FİNANSAL YENİLİKLERİN GELİŞİMİ VE TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNE ETKİLERİ

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 4, 117 - 135, 31.10.2018

Filiz Yetiz Ayşe Ergin Ünal

Öz

1980’li yılların başlarında finansal sektör içinde
ve özellikle bankacılık sektöründe modernizasyon ve yeniden yapılandırma süreci
başlamıştır. Bu değişim süreci içerisinde hızlı gelişen teknolojik gelişmeler,
bankacılık sektörü ile birlikte finansal piyasalarda yaşanan küreselleşmeler,
finans kurumları arasında artan rekabet, ödeme sistemlerindeki yenilikleri, yeni
finansal hizmetleri, araçları ve aracıları ortaya çıkarmıştır. Finansal
piyasalar açısından önemli olan bu gelişmeler finansal yeniliklerin ortaya
çıkmasına neden olmuştur. Bu bağlamda finansal yenilik kavramı en basit
anlamıyla yeni finansal kurumlar, 
piyasalar, teknolojik gelişmeler sonucunda ortaya çıkan çeşitli finansal
araçlar ve hizmetler olarak tanımlanabilir. Finansal yenilikler sayesinde
bankacılık sektöründe hızla artan otomatik para çekme makinaları (ATM’ler),
Elektronik fon transferi (EFT) gibi araçlar veya sistemler, swap işlemleri,
repo işlemleri, vadeli döviz işlemleri, yeni yatırım araçları, bankamatik
kartları, kredi kartları, uzmanlık alanlarına göre oluşturulmuş kredi çeşitleri
gibi finansal ve teknik yenilikler daha geniş müşteri kitlesine ulaşılmaya,
işlem maliyetlerinin azaltılmasına, finans kesiminde bilgiye daha kolay
ulaşılarak verimliliğin artırılmasına katkı sağlayabilir. Bu çalışmada,
finansal yenilikler incelenmiş ve bu yeniliklerin istatistik verilerine yer
verilmiştir. Bu kapsamda çalışmanın ilk bölümlerinde finansal yeniliğin tanımı,
tarihsel gelişimi, finansal yenilik türleri ve nedenleri ile ilgili kavramlar
ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Çalışmanın ilerleyen bölümlerinde ise Türk
bankacılık sisteminde yer alan finansal yeniliklere bağlı olarak gelişen ürün
ve süreç yenilikleri genel olarak değerlendirilmiş ve son kısımda ise sonuç ve önerilere yer verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Finansal Yenilikler, Finansal Yapıdaki Değişim

Kaynakça

• Achieng, O.K, Karani, K.P. and Tabitha, N. (2015), “Financial Innovation and the Future of Financial Intermediation ” International Journal of Education and Research, ISSN:2411-5681, Vol.3 No 5, ss:385-396.
• Aldiş, A.Ö. (2012) “Finansal Yeniliklerin Piyasalara Olan Etkisi”Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı İktisat Politikası Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara
• Arıkan, B. (2015) “Türk Bankacılığında İnovasyon ve Kreatif Bankacılık”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Uluslararası Bankacılık ve Finans Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Balaylar A. N. ve Duygulu A. A. (2016), Finansal Yenilikler ve Para Piyasası- 15. Bölüm- Para-Banka ve Finans Kitabı, Editörler: Nadir EROĞLU, Halil İbrahim AYDIN, Cüneyt Yenal KESBİÇ, Orion Kitabevi, Ankara.
• BKM (2016), “Türkiye’de Kartlı Ödeme Sektörü”,2016 Faaliyet Raporu,/http://bkm.com.tr/wp-content/uploads/2017/03/BKM-FAAL%C4%B0YET-RAPORU-20161.pdf/31.08.2017.
• BKM (2017), POS Sayısı, ATM Sayısı, Kart Sayısı. Toplam Kredi Kartı, Toplam Banka Kartı. , 2012-2013-2014-2015-2016-2017.Bankalararası Kart Merkezi/http://bkm.com.tr/pos-atm-kart-sayilari/31.08.2017.
• Blach, J. (2011), “Financial innovations and their role in the modern financial system-identification and systematization of the problem”, e-Finanse: Financial Internet Quarterly, ISSN 1734-039X, Vol. 7, Iss. 3, pp. 13-26.
• Cömert, H. ve Epstein, G. (2013), “Finansal Yenilik Yazınındaki Son Gelişmeler” Scienceand Technology Policies Research Center, Tekpol Working Paper SeriesStps-Wp-16/04
• Çoktekin, G.(2017) “İnovasyon ve Finans Sektöründe İnovasyon” Yapı Kredi Bankacılık Akademisi Yayını.
• Gök, A.C. ve Özdemir, A. (2011). “Lojistik Regresyon Analizi ile Banka Sektör Paylarının Tahminlenmesi”, İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 1.
• Işın, F. B. (2006) “Teknoloji Araçlarının Bankacılık Sektöründe Uygulanabilirliği ve Türkiye’deki Bu Doğrultudaki Bankacılık Uygulamalarının Değerlendirilmesi”. İktisadi ve idari Bilimler Dergisi, Cilt:20.
• Kutukız, D. (2003) “Finansal Yeniliklerin Gelişimi, Piyasalar Üzerindeki Etkileri Ve Türkiye Üzerinde Deneysel Bir Çalışma", Mali Çözüm, Cilt 65.
• Frame, W.S., White, L. J., (2014), “Technological Change, Financial Innovation, and Diffusion in Banking”, NYU Working Paper, No.2451733549,https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm? abstract_id=2380060/2808.2017
• Gökmen, H., (2010), Finansal Yenilik Finansal Yenilik Kavramı- Türleri Ve Finansal Yeniliğin Belirleyicileri- Etkileri, (Editörler: Ö. N. T. Özmen, P. S. Özer, E. D. Eriş, Seçme Yazılarla Örgütler Ve Yenilik, Ankara: Detay Yayıncılık, 55-76.
• Horne, J.C. (1985), “Of Financial Innovations and Excesses”, The Journal of Finance, 40 (3), 621-625.
• Horne, J. C. (2002), “Financial Innovations and Excesses”, The Journal Of Finance. Vol. XI.
• Kaplan, C., (1999), Finansal Yenilikler ve Piyasalar Üzerine Etkileri, Türkiye Örneği, TCMB Araştırma Genel Müdürlüğü.
• Koçaşlı, İ.O. (2017), “Yeni Teknolojilerin Türk Bankacılık Sektörüne Ekonomik Etkiler”, Journal of Current Researches on Social Sciences, V(7), I(3).
• McConnell, J.J. ve Schwartz, E.S. (1992) ‘The origin of LYONS: A case study in financial innovation’, Journal of Applied Corporate Finance 4(4), 40-47.
• Mishkin, F.S., (2007), The Economics of Money, Banking and Financial Markets, Eighth Edition. Pearson, Addison Wesley , Boston San Francisco New York, London Toronto Sydney Tokyo Singapore Madrid, Mexico City Münich Paris Cape Town Hong Kong Montreal.
• Şahin, Ö. (2012), Finansal Yeniliklerin İşletme Performansına Etkisi, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm Ve Otel İşletmeciliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Düzce.
• Takan, M. (2002), Bankacılık, 2.b., Nobel Yayın Dağıtım, Ankara
• TBB (2017), Türkiye Bankalar Birliği’nin “Dijital, İnternet ve Mobil Bankacılık İstatistikleri – 2017 –Haziran” https://www.tbb.org.tr/tr/banka-ve sektorbilgileri/istatistikiraporlar/Dijital,_Internet _ve_Mobil_Bankacilik_Istatistikleri/3635/06.09.2017.
• TBB (2017), Bankacılık Sisteminde Banka, Çalışan ve Şube Sayıları-2017-Ekim,
• https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/istatistikiraporlar/ekler/851/Banka_Calisan_ve_Sube_Sayilari-Eylul_2017.pdf/ 09.08.2018
• TCMB (2014), Ödeme Sistemleri, Türkiye’de Ödeme Sistemleri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yayınları, http://tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/a28ff0bd-1e9a-42be-8f7d3249a1b3 cf1c/ Odeme Sistemleri. pdf? MOD=AJPERES/31.08.2017.
• TCMB (2015), Finansal İstikrar, Türkiye’de Finansal İstikrar Gelişmeleri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yayınları, https://www.google.com.tr/search?q=Türkiye’de+Finansal+ İstikrar+Gelişmeleri&oq=Türkiye’de+Finansal+İstikrar+Gelişmeleri&gs/28.08.2017.
• TCMB (2016), TCMB Ödeme Sistemleri, Cumhuriyet Merkez Bankası Yayınları,/ http://eftemkt.tcmb.gov.tr/odemeSistemleri_TR.htm/31.08.2017.Tufano, P., 2002. Financial Innovation, The Hand Book of The Economics and Finance, Holland, 44s.