İMAM ŞAFİÎ’NİN BİR MESELEDE İKİ GÖRÜŞÜ OLMASI SORUNU (es-SİLSİLE ÖRNEĞİ)

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 2, 57 - 82, 05.08.2015

Hikmet Savluk

Öz

İmam Şafiî’nin görüşlerinin tearuz ettiği iddiası Şafiî âlimlerce reddedilmiş, söz konusu iddianın sebebi olarak gösterilen İmam Şafiî’nin kadîm ve cedîd görüşlerini izah eden birçok eser kaleme alınmıştır. Bu eserlerden bir tanesi, Abdullah b. Yusuf el-Cüveynî’nin kaleme aldığı es-Silsile kitabıdır. Eser, farklı görüşlerin aslını bilmek, bu asıl üzerinden başka meseleleri anlamak ve kavleyn ifadesinden kastedilen anlamın ne olduğunu tespit etmek hususunda son derece önemlidir. Makalemizde kavleyn ile ilgili izahlarda bulunduktan sonra kavleyne getirilen çözümleri örnek meselelerle izah etmeye çalıştık.

Anahtar kelimeler: İmam Şafii, Kavleyn, Silsile, Cüveyni

Anahtar Kelimeler

İmam Şafii, Kavleyn, Silsile, Cüveyni

Kaynakça

• el-Attar, Hasan b. Muhammed b. Mahmud el-Attar, Haşiyetü’l-attar ala cem‘il- cevami’ Beyrut, (t.y)
• Baktır, Mustafa, “Kaide” DİA, İstanbul 2001,c. 24, s. 206.
• Başoğlu, Tuncay, “Tahriç” DİA, İstabul 2010, c.39, s. 420-422. el-Buhârî,
• EbûAbdillah Muhammed b. İsmail, el-Câmiü’s-Sahih, Tahkik:
• Muhibbüddîn el- Hatîb, Numaralandırma: M. FuâdAbdulbâkî, Nşr. K. Muhibbiddînel- Hatîb,
• Matbaatü’sSelefiyye, Kahire 1400/1979, I-IV.
• el-Cüveynî, Ebu Muhammed Abdullah b. Yusuf el-Cüveynî, es-Silsile fi Ma'rifetü'l- Kavleynve'l-Vecheyn, [y.y.] Topkapı Sarayı III. Ahmet Kit. Yazma no: 1245, 186vrk.
• .............el-Cem ve’l-fark, thk. Abdurrahman b. Selame b. Abdullah el-Mezinî, Beyrut, 2004.
• .............Tebsıra, thk. Muhammed b. Abdulaziz b. es-Sedis, Kahire 1993.
• el-Cüveynî, İmâmü'l-Haremeyn Ebü'l-MeâlîRüknüddîn Abdülmelik b. Abdullâh b. Yûsuf Cüveynî, Niyayetu’l-Matlab, AbdülazimMahmuded-Dib, Beyrut 2007.
• …………el-İctihad, thk. Abdulhamid Ebu Zenîd, Beyrut h.1407.
• Gazalî, Ebu Hamid Muhammed b. Muhammed el-Gazalî, Hakikatü’l-Kavleyn,thk. Dr. Musellem b. Muhammed b. Macided-Düseri, Mecelletu’l-Cem’iyyetü’l-Fıkhıyye es-Suudiyye, Sayı:3 2008.
• ………….el-Mustesfa, thk. Muhammed AbdusselamAbduşşafî, Beyrut 1993.
• Gözübenli Beşir, “CüveynîRüknü’l-İslam” DİA, İstanbul 1993, c.8.
• Halîd b. Nevvar b. Mubtî en-Nemîr, es-Silsile fi Ma'rifetü'l-Kavleynve'l-Vecheyn, Doktora Tezi, Mekke 2008.
• el-HameviŞihabuddin ,Ebû Abdullah Yakut b. Abdullah er-Rumî el-Bağdadî, Mucemu’l-Buldan, Beyrut 1991.
• İbnÂsakirEbû’l-Kasım Ali b. el-Hasan b. Abdullah b. el-Hüseyn b. Asakir, TebyinuKizbu’l-Mufteri,thk. Husamuddin el-Kudsî, Şam, 1928.
• İbnu’l-Kas Ahmed b. EbiAhmed 335h. Nusretu’l-Kavleyn, thk. Mazin Sa’d ez-Zebibi, Beyrut 2009.
• İbnMâce, EbûAbdillâh el-Kazvînî, SünenüİbnMâce, Talik: M. Nâsıruddîn el-Elbânî, Riyad 1417.
• İbnHallikanEbu’l-Abbas Ahmed b. Muhammed b. Ebi Bekir, Vefeyatu’l-Ayan, thk. Dr. İhsan Abbas, Beyrut 1997, c.3, s.471.
• el-İsneviEbû Muhammed CemâluddînAbdurrahim b. el-Hasan b. Ali b. Ömer el- Emevî, Tabakatü’ş-Şafiiye, thk: Kemal Yusuf el-Hut, Beyrut 1987.
• el-Maverdî, Ebü'l-Hasan Ali b. Muhammed b. HabîbMaverdî, el-Hâvi'l- kebîrŞerhuMuhtasari'l-Müzenî, thk. Ali Muhammed Muavviz, Adil AhmedAbdülmevcud, Beyrut 1994.
• Mehmet Erdoğan, Fıkıh ve HukukTerimleri Sözlüğü, İstanbul 2010, s.65.
• Müslim, Ebü’l-Huseyn Müslim b. Haccâc, es-Sahîh, Thk: EbûKuteybe el-Faryâbî, Dâru Tayyibe, Riyad 2006.
• en-Nevevî, Ebu ZekeriyyaMuhyiddin Yahya b. Şeref b. Müri en-Nevevî eş-Şafiî, el- Mecmu’ Şerhu’l-Muhezzeb, thk. Muhammed Necib el-Mutiî, Cidde (t.y ).
• Okuyucu, Nail, Tarhricu'l-furuale'l-usul Edebiyatı, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 38 (2010/1), s. 114-116.
• Özdemir, Muhitttin, Şafiî Furu’ Fıkıh Literatüründe Mezhep Görüşleriyle İlgili Kavramların Gelişimi, MÜSBE, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul 2010.
• er-Razî, Fahreddin Ebû Abdullah Muhammed b. Amr b. el-Hasan b. el-Hüseyn, et- Teymî er-Razî, el-Mahsûl, thk. Taha Cabir Feyyad el-Alvanî, Beyrut 1997.
• es-Sem’anîEbûSa’dAbdulkerim b. Muhammed, el-Ensab, Beyrut, 1988.
• es-Sülemî, Şemseddin Muhammed es-Sülemî el-Munavi, Feraidu’l-Fevaid fi İhtilafi’l- KavleynliMüctehidin Vahidin, thk: Ebû Abdullah Muhammed b. el-Hasan b. İsmail, Beyrut (t.y)
• eş-Şirazi, Ebû İshak Cemaleddin İbrahim b. Ali b. Yusuf eş-Şirazî,et-Tebsıra fî usûlü’l-fıkhthk. Muhammed Hasan Hayto, Dimeşk 1980, S.511-518.
• ……….el-Luma‘ fî usûlü’l-fıkh, thk. Yusuf Ali Budeyvî, MuhyiddinDîb, Mustû, Beyrut 2003, s.131.
• eş-Şirbinî, Şemseddin el-Hatib Muhammed b. Ahmed eş-Şirbinî el-Kahirî eş-Şafiî, Muğni’l-Muhtâc ila Ma’rifet’i-elfâzi’l-Minhâc, thk. Muhammed Halil Aytanî, Beyrut 1997. ez-Zehebî Şemseddin Muhammed b. Ahmed, Siyeria‘lamu’n-nubelâ, thk. Şuayb el
• Arnaût-Muhammed Nuaym el-Arkasusî, Beyrut 1985.