BRICS-T Ülkelerinin İnovasyon Performanslarının MEREC-MARCOS Yöntemi ile Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 2, 550 - 571, 31.12.2023

İsa Gürkan Meral

Öz

Bu makalede, BRICS-T ülkeleri Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika ve Türkiye’nin inovasyon performanslarının Küresel İnovasyon Endeksi(KİE)’ne alternatif olarak değerlendirilmesine yer verilmiştir. KİE, Avrupa İşletme Okulu(INSEAD) ve Birleşmiş Milletler kuruluşu olan Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) tarafından yayınlanmaktadır. KİE, ekonomik kalkınmanın inovasyon olmadan gerçekleşemeyeceği görüşünü savunmaktadır. KİE, 132 ülke için her sene hesaplanmakta ve ülkelerin inovasyon değerlendirmeleri için önemli bir referans olmaktadır. KİE inovasyonu, inovasyon girdi alt endeksi ve inovasyon çıktı alt endeksi adı verilen iki bileşenin aritmetik ortalaması olarak hesaplamaktadır. Dolayısıyla, ilgili alt endekslerin ağırlıkları hesaplamada göz ardı edilmektedir. Bu çalışmada, bu noktadan hareketle yola çıkılmış ve her biri 3 alt bileşenden oluşan, kurumlar, beşeri sermaye ve araştırma, altyapı, pazar gelişmişliği, iş gelişmişliği, bilgi ve teknoloji çıktıları, yaratıcı çıktılar birer kriter olarak alınmıştır. İlgili kriterlerin ağırlıkları ise MEREC yöntemi aracılığıyla belirlenmiştir. Alternatifler olan BRICS-T ülkelerinin performansları, MARCOS yöntemi ile elde edilmiştir. Yöntem bulgularına göre, en önemli kriterler, yatırımlar, araştırma ve geliştirme(AR-Ge) ve çevrimiçi yaratıcılık iken önemi en düşük olan kriterler sırasıyla, politik çevre, bilgi ve iletişim teknolojileri ve inovasyon bağlantıları olmuştur. İnovasyon performansı en iyi olan ülkeler sırasıyla, Çin ve Hindistan olurken, inovasyon performansı en düşük ülkeler sırasıyla, Brezilya ve Güney Afrika olmuştur. İnovasyon performansı olarak Türkiye, BRICS-T ülkeleri içerisinde, 3. sırada yer almıştır. Bu çalışma, literatürde inovasyon performansının MEREC-MARCOS bütünleşik yöntemini ilk kez kullanıyor olması ve inovasyon performansı olarak ulaşılabilen en güncel veri olan 2022 verisini kullanması ile diğer çalışmalardan farklılaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İnovasyon Performansı, BRICS-T ülkeleri, MEREC-MARCOS

Evaluation of Innovation Performances of BRICS-T Countries by MEREC-MARCOS Method

Öz

In this article, the innovation performances of BRICS-T countries Brazil, Russia, India, China, South Africa and Turkey are evaluated as an alternative to the Global Innovation Index (GII). GII is published by the European Business School (INSEAD) and the United Nations agency, the World Intellectual Property Organization (WIPO). The GII supports the idea that economic development cannot occur without innovation. GII is calculated for 132 countries every year and is an important reference for innovation evaluations of countries. GII calculates innovation throug hthe aritmetic mean of two components called innovation input sub-index and innovation output sub-index. Therefore the weights for the corresponding sub-indices are neglected. From this point on, in this study, the criteria, institutions, human capital and research, infrastructure, market development, business development, information and technology outputs, creative outputs, each of which has three sub-components are taken into account. The weights of the corresponding criteria are determined by the MEREC method. The performances of the alternatives BRICS-T countries are obtained by the MARCOS method. The method's findings indicate that the factors that are most crucial are investments, research and development (R&D), and online creativity, while the factors that are least crucial are the political environment, information and communication technologies, and links between innovations. China and India are the nations with the best innovation performance, while Brazil and South Africa are the nations with the worst innovation performance. Turkey was the fourth-best performing BRICS-T nation in terms of innovation. This study differs from other studies in that it uses the CRITIC-MARCOS integrated method of innovation performance for the first time in the literature and uses 2022 data, which is the most recent data available as innovation performance.

Anahtar Kelimeler

Innovation Performance, BRICS-T Countries, MEREC-MARCOS

Kaynakça

• Afuah, A. & Utterback, J. M. (1998). Responding to Structural Industry Changes: A Technological Evolution Perspective. Industrial and Corporate Change, 6(1), 182-202.
• Akçomak, İ. S. & Kalaycı, E. (2016). Ar-Ge ve Yeniliğin Ölçümü ve Ar-Ge ve Yenilik Anketi Verilerinin Araştırmada Kullanılması (Science and Technology Policies Research Center, TEKPOL Working Paper Series No. 2016/03).
• Altıntaş, F. F. (2021). Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü’ne Üye Ülkelerin İnovasyon Performanslarının CRITIC Tabanlı Gri İlişkisel Analiz Yöntemi ile İncelenmesi. Karadeniz Araştırmaları, 18(71), 547-570.
• Altıntaş, F. F. (2023) Kırılganlık Performanslarının MEREC tabanlı RAFSI Yöntemi ile Analizi: G7 Grubu Ülkeleri. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 25(44), 464-490.
• Ay Türkmen, M. & Aynaoğlu, Y. (2017). Küresel Rekabet Endeksi Göstergelerinin Küresel İnovasyon Endeksi Üzerindeki Etkisi. Business & Management Studies: An International Journal, 5(4): 257-282. doi: http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v5i4.187.
• Ayçin, E. & Arsu, T. (2021). Sosyal Gelişme Endeksine Göre Ülkelerin Değerlendirilmesi: MEREC ve MARCOS Yöntemleri ile Bir Uygulama. İzmir Yönetim Dergisi, 2(2), 75-80.
• Ayçin, E. & Çakın, E. (2019). Ülkelerin İnovasyon Performanslarının Ölçümünde Entropi ve MABAC Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Bütünleşik Olarak Kullanılması. Akdeniz İİBF Dergisi, 19(2), 326-351.
• Aytekin, A., Ecer, F., Korucuk, S. & Karamaşa, Ç. (2022). Global Innovation Efficiency Assessment of EU Member and Candidate Countries via DEAEATWIOS Multi-Criteria Methodology. Technology in Society, 68(1), 1-11.
• Baykul, A. (2022). İnovasyonun Belirleyicileri: Küresel İnovasyon Endeksi Üzerinde Bir Araştırma. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 52-66.
• Bektaş, S. (2022). Türk Sigorta Sektörünün 2002-2021 Dönemi için MEREC, LOPCOW, COCOSO, EDAS ÇKKV Yöntemleri ile Performansının Değerlendirilmesi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 16(2), 247-283.
• BRICS Summit (2012). BRICS Partnership for Global Stability, Security and Prosperity. New Delhi: República Federativa do Brasil.
• Crespi, G. & Zuniga, P. (2010). Innovation and Productivity: Evidence from Six Latin American Countries. (IDB Working Paper Series No.IDB-WP-218). Washington, DC: IDB.
• Çakın, E. & Özdemir, A. (2020). Ülkelerin İnovasyon Performansının Ölçülmesinde Yapay Sinir Ağları, Bulanık Dematel Tabanlı Analitik Ağ Süreci ve Ağırlık Kısıtlı Veri Zarflama Analizi Yaklaşımlarının Bütünleşik Olarak Kullanılması ve Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 21(2), 287-314.
• Dam, M. M. & Yıldız, B. (2016). BRICS-TM Ülkelerinde AR-GE ve İnovasyonun Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz. Akdeniz İİBF Dergisi, 16(33), 220-236.
• Doğan, H. (2023). OECD Ülkelerinin İnovasyon Performanslarının CRITIC Temelli OCRA Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1), 35-54.
• Doğruel, M. & Fırat, S. Ü. (2021). Veri Madenciliği Karar Ağaçları Kullanarak Ülkelerin İnovasyon Değerlerinin Tahmini ve Doğrusal Regresyon Modeli İle Karşılaştırmalı Bir Uygulama. Istanbul Business Research, 50(2), 465-493.
• Downs, G. W. & Mohr, L. B. (1976). Conceptual Issues in the Study If Innovation. Administrative Science Quarterly, 21(4), 700-714.
• Dutta, S., Lanvin, B., Wunsch-Vincent, S. & León, L. R. (2022). Global Innovation Index 2022: What is the Future of İnnovation-Driven Growth? (Vol. 2000). WIPO.
• Franco, C. & Oliveira, R. H. (2017). Input and Output of Innovation: Analysis of BRICS: Theme 6- Innovation Technology and Competitiveness. RAI Revista de Administraçao, 14(1), 79-89.
• Galindo, M.-Á. & Méndez, M. T. (2014). Entrepreneurship, Economic Growth and Innovation: Are Feedback Effects at Work?. Journal of Business Research, 67(5), 825–829.
• Gençtürk, M., Senal, S. & Aksoy, E. (2021). COVID-19 Pandemisinin Katılım Bankaları Üzerine Etkilerinin Bütünleşik CRITIC-MARCOS Yöntemi ile İncelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (92), 139-160.
• Goswami, S. S., Mohanty, S. K. & Behera, D. K. (2022). Selection of a Green Renewable Energy Source in India with the Help of MEREC Integrated PIV MCDM Tool. Materials Today, 52(3), 1153-1160.
• Gürtuna, F. & Polat, U. (2020). Küresel İnovasyon Endeksi Verilerinin Kümeleme Analizi ile Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 35(2), 551-566.
• Hancıoğlu, Y. (2016). Küresel İnovasyon Endeksini Oluşturan İnovasyon Girdi ve Çıktı Göstergeleri Arasındaki İlişkinin Kanonik Korelasyon Analizi ile İncelenmesi: OECD Örneği. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(4), 131-158.
• INSEAD (2007). The World's Top Innovators. The World Business. France.
• INSEAD (2008). The Global Innovation Index 2008-2009. France: INSEAD.
• Iqbal, B. A. (2022). BRICS as a Driver of Global Economic Growth and Development. Global Journal of Emerging Market Economies, 14(1), 7-8.
• Karahan, M. & Duran, S. (2023). Küresel İnovasyon Endeksi Verilerine Göre Türk Devletleri Teşkilatına Üye Ülkelerin İnovasyon Performanslarının Analizi. Beykoz Akademi Dergisi, 11(1), 51-70.
• Keleş, N. (2023). MEREC ve Entropi Yöntemleriyle Yük Kaldırma Platformu Seçiminde Kullanılan Kriterlerin Ağırlıklarının Belirlenmesi. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(2), 1323-1337.
• Keshavarz, M., Amiri, M., Zavadskas, E. K., Turskis, Z. & Antucheviciene, J. (2021). Determination of Objective Weights Using a New Method Based on the Removal Effects of Criteria (MEREC). Symmetry, 13(4), 525.
• Kijek, A. & Kijek, T. (2010). The Analysis of Innovation Input-Output Relationships in EU Member States. Comparative Economic Research Central and Eastern Europe, 13(3), 93-106.
• Koca, G. & Bingöl, M. S. (2022). Hayat-Dışı Sigorta Şirketlerinin Performanslarının CRITIC Tabanlı MARCOS Yöntemi ile Değerlendirilmesi, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 70-83.
• Mercan, B., Göktaş, D. & Gömleksiz, M. (2011). AR-GE Faaliyetleri ve Girişimcilerin İnovasyon Üzerindeki Etkileri: Patent Verileri Üzerinde Bir Uygulama. Paradoks: The Journal of Economics, Sociology & Politics, 7(2), 29-44.
• Murat, D. (2020). The Measurement of Innovation Performance in OECD Countries. Journal of Management & Economics Research, 18(4).
• Nicolalde, J. F., Cabrera, M., Martínez-Gómez, J., Salazar, R. B. & Reyes, E. (2022). Selection of a Phase Change Material for Energy Storage by Multi-Criteria Decision Method Regarding the Thermal Comfort in a Vehicle. Journal of Energy Storage, 51(1), 104437.
• O'neill, J. (2001). Building Better Global Economic BRICs. New York: Goldman Sachs.
• Oralhan, B. & Büyüktürk, M. A. (2019). Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’nin İnovasyon Performansının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Kıyaslanması. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (16), 471-484.
• Öner, H. (2017). Türkiye ile BRICS Ülke Döviz Kurları Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Mehmet Akif Ersoy Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(22), 44–54. https://doi.org/10.20875/makusobed.293412.
• Özbek, H. & Atik, H. (2013). İnovasyon Göstergeleri Bakımından Türkiye’nin Avrupa Birliği Ülkeleri Arasındaki Yeri: İstatistiksel Bir Analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 42(193), 93-210.
• Özdağoğlu, A., Keleş, M. K. & Işıldak, B. (2021). Dünyanın En İşlek Havalimanlarının Piprecia-E, Smart ve MARCOS Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (58), 333-352.
• Özdağoğlu, A., Işıldak, B. & Keleş, M. K. (2022). MEREC Tabanlı CoCoSo Yöntemiyle Uçuş Okullarının Uçak Seçimlerinin Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 708-719.
• Rogers, E. M. (1983). Diffusion of Innovations. New York: Free Press.
• Satıcı, S. (2021). Ülkelerin İnovasyon Performansının CRITIC Temelli WASPAS Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 16(2), 91-104.
• Schumpeter, J. A. (1934). The Theory of Economic Development. Cambridge: Harvard University Press.
• Stevic, Z., Pamucar, D., Puška, A. & Chatterjee, P. (2019). Sustainable Supplier Selection in Healthcare Industries Using a New MCDM Method: Measurement Alternatives and Ranking According to COmpromise Solution (MARCOS). Computers & Industrial Engineering, 140, 106–231.
• Süt, E. & Çetin, A. K. (2018). İnovasyon Göstergesi Olarak İnovasyon Endeksleri. Uluslararası Turizm Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi, 2(2), 299-309.
• Şen, A. & Pehlivan, C. (2021). İnovasyon Göstergelerinin Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Ekonometrik Analizi: BRICS-T Ülkeleri İçin Bir Araştırma. Journal of Management and Economics Research, 19(4), 382-403.
• Toslak, M., Aktürk, B. & Ulutaş, A. (2022). MEREC ve WEDBA Yöntemleri ile Bir Lojistik Firmasının Yıllara Göre Performansının Değerlendirilmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (33), 363-372.
• Tuş, A. & Adalı, E. A. (2023) İnternet Servis Sağlayıcı Seçim Probleminin Çözümünde Bulanık Sıralama Ağırlık Tabanlı Bulanık MARCOS Yöntemi. Politeknik Dergisi, 26(1), 61-72.
• Twiss, B. & Goodridge, M. (1989). Managing Technology for Competitive Advantage. London: Pitman.
• Ulutaş, A., Karabasevic, D., Popovic, G., Stanujkic D., Nyugen P. T. & Karaköy, Ç. (2020). Development of Novel Integrated CCSD-ITARA-MARCOS Decision Making Approach for Stackers Selection in a Logistics System. Mathematics, 8(10), 1-15.