Dış Borçların Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri: 22 Az Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülke İçin Ekonometrik Bir Analiz

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 2, 56 - 69, 30.12.2019

Hakan Güneş

Öz

Az gelişmiş
ve gelişmekte olan ülkeler, bilgi ve teknoloji yetersizliği, iç tasarrufların
yetersizliği, ihracat gelirlerinin düşüklüğü, ödemeler dengesi açığı gibi
birçok sorunla karşı karşıyadır. Bu gibi nedenlerden dolayı bu ülkeler,
sıklıkla dış borçlanmaya başvurmaktadır. Dış borçlar alındığında milli gelir
artarken, ödeme durumunda ise milli gelir azalmaktadır. Bu çalışmada, 22 az gelişmiş ve gelişmekte olan ülke için, dış
borçların ekonomik büyüme üzerine etkileri panel veri analizi ile test
edilmiştir. Yapılan analizlerde, ekonomik büyümeden dış borçlara doğru tek
yönlü bir nedensel ilişki tespit edilmiştir. FMOLS ve DOLS testleri de Granger
nedensellik sonuçlarını desteklemektedir. Panel FMOLS testine göre, ekonomik
büyümedeki %1’lik artış dış borçları % 0,849 arttırmaktadır. DOLS testine göre
de, ekonomik büyümedeki %1’lik artış dış borçları %0,802 arttırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dış borç, ekonomik büyüme, panel FMOLS

Kaynakça

• Abu Bakar, N., H. Sallahuddin (2008), “Empirical Evaluation on External Debt of Malaysia”, International Business &Economics Research Journal, 7(2), 95-108.Adegbite, E.O.;Ayadi, F.S. and Ayadi, O. F. (2008),“The Impact of Nigeria's External Debt On Economic Development”, International Journal of Emerging Markets, 3 (3), 285-301.Akujuobi, L. (2007), “Debt And Economic Development In Nigeria”, Journal of Research in National Development, Vol: 5, No: 2, p, 1-6.Bilginoğlu, M.A. ve Aysu, A. (2008), “Dış Borçların Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği” Erciyes Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 31, Temmuz-Aralık 2008, ss.1-23.Chowdhury, A. R. (2001), External Debt and Growth in Developing Countries: A Sensitivity and Causal Analysis”, World Institute for Development Economics Research, Discussion Paper, No. 2001/95, pp.1-26.Clements, B., R. Bhattacharya, T.Q. Nguyen (2003), “External Debt, Public Investment, and Growth in Low-Income Countries”, IMF Working Paper, 3(249), 1-24.Çiçek, H.; Gözegir, S. ve Çevik, E. (2010), “Bir Maliye Politikası Aracı Olarak Borçlanma Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1990–2009)” C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 2010, s.141-156.Çöğürcü, İ. ve Çoban, O. (2011), “Dış Borç Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1980-2009)” KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si 13 (21): 133-149.Desta, M. G. (2005), “External Debt and Economic Growth in Ethiopia”, http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/IDEP/UNPAN020636.pdfErataş, F. ve Nur, H.B. (2013), “Dış Borç Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yükselen Piyasa Ekonomileri Örneği” Marmara Üniversitesi, İ.İ.B. Dergisi, Cilt: XXXV, Sayı:II, s. 207-230.Gürdal, T. ve Yavuz, H. (2015), “Türkiye’de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi”, Maliye Dergisi, Sayı 168, Ocak-Haziran 2015, s.154-169.Hansen, H.(2002), “The Impact of Aid and External Debt on Growth and Investment: Insights from Cross-Country Regression Analysis”, CreditResearchPaper, No:02/26, December 2002.İpek, E. ve Yaşar, B K. (2008), “Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Dış Borç İlişkisi” Uluslararası Sermaye Hareketleri ve Gelişmekte Olan Piyasalar Uluslararası Sempozyumu, Balıkesir.Kara, M. (2001), “Türkiye’nin Ekonomik Büyüme Sürecinde Dış Borç Çıkmazı”, Süleyman Demirel Üniversitesi, İİBF Dergisi, 6(1), 95-110.Lin, S. ve Kim S. (2001), “Foreign Debt and Economic Growth” Economics of Transition, 9(3), pp.635-655.Maddala, G.S.and Wu, S. (1999), “A Comparative Study of Unit Root Tests With Panel Data And A New Simple Test” Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Special Issue, 0305-9049.Malik, S.; Hayat, M.K. andHayat, M.U. “External Debt and Economic Growth: Emprical Evidence from Pakistan”, International Research Journal of Finance and Economics, Vol:44, pp.88-97.Özel, H.A.(2015), “Türkiye’de Dış Borç ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Çekirdek Regresyon Yardımıyla Analizi” Eurasian Academy of Sciences Eurasian Econometrics, Statistics&Emprical Economics Journal, Vol:1,pp.18-31.Patenio, J.A.S. and A. Tan-Cruz (2007), “Economic Growth and External Debt Servicing of the Philippines: 1981-2005”, 10th National Convention on Statistics (NCS), October 1-2, 2007.Pattillo, C.,Poirson H., Ricci L. (2002), “External Debt and Growth” Finance and Development, pp.32-36.Paudel, R. and Shrestha, M.B. (2006), “The Role of External Debt, Total Trade And Labour Force in Economic Growth: The Case Of Nepal”, Business Review, Cambridge, Vol. 5, No. 2, pp. 130-136.Safdari, M. and Mehrizi, M. A. (2011),“External Debt and Economic Growth in Iran”, Journal of Economics and International Finance, 3 (5), 322-327.Schclarek, A. and Ramon-Ballester, F. (2005), “External Debt and Economic Growthin Latin America”,http://www.cbaeconomia.com/Debt-latin.pdfSusam, N. ve Bakkal, U. (2008), “Kriz Süreci Makro Değişkenleri ve 2009 Bütçe Büyüklüklerini Nasıl Etkileyecek?” Maliye Dergisi, Sayı:155, s.72-88.Tatoğlu, F.Y. (2012), “İleri Panel Veri Analizi (Stata Uygulamalı)” 1. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.Ulusoy, A.,Küçükkale Y. (1996), “Türkiye’de Dış Borçların İktisadi Büyüme ve Enflasyon Üzerine Etkisi: Granger Nedensellik Testi” Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 7(21), 13-25.Uysal, D.; Özer, H. ve Mucuk, M. (2009), “Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1965-2007)” Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 4, s.161-178.Üçler, G. ve Kızılkaya, O. (2014), “Kadın İstihdamının Boşanma Ve Doğurganlık Üzerine Etkileri: Türkiye Üzerine Bölgesel Panel Veri Analizi” Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 2/2, Haziran 2014, s. 28-43.Veiga, José Lopez da; Ferreira-Lopez, Alexandra and Sequeira, Tiago (2014), “Public Debt, Economic Growth and Inflation in African Economies” MPRA Paper No.57377, 17, July 2014.Vergil, H. ve Ayaş, N. (2009), “Doğrudan Yabancı Yatırımların İstihdam Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği” İktisat İşletme ve Finans, February 2009, 24 (275).Were, M. (2001), “The Impact of External Debt on Economic Growth in Kenya: An EmpiricalAssessment”, UNU-WIDER Research, 116.Wijeweera, A.;Dollery, B. andPathberiya, P. (2005),“Economic Growth and External Debt Servicing: A Cointegration Analysis of Sri Lanka, 1952 to 2002”,Working Paper Series in Economics, University of New England School of Economics, 2005-8, 1-20.