kāsım b. Muḥammed. Şerḥu’l-Ḳaṣâʾidi’s-sebʿi’ṭ-ṭıvâli’l-Câhiliyyât. thk. Abdusselâm Hârun. Mısır: Dâru’l-meârif, 1993.
• Mehmet Fehmî, Târih-i Edebiyatı Arabiyye, İstanbul: Matabaay-ı Âmire, 1917.
• Mevlevi, Muḥammed Saȋd, Dȋvânu Antere. Beyrut: el-Mektebû’l-İslâmi, 1970.
• Muhtar, Cemal, “Antere", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 3/237. İstanbul: TDV yayınları, 1991.
• Nehhâs, Ebû Ca‘fer Ahmed b. Muḥammed. Şerḥu’l-ḳaṣâʾidi’t-tisʿi’l-meşhûrât. thk. Ahmed Hattâb. 2 cilt. Bağdat: Dâru’l-Hürriyeti li’t-Tıbaa, 1973.
• Nıcholson, Reynold A. A literary History of the Arab New York: Charles Scribner’s Son, 1907.
• Şeybânî, Ebû Amr İshâk b. Mirâr. Şerhu’l-muallakâti’t-tisa‘. thk. ve şerh: Abdu’l-Mecid Hemmu. Beyrut: Müessesetü’l-Ala li’l-Matbuât, 2001.
• Tülücü, Süleyman “Muallakāt”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 30/311. İstanbul, TDV Yayınları, 2005.
• Yedi Askı, Arap Edebiyatının Harikaları (Özgün adı: el-Muallakâtu’s-Seb’a‘). Trc. Nurettin Ceviz-Kenan Demirayak-Nevzat H. Yanık. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 3. Basım, 2013.
• Yedi Askı, Arap Şiirinin İlk Parlak Dönemi. Trc. İsmet Zeki Eyuboğlu. İstanbul: Adam Yayınları, 1985.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muḥammed el-Hârizmî, Esâsu’l-belâğa. thk. Muḥammed Bâsil Uyûnu’s-Sud. 2 cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1998.
• Zevzenî, Ebû Abdillâh Hüseyn b. Ahmed. Şerhu’l-Muallekâti’l-Aşr. Beyrut: Dâru mektebeti’l-hayat, 1983.