Ülkemiz Dindar Gençliğinin Kimlik Kolajında Kültürel, Küresel ve Küyerel Etkiler; Dini Sosyolojik Tartışma Alanları ve Bazı Öneriler

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 238 - 267, 10.01.2023

Metin Doğan

https://doi.org/10.5281/zenodo.7513453

Öz

Gençlerin, içinde bulundukları toplumun hızla değişmesinin yeni ve çağdaş nitelemelerle olan karşılıklı ilişkisi, aynı zamanda onların pek çok sorunla karşı karşıya oldukları anlamına da gelmektedir. Bu sorunların, gençlik kimliğinin yerel çevresel etkiler ve küreselleşmenin sonucu olarak postmodern kültür ile olan irtibatı üzerinde gelgitler yaptığı söylenebilir. Bu anlamda çalışmamızın amacı, üzerinde çalıştığımız dindar gençlerin belirli bir süreçte bilindik çevresinden ve yaşamını kuşatan etkin unsurlardan gelen etkin ve zorlu faktörlerin etkisinde, yaşadıklarının din ile ne tür bir ilişki içerisinde olduğunu ve bu konunun doğrudan muhatabı olarak dindar genci etki altına alan bu kategorik alanları araştırmaktır. Bu bağlamda dindar gençlik kimliğinin oluşum evrelerini, gençlik üzerinde yerel yani bir bakıma kültürel dinamiklerin etki alanı içerisinde kendiliğinden gelişen ve gencin yönelimlerinde baskın kimi “kültürel” değerlerle ve modern ama zorunlu sonuç olarak “küresel” enstrümanlarla açıklamak doğru bir yaklaşım olacaktır. Bununla birlikte yerelliğin ve öz kültürün korunması konusunda hassasiyeti olan ya da bu olguyu aşamayan, çelişkiler ve buhranlar yaşayan bir gençlik kültürüyle, küreselleşmenin ürünü olarak modernist kültürü birlikte tecrübe etme isteği ve eğiliminin gençliğin kimlik oluşumu üzerinde “küyerel” bir zihniyet algısı oluşturduğunu da düşünebiliriz. Dolayısıyla sürecin ileriki aşamalarında geleneği temsil eden otoriteler bir değer kaybı yaşamakta, arkadaş ve akran gruplarınca ‘rol çalma’ edimi görülmektedir. Çünkü bu gruplar, gencin içselleştirdiği ve kendisine yakın hissettiği akranlarıdır. Genç, bu grup içinde kabul görmek isterken, aynı zamanda bu gruba ait ve bu grubun karakteristiklerini yansıtan kimliğini de benimsemektedir. Aynı şekilde modernist paradigmanın gençliğin kimlik inşasında, özellikle geleneksel değerleri tahrib ederek oynadığı rol de, genç üzerinde yapısal bir probleme neden olmakta, onun sosyal kurumlarla olan bağını kopartarak bireyselleşme eğilimlerini artırmaktadır. Bununla birlikte genç, bir yandan dinin ya da geleneksel diyebileceğimiz değerlerin üzerindeki etkinliğini yadsımamakta, ama diğer yandan küresel değerlerle yerel motiflerin harmansı desenlerini davranışlarına yansıtabilmektedir. Gençliğin ilk dönemlerinde karşılaşılan çok yönlü belirleyicilerin, gencin yaşamını ve davranışlarını biçimlendirmede oynadığı önemli rolün, meseleyi bir kimlik sorunu haline getirdiği bir gerçektir. Dolayısıyla çalışmamızda nitel gözlemlerin ortaya koyduğu verilerle birlikte, farklı illerde, ortaöğretim ve yüksek öğretim kurumlarında yapılan nicel çalışmaların vardığı sonuçlardan elde edilen verilerin, genelde gençliğin, özelde dindar gençliğin yönelimleri konusundaki etkisinin; buna karşılık, gençliğin dine yaklaşımı ve dini hassasiyetinin bu meselede oynadığı rolün ne olduğu belirlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kimlik, Kültürel, Küresel, Küyerel, Gençlik

Teşekkür

İHYA ULUSLARARASI İSLAM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ SN. EDİTÖRÜ HÜSEYİN BEY'E...

Local, Global and Global Impacts on the Identity Collage of Our Country’s Religious Youth; Areas of Religious Sociological Discussion and Some Recommendations

Öz

The interrelationship of the rapid change in the society they live in with new and contemporary qualifications also means that young people face many problems. It can be said that these problems tumble on the connection of youth identity with postmodern culture as a result of local environmental effects and globalization. In this sense, the aim of our study is to investigate what kind of relationship the religious youth we are working with, under the influence of effective and challenging factors coming from their familiar environment and active elements surrounding their lives, have a relationship with religion and these categorical areas that affect the religious youth as the direct addressee of this subject. In this context, it would be a correct approach to explain the formation phases of religious youth identity with some cultural values that develop spontaneously within the influence of local, in other words cultural dynamics on youth and dominate the youth’s orientation, and with modern but mandatory global instruments. However, we can also think that the desire and tendency to experience the modernist culture as a product of globalization together with a youth culture that is sensitive to the preservation of locality and core culture or cannot overcome this phenomenon, experiencing contradictions and crises, creates a glocal mentality perception on the identity formation of the youth. Therefore, in the later stages of the process, the authorities representing the tradition experience a loss of value, and the act of 'role taking' is seen by friends and peer groups. Because these groups are the peers that the young person internalizes and feels close to. While the young person wants to be accepted in this group, he also adopts the identity of belonging to this group and reflecting the characteristics of this group. Likewise, the role played by the modernist paradigm in the identity construction of youth, especially by destroying traditional values, causes a structural problem on the youth, and increases their individualization tendencies by severing their ties to social institutions. However, on the one hand, young people do not deny their influence on what we can call religious or traditional values, but on the other hand, they can reflect the blending patterns of global values and local motifs to their behaviors. It is a fact that the multifaceted determinants encountered in the early years of youth play an important role in shaping the life and behaviors of the youth, making the issue an identity issue. Therefore, in our study, together with the data revealed by qualitative observations, the effect of the data obtained from the results of quantitative studies conducted in secondary and higher education institutions in different provinces, on the orientation of youth in general and religious youth in particular; On the other hand, it has been tried to determine the role of the youth's approach to religion and religious sensitivity in this issue. In this sense, first of all, it would be appropriate to examine the cultural dynamics, which we can call local, which symbolize the appearance of our country's youth identity. The most important of these is undoubtedly the values that express the local.

Anahtar Kelimeler

Identity, Cultural, Global, Glocal, Youth

Kaynakça

• Adsoy, Şerefettin. “Yüzeysel Anlamdan Kavram Yoksunluğuna”, Modern Çağda Gençliğin Anlam Arayışı Bingöl Üniversitesi Uluslararası Sempozyum (15-16 Ekim 2018), 371-378.
• Akkoyun, Füsun.-Ersever, Hakan. "İdeal Benliğin Değerlendirilmesi”, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 22/2 (1989), 675-685.
• Arıkan, Gülay vd., “Üniversite Gençliğinin Güncel Sorunlara Bakışı: H.Ü. Sosyoloji Bölümü Öğrencileri Örneği”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 20/1 (2003), 1-32.
• Ay, Bülent. “21. Yüzyılın Kullanıcı Profili: Y – Z Ve Alfa Kuşağı”. (Erişim 19 Ekim 2022). http://bby2018kongre.ankara.edu.tr
• Aydın, Mustafa. “Gençliğin Değer Algısı: Konya Örneği”, Değerler Eğitimi Dergisi 1/3 (Temmuz 2003), 121-144.
• Babacan, Abdurrahman. “Siyaset, Postmodern Kimlik ve Gençlik”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi 6/1 (Mart 2018), 211-228.
• Başaran, Mustafa. “Nurettin Topçu’nun Gençliğin İçine Sürüklendiği Yozlaşma Sürecinin Sebeplerine İlişkin Görüşleri”, Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 4/7 (Ocak 2019), 166-177.
• Bayhan, Vehbi. “Gençlik ve Postmodern Kimlik Örüntüleri Üniversite Gençliğinin Sosyolojik Profili (İnönü Üniversitesi Uygulaması)”, Gençlik Araştırmaları Dergisi 1/1 (2013), 134-157.
• Cereci, Sedat. “Modernleşme Sürecinde Medyanın Rolü: Yaklaşımların Sınırlanması Sorunu”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 1/2 (2012), 7-27.
• Çelik, Kezban. “Genç Olmak Zor İş: Türkiye’de Genç Olmayı Etkileyen Bazı Unsurlar”, Gençlik Araştırmaları Dergisi, 1/1 (2013-1), 26-45.
• Dağ, Ahmet. “Sokaktaki Mekankolik: Gençlik”, Umran Dergisi (Temmuz 2005), 39-41.
• Demirel, Nuri.-Tatlılıoğlu, Kasım. “Küreselleşme Sürecinde Birey ve Toplum İlişkisinin Değerler Bağlamında Değerlendirilmesi”, Değerler İnşası; Referans Değerler, Kurumlar, Kişiler, ed. İhsan Toy. 93-103. İstanbul: TASAM yayınları, 2020.
• Demirtaş, H. Andaç. “Sosyal Kimlik Kuramı, Temel Kavram ve Varsayımlar”, İletişim: Araştırmaları Dergisi, 1/1 (2003), 123-144.
• Doğan, İsmail. “Türkiye'deki Gençlik Sorunlarının Eğitim Sosyoloji Açısından Bir Değerlendirme Denemesi”, Gençlik ve Kültürel Mirasımız Uluslararası Kongre II (16-18 Mayıs 2014), 279-293.
• Eker, Metin vd., “Genç Kültür İle Gençlik Kültürü Etkileşimi: Kültür Savaşlarının Tutsak Gönüllüleri”, Gençlik ve Kültürel Mirasımız Uluslararası Kongre II (16-18 Mayıs 2014), 11-20.
• Ekhtiar, Ousama. “Değerleri Benimsemede Gençlerin Teorik ve Pratik Uyuşmazlığı Problemi”, Modern Çağda Gençliğin Anlam Arayışı Bingöl Üniversitesi Uluslararası Sempozyum (15-16 Ekim 2018), 411-423.
• Günaydın, Fatma. “İmam Hatip Liselerinde İnanç Soru(n)ları”, İlahiyat Fakülteleri XXII Kelam Koordinasyon Toplantısı Uluslararası Din Karşıtı Çagdaş Akımlar ve Deizm Sempozyumu, ed. Vecihi Sönmez vd., 321-335. Van: Ensar Neşriyat, 2017.
• Hökelekli, Hayati. “Gençlik ve Din”, Gençlik Din ve Değerler Psikolojisi. 9-32. İstanbul: DEM Yayınları, 2. Basım, 2005.
• İmamoğlu, Abdulvahit. “Genç Yetişkinlikte Kimlik Oluşumu”, Modern Çağda Gençliğin Anlam Arayışı Bingöl Üniversitesi Uluslararası Sempozyum (15-16 Ekim 2018), 79-91.
• Kader, Hüseyin. “Üniversite Gençliğinin Kimlik İnşası Sürecinde Yaşadığı İnanç Sorunları”, Modern Çağda Gençliğin Anlam Arayışı Bingöl Üniversitesi Uluslararası Sempozyum (15-16 Ekim 2018), 213-220.
• Kapıkıran, Necla Acun. “İdeal ve Gerçek Benlik Kavramı Ölçeğinin güvenirliği”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 16/16 (2004), 14-25.
• Khondker, Habibul Haque. “Küreselleşme Yerine Küyerelleşme: Sosyolojik Bir Kavramın Değerlendirilmesi”, çev. İrem Tükel, Sosyoloji Dergisi/Journal of Sociology 28 (2013), 177-189.
• Koç, Mustafa. “Din Psikolojisi Araştırmalarında Ergenlik Dönemi Üzerine Türkçe Yapılan Çalışmalarla İlgili Bir Literatür İncelemesi”, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12 (2005), 41-69.
• Kuz, Hilal. “Geleneksel Dünyadan Modern Dünyaya Geçişte Değişen Kimlik Algısı”, Liseler Aydınlarını Tanıyor Projesi” Bildirileri, Kavramlarla Okumak Düşünmek Yazmak, haz. Bayram Kök, 1-8. Eskişehir (b.y.).
• Malkoç, Mehmet. “Gençliği Dinî Değerlerden Uzaklaştıran Sebepler”, Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/16 (2019), 252-268.
• Manço, Ural Alp. “Küreselleşme Bağlamında Gençlik ve Kimlik”, ed. Bekir Şişman, Muhittin Düzenli, Gençlik ve Kültürel Mirasımız Uluslararası Kongre II (16-18 Mayıs 2014), 295-313.
• Metin Alpaslan, “Geleceği İnşa Misyonu ve Kendini Arayan Gençlik”, Umran Dergisi (Temmuz 2005), 34-38.
• Nazıroğlu, Bayramali. “Medya Okuryazarlığının Gençliğin Dinî Formasyonunu Geliştirme İmkanı”, Gençlik ve Kültürel Mirasımız Uluslararası Kongre II (16-18 Mayıs 2014), 157-168.
• Okumuş, Ejder. “Modern Toplumda Ahlâk ve Gençlik”, Gençlik Araştırmaları Dergisi 5/11 (Nisan 2017), 79-93.
• Ölçekçi, Haluk. “Dijital İletişim ve Küresel Kültürel Etkileşimin Homojenleşme, Kutuplaşma ve Melezleşme Süreçleri”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi 50 (Bahar 2020), 146-163.
• Özdemir, Muhammet. “Global Gençlik ve Benlik Sorunsalı”, Modern Çağda Gençliğin Anlam Arayışı Bingöl Üniversitesi Uluslararası Sempozyum (15-16 Ekim 2018), 303-322.
• Özpolat, Vahap. “Postmodern Bir Sosyalleşme Mecrası Olarak Sosyal Medya ve Gençlik”, Gençlik ve Kültürel Mirasımız Uluslararası Kongre II (16-18 Mayıs 2014), 45-56.
• Sancar, Faruk. “Dinlerin Sonu Geldi mi?:Gençlerin Dinî Tutum ve Davranışlarını Etkileyen Nedenlerin Analizi”, Hz. Peygamber ve gençlik sorunları, ed. Mehmet Bayyiğit vd., 17-23. Konya: Palet Yayınları, 2019.
• Seylan, Ali.-Güney, Engin. “Yeni Medya-İdeoloji İlişkisinde, Küresel Görsel Kültür ve Genç Kitle”, Gençlik ve Kültürel Mirasımız Uluslararası Kongre II (16-18 Mayıs 2014), 29-34.
• Soysaldı, H. Mehmet. “Günümüz Gençlerinin İnanç Problemleri”, Hz. Peygamber ve Gençlik Sorunları, ed. Mehmet Bayyiğit vd. 48-51. Konya: Palet Yayınları, 2019.
• Şan, Mustafa Kemal.-Akyiğit, Handan. “Türkiye’de Gençlerin Kimlik Söylemlerinin Tarihsel Süreçte İnşası”, ed. Bekir Şişman-Muhittin Düzenli, Gençlik ve Kültürel Mirasımız Uluslararası Kongre II (16-18 Mayıs 2014), 547-561.
• Tarık Yazar vd., “Kültürel Göstergeler Olarak Global Markaların Kitle Kültürü ve Kitle İletişim Boyutu” Gençlik ve Kültürel Mirasımız Uluslararası Kongre II (16-18 Mayıs 2014), 204-218.
• Tatlılıoğlu, Kasım. “Gençlik Suçluluğunda Aile Faktörünün Etkisi Üzerine Genel Bir Değerlendirme”, Gençlik ve Kültürel Mirasımız Uluslararası Kongre II (16-18 Mayıs 2014), 204-218.
• Tekin, Mustafa. “Değişen Dindarlığın Dünyevileşme Boyutu”, Eskiyeni 10 (2008), 14-20.
• Tekin, Mustafa. “Din”dârâne Yabancılaşma”, İlahiyat Akademi 3 (2016), 55-66.
• Ürkek, Resül. Jean Baudrillard Ve Tüketim Toplumu. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Yamaç, Muhammed. “Post-Truth Paradigma ve Medeniyetler Çatışması Tezi Bağlamında Batı ve İslâm Medeniyeti”, GAB AKADEMİ 1/1 (Aralık 2021), 31-64.
• Yavuzer, Hasan vd., “Üniversite Gençliğinin Din Algısı (Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Örneği)”, Millî Kültür Araştırmaları Dergisi 2/2 (Aralık 2018), 22-48.
• Yılmaz, İlyas. “Popüler Kültür ve Popüler Kültürün Gençlikte Kimlik Oluşumuna Etkisi”, Gençlik ve Kültürel Mirasımız Uluslararası Kongre II (16-18 Mayıs 2014), 143-154.
• Zeliha Koç vd., “Üniversite Öğrencilerinin Sahip Oldukları Değerleri Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi”, Gençlik ve Kültürel Mirasımız Uluslararası Kongre II (16-18 Mayıs 2014), 335-344.