Bireysel Emeklilik Sigortacılığı ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Bağıntı: Bir Zaman Serisi Analizi

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 2, 161 - 177, 30.12.2022

Tolga Ergün

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sigortacılığı (BES) ile ekonomik büyüme arasındaki uzun vade ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda kurulan araştırma modelinde, BES göstergesi olarak sistemdeki sigorta katkı payı tutarı kullanılmıştır. Ekonomik büyümeyi temsilen de reel Gayri Safi Yurt İçi Hâsıla (GSYİH) verisinden faydalanılmıştır. Bu değişkenlere ait 2005/Q1-2021/Q2 arasındaki toplam 66 çeyrek döneme ilişkin veriler arasındaki uzun dönem ilişkiyi araştırmak için zaman serisi analiz tekniklerinden Johansen eşbütünleşme kullanılmış ve ardından, uzun dönem ilişkinin etki ölçüsünü belirlemek için Tam Düzeltilmiş En Küçük Kareler (FMOLS) ile Dinamik En Küçük Kareler (DOLS) uygulanmıştır. Son olarak, seriler arasındaki kısa vade nedenselliği incelemek için Vektör Hata Düzeltme Modeli (VEC) Granger nedensellik testi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, BES ile GSYİH arasında istatistiki olarak anlamlı ve uzun vade bir ilişki tespit edilmiştir. Diğer bir ifadeyle değişkenler eşbütünleşik olup uzun dönemde birlikte hareket etmektedir. Öte yandan VEC Granger nedensellik testi sonucunda, BES ile GSYİH arasında kısa dönemde istatistiki olarak nedensellik saptanamamıştır. Ampirik sonuçlara göre bireysel emeklilik sigortası, ekonomik büyümeye uzun dönemde katkı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bireysel Emeklilik Sigortacılığı, Ekonomik Büyüme, Eşbütünleşme, Türkiye, Private Pension Insurance, Economic Growth, Co-integration, Turkey

The Relationship Between Private Pension Insurance and Economic Growth: A Time Series Analysis

Öz

This study aims to investigate the long-term relationship between Private Pension Insurance (PPS) and economic growth in Turkey. In the research model established for this purpose, the amount of insurance contribution in the system was used as the PPS indicator. Real Gross Domestic Product (GDP) data was also used to represent economic growth. Johansen cointegration, one of the time series analysis techniques, was used to investigate the long-term relationship between the data for a total of 66 quarters between 2005/Q1-2021/Q2 of these variables, and then Fully Modified Ordinary Least Squares (FMOLS) and Dynamic Ordinary Least Squares (DOLS) were applied to determine the extent of the effect of the long-term relationship. Finally, Vector Error Correction Model (VEC) Granger causality test was used to examine the short-term causality between the series. As a result of the analysis, a statistically significant and long-term relationship was determined between the PPS and GDP. In other words, the variables are cointegrated and move together in the long run. On the other hand, as a result of the VEC Granger causality test, no statistically causality was found between PPS and GDP in the short run. In line with empirical results, private pension insurance contributes to economic growth over a long period.

Anahtar Kelimeler

Private Pension Insurance, Economic Growth, Co-integration, Turkey

Kaynakça

• Akinlo, T. ve Apanisile, O.T. (2014). Relationship between Insurance and Economic Growth in Sub-Saharan African: A Panel Data Analysis. Modern Economy, 5, 120-127.
• Altıntaş, K.M. (2009). Belirlenmiş Katkı Esaslı Emeklilik Planlarında Finansal Eğitimin Önemi: Katılımcıların Finansal Okur Yazarlığı Çeçevesinde Alternatif Bir Yatırım Eğitimi Modeli. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 151-176.
• Apergis, N. ve Poufinas, T. (2020). The Role of Insurance Growth in Economic Growth: Fresh Evidence from A Panel of OECD Countries. North American Journal of Economics and Finance, 53, 1-16.
• Asongu, S.A. ve Odhiambo, N. M. (2020). Insurance Policy Thresholds for Economic Growth in Africa. The European Journal of Development Research, 32, 672-689.
• Bijlsma, M., Ewijk C.V. ve Haaijen, F. (2014). Economic Growth and Funded Pension Systems. Netspar Discussion Paper, 7, 1-24.
• Bulut, C. ve Hasanova, A. (2013). Insurance Sector Development and Economic Azerbaijan. SSRN, 1-9.
• Curak, M., Loncar, S. ve Poposki, K. (2009). Insurance Sector Development and Economic Growth in Transition Countries. International Research Journal of Finance and Economics, 34, 29-41.
• Coletta, M. ve Zinni, B. (2013). Insurance Corporations and Pension Funds in OECD Countries. Questioni di Economia e Finanza, 165, 5-42.
• Davis, E.P. ve Hu, Y.W. (2004). Is There A Link between Pension-Fund Assets and Economic Growth? A Cross-Country Study. Economics and Finance Discussion Papers, 4, 1-41.
• Duygulu, E. (2012). Sigorta İşletmeciliği. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Edogbanya, A. (2013). An Assessment of the Impact of Contributory Pension Scheme to Nigerian. Economic Development. Global Journal of Management and Business Research. 13(2), 46-59.
• Ertuğrul, H.M. ve Gebeşoğlu, P.F. (2020). The Effect of Private Pension Scheme on Savings: A Cse Study for Turkey. Borsa Istanbul Review, 20(2), 172-177.
• Güvel, E.A. ve Güvel, A.Ö. (2012). Sigortacılık. Seçkin Yayıncılık.
• Haiss, P. ve Sümegi, K. (2008). The Relationship between Insurance and Ecoomic Growth in Europe: A Theoretical and Empirical Analysis. Empirica, 35, 405-431.
• Han, L., Li, D., Moshirian, F. ve Tian, Y. (2010). Insurance Development and Economic Growth. The Geneva Papers on Risk and Insurance Issues and Practice, 35, 183-199.
• Hansen, B.E. ve Phillips, P.C.B. (1990). Estimation and Inference in Models of Cointegration: A Simulation Study. Advances in Econometrics, 8, 225-248.
• Horng, M.S., Chang, Y.W. ve Wu, T.Y. (2012). Does Insurance Demand or Financial Development Promote Economic Growth? Evidence from Taiwan. Applied Economics Letters, 19(2). 105-111.
• Ifeanyi, N.T.F. (2015). Impact of Contributory Pension Scheme on Economic Growth in Nigeria. Global Advanced Research Journal of Management and Business Studies, 4(8), 333-337.
• İlgin-Uyar, H. (2012). Bireysel Emeklilik Sistemi ile Ekonomik Göstergeler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Mali Çözüm, 22(110), 71-94.
• Kocabıyık, T. (2016). Johansen Eşbütünleşme Testinde Karar Aşamalarının Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Özel Sayı, 40-50.
• Kondovski, H. (2021). The Innovative Impact of Insurance for Economic Growth: The Evidence from New EU Member States. Economics, 9(2), 109-121.
• Koval, N. Priamuhina, N. ve Zhmurko, I. (2020). Analysis of Economic-Financial Experience of the World Countries in the System of Pension Insurance. Baltic Journal of Economic Studies,6(1), 1-8.
• Outreville, J. F. (1990). The Economic Significance of Insurance Markets in Developing Countries, Journal of Risk and Insurance, 57(3), 487-498.
• Önder, F. ve Karabulut, T. (2017). Bireysel Emeklilik Sisteminin Finansal Derinleşmeye Etkisinin Ekonometrik Analizi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 237-256.
• Özbolat, M. (2006). Temel Sigortacılık, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Resmi Gazete, (2001). Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2001/04/20010407.htm#, Erişim tarihi: 30.01.2022.
• Stock, J.H. ve Watson, M.W. (1993). A Sımple Estimaor of Cointegrating Vectors in Higher Order Integrated Systems. Econometica, 61(4), 783-820.
• Sarıdoğan, H.Ö. ve Kaya, M.V. (2019). Bilgi Ekonomisi ve Ekonomik Performans: Türkiye ve Avrupa Birliği Karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(3), 916-935.
• Sevüktekin, M. ve Çınar, M. (2017). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi EViews Uygulamalı. Bursa: Dora Yayıncılık.
• Sibindi, A.B. ve Godi, N.J. (2014). Insurance Sector Development and Economic Growth: Evidence From South Africa. Corporate Ownership&Control, 11(4), 530-538.
• Tandoğan, D., Karış, Ç. ve Akbulut, S. (2013). Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sistemi ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: 2004-2012 Dönem Uygulaması. Journal of Insurance Research, 10, 121-135.
• Ulusoy, T. (2010). Bireysel Emeklilik Sistemi (BES). F. Kaya (Ed), Sigortcılık 145-161 içinde. Beta, İstanbul.
• Yenisu, E. (2019). Sigortacılık Sektörü ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(2), 206-217.
• Ward, D. ve Zurbruegg, R. (2000). Does Insurance Promote Economic Growth? Evidence from OECD Countries. The Journal of Risk and Insurance, 67(4), 489-506.
• 11. Kalkınma Planı (2019). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf, Erişim tarihi: 04.02.2022.
• https://www.oecd.org/, Erişim tarihi: 10.03.2022.
• https://stats.oecd.org/viewhtml.aspx?QueryName=595&QueryType=View, Erişim tarihi: 30.03.2022.
• https://www.egm.org.tr/bilgi-merkezi/istatistikler/, Erişim tarihi: 25.03.2022.
• https://tsb.org.tr/tr, Erişim tarihi:10.03.2022.