Kadın ve Siyaset: Türkiye’de Hazırlanan Lisansüstü Tezler Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 1, 193 - 210, 30.06.2023

Duygu Güdekli

Öz

Küre ölçeğinde bakıldığında devlet yönetiminde, yerel yönetim ve meclislerde erkek egemen bir yapı mevcuttur. Günümüzde Dünya nüfusunun yarısını oluşturan kadınların siyasi hayata katılımı ve siyasi temsili erkeklerle eşit seviyede değildir. Kadınların neden siyasette aktif olarak katılmadıkları ve parlamentoda eksik temsil edildikleri pek çok akademik araştırmanın konusu olmuştur. Türkiye’de kadın ve siyaset konusuna ilişkin geniş bir literatür olmakla birlikte lisansüstü tez çalışmalarında kadın ve siyaset ilişkisinin nasıl ele alındığının, hangi alanların ihmal edildiğinin tespiti hem mevcut durumu görmek hem de gelecekteki çalışmalara ışık tutmak açısından önemlidir. Bu amaçla nitel araştırma yönteminin benimsendiği bu çalışmada sistematik derleme deseni kullanılmış, 2022 yılının temmuz ayına kadar kadın ve siyaset alanında belirlenen anahtar kelimeler doğrultusunda YÖK (Yükseköğretim Kurulu) Ulusal Tez Merkezinde yayınlanan 168 lisansüstü tez içerik analizine tabi tutulmuş ve yapılan içerik analizi sonucu araştırma bulguları frekans ve yüzde olarak sunulmuştur. Yapılan analizin sonucunda 2019 yılında konuya ilişkin tezlerin en yüksek sayıya ulaştığı ancak bu tarihten sonra düşüşe geçtiği; daha çok yüksek lisans düzeyinde tez üretildiği; konunun belirli üniversiteler ve belirli anabilim dallarında daha yoğun olarak çalışıldığı ancak farklı anabilim dallarında da çalışmalar yapıldığı; yoğun olarak veri toplama aracı olarak nitel araştırma yönteminin kullanıldığı ve siyasete aktif katılan kadınların ağırlıklı olarak örneklem alındığı, tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kadın, siyaset, lisamsüstü tez, sistematik derleme.

Women and Politics: A Research on Postgraduate Theses Prepared in Turkey

Öz

When viewed on a global scale, there is a male-dominated structure in state administration, local governments and assemblies. Today, the participation and political representation of women, who make up half of the world's population, is not at the same level as men. The reason why women do not actively participate in politics and are underrepresented in parliament has been the subject of many academic studies. Although there is a vast literature on the subject of women and politics in Turkey, it is important to determine how the relationship between women and politics is handled and which areas are neglected in postgraduate thesis studies, both in terms of seeing the current situation and shedding light on future studies. For this purpose, in this study, in which the qualitative research method was adopted, a systematic compilation design was used, 168 postgraduate theses published in the National Thesis Center of YÖK (Higher Education Council) were subjected to content analysis until July 2022, in line with the keywords determined in the field of women and politics, and as a result of the content analysis, the research findings were found in frequency and presented as a percentage. As a result of the analysis, it was stated that the theses on the subject reached the highest number in 2019, but after this date, they started to decline; mostly graduate level thesis is produced; the subject is studied more intensively in certain universities and certain departments, but studies are also carried out in different departments. Moreover, it has been determined that qualitative research method is used intensively as a data collection tool and women who actively participate in politics are predominantly taken as samples.

Anahtar Kelimeler

Women, Politics, Postgraduate Theses, Systematic Review

Kaynakça

• Ayata, A.G. (2011). Siyaset ve katılımı. Yıldız Ecevit ve Nadide Karkıner (Ed.), Toplumsal cinsiyet sosyolojisi içinde (s. 64-83). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Cansun, S. (2016). Türkiye’deki “Kadın ve Siyaset” konulu lisansüstü çalışmalara dair bir inceleme. Turkish Studies, 11 (13), 131-140.
• Conell, R.W. (1998). Toplumsal cinsiyet ve iktidar. Cem Soydemir (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Çukurçayır, M.A. (2000). Siyasal katılım ve yerel demokrasi. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Ecevit, Y. (2021). Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin temel kavramları. Ankara: Ceid. Erişim adresi: https://ceidizler.ceid.org.tr/dosya/toplumsal-cinsiyet-esitliginin-temel-kavramlaripdf.pdf, Erişim tarihi: 14.07.2022.
• Kaşıkırık, A. (2022). Rol model kadınlar: Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da muhtar kadınlar. EUropean Journal of Managerial Research 6, 149-164.
• Millett, K. (1987). Cinsel politika. Selvi Seçkin (Çev.). İstanbul: Panel Yayınevi.
• Phillips, A. (1995). Demokrasinin cinsiyeti. İstanbul: Metis.
• Sağnıç, Z. (2022). Cumhuriyet Halk Partisi kadın milletvekillerinin toplumsal profili, HABITUS Toplumbilim Dergisi, (3), 317-345.
• Sancar, S. (2014). Türk modernleşmesinin cinsiyet. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Shvedov, N. (2005). Obstacles to women’s participation in parliament. Julie Ballington and Azza Karam (Eds). Women in parliament: Beyond numbers içinde (s. 33-92). Sweden: International IDEA.
• Smith, J.C. (2017). Politics and parenthood: An wxamination of UK party leadership elections. Parliamentary Affairs, 71, 196-217.
• Şahin, S. & Şahin, M.&Çek, F. & Oklay, E. (2011). Türkiye’de kadın konulu tezler üzerine bir değerlendirme. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(4), 2413-2424.
• UN-Women, 2021. Women in politics: 2021, unwomen.org/en/digital-library/publications/2021/03/women-in-politics-map-2021, erişim tarihi 10.07.2022.
• TUİK, 2021. İstatistiklerle kadın, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2021-45635.