VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİNDE FİYAT DEĞİŞKENLİĞİ VE VADE ETKİSİ

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 4, 89 - 101, 31.10.2018

Bekir Tamer Gökalp

Öz

Vade etkisi olarak adlandırılan teoriye göre vadeye yaklaştıkça vadeli
işlem sözleşmesinin fiyat değişkenliği, bir diğer deyişle volatilitesi artış
göstermektedir. Bu çalışmada Türkiye ekonomisinde vadeli işlem sözleşmelerinde
vade etkisinin mevcut olup olmadığı hem toplulaştırılmış veri hem de dayanak
varlık ölçeğinde test edilmiştir. Analizde kullanılan toplam 1279 vadeli işlem
sözleşmesi dört alt dayanak varlık ölçeğinde grulandırılmıştır. 2 Ocak 2008 ile
28 Aralık 2017 tarihlerini kapsayan veriler Genelleştirilmiş ARCH (GARCH)
yöntemi ile analiz edilmiştir. Modelden elde edilen bulgular gerek
toplulaştırılmış ölçekte gerekse de dört dayanak varlık ölçeğinde vade
etkisinin mevcut olduğunu göstermiştir. Bu bulgular, finansal piyasalarda
faaliyet gösteren piyasa katılımcılarının vadeli işlemlerin alımı-satımı
konusunda karar verirken vadeli işlem sözleşmesine ilişkin teminat tutarını ve
bu sözleşmenin riskini dikkate alarak karar vermelerini gerektiğini ima etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Vadeli işlem sözleşmesi, Volatilite, Vade etkisi, Samuelson etkisi, GARCH

Kaynakça

• Anderson, R. W. (1985) “Some determinants of the volatility of futures prices”, Journal of Futures Markets, 5(3): 331- 348
• Anderson, R. W. and Danthine, J. (1983) “The time pattern of hedging and the volatility of futures prices”, Review of Economic Studies, 50: 249-266
• Daal, E., Farhat, J. ve Peihwang, P.W. (2006) “Does futures exhibit maturity effect? New evidence from an extensive set of U.S. and foreign futures contracts”, Review of Financial Economics, 15(2): 113-128
• Galloway, T. M. ve Kolb, R. W. (1996) “Futures prices and the maturity effect”, Journal of Futures Markets, 16(7): 809-28
• Kadioglu, E., & Kiliç, S. (2015). Vadeli Islem Sözlesmelerinde Vade Etkisi: Türkiye Örnegi/Maturity Effect In Future Contracts: Evidence from Turkey. Ege Akademik Bakis, 15(3), 421.
• Kadioglu, E., Kilic, S., & Öcal, N. (2016). Determinants of Price Volatility of Futures Contracts: Evidence from an Emerging Market. Journal of Applied Finance and Banking, 6(2), 103.
• Kapusuzoglu, A. (2012) “Empirical Testing of the Samuelson Hypothesis: Application to Futures Market in Turkey”. Actual Problems of Economics, 9(135), 321-328.
• Liu, W. H. (2016). A re-examination of maturity effect of energy futures price from the perspective of stochastic volatility. Energy Economics, 56, 351-362.
• Ma, C. K., Mercer, J. M., & Walker, M. A. (1992). Rolling over futures contracts: A note. Journal of Futures Markets, 12(2), 203-217.
• Rutledge, D. J. S. (1976) “A note on the variability of futures prices”, Review of Economics and Statistics, 58: 118-20
• Samuelson, P. A. (1965) “Proof that properly anticipated prices fluctuate randomly”, Industrial Management Review, 6: 41-49 .
• Verma, A. ve Kumar, C. (2010) “An Examination of the Maturity Effect in the Indian Commodities Futures Market”, Agricultural Economics Research Review, 23(2), 335-342.
• Walls, W. (1999) “Volatility, volume and maturity in electricity futures”, Applied Financial Economics, 9(3), 283-287