Türkiye’de Planlı Kalkınma Döneminde İktisadi Büyüme ile Nüfus Artışı İlişkisinin Ekonometrik Analizi

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 2, 69 - 77, 01.06.2015

Hakan Bektaş Emir Kayacan Ömür Uras

Öz

Türkiye’de uygulanan nüfus politikaları incelendiğinde “1960 yılı öncesi” ve “1960 yılı sonrası” olmak üzere iki döneme ayrıldığı görülmektedir. Bu ayrımın temelinde 1960’lı yıllardan itibaren hızlı nüfus artışının iktisadi büyümenin önünde engel teşkil ettiğinin ileri sürülmesi ve neticesinde nüfus artış hızını yavaşlatmaya yönelik politikaların uygulanması yer almaktadır. Günümüzde, 1960’lı yıllardan itibaren uygulanan bu nüfus politikaları sonucunda Türkiye’de yaşlı nüfusun payında hızlı bir artış ve doğumların azalması ile birlikte çocuk nüfusun payında hızlı bir azalış gözlemlenmiştir. Yaşanan bu dönüşüm sonucunda gelecek dönemler açısından nüfusun yaşlanması ve nüfusun azalması gibi farklı sorunlarla karşı karşıya kalınmıştır. Bu çalışmada, 1960’lı yıllardan itibaren nüfus politikalarındaki değişikliğinin temel nedeni olarak gösterilen iki değişken; kişi başına düşen Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) ile nüfus artışı (N) arasındaki ilişki Türkiye için 1961-2012 döneminde yıllık veriler kullanılarak analiz edilmiştir. Bu amaçla, Kwiatkowski-Phillips-Schmidt-Shin (KPSS) durağanlık testi, gecikmesi dağıtılmış otoregresif sınır testi yaklaşımı ve Granger nedensellik testi kullanılmıştır. Uygulanan analizler neticesinde, her iki serinin birinci mertebeden durağan olduğu ve aralarında uzun dönem ilişkisinin bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan Granger nedensellik testi sonrasında ise iki seri arasında bir nedensellik ilişkisi saptanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

İktisadi Büyüme, Nüfus Politikası, Nüfus Artışı, Eşbütünleşme.

An Econometric Analysis of the Relation Between Economic Growth and Population Growth for the Planned Development Period in Turkey

Öz

The examination of population policies in Turkey depicts that there are two periods, pre-1960 period and post-1960 period, which can be used for a proper classification. This distinction mainly rests on claims about negative outcomes of rapid population growth on economic growth and the necessity of declaration of population growth in order to provide a stable economy. Today, we can observe the consequences of the post-1960 policies as a considerable increase in the share of elderly people and a significant decline in the share of children. This transition indicates that problems of an aging population and a decline in population will appear as unavoidable phenomena in Turkey. In this study, relation between Gross Domestic Product (GDP) per capita and Population Growth (N) which are accepted as the main rationale behind the changes of population policies has been analyzed using the data collected for years of 1961-2012 period in Turkey. Kwiatkowski–Phillips–Schmidt–Shin (KPSS) Tests, ARDL Bounds Test and Granger Causality Test have been used for this purpose. As a result of the analysis, it was concluded that each of them was first-order stationary series and there was no long-run relationship between them. It was found that there was no causal relationship between two series according to the Granger Causality Test.

Anahtar Kelimeler

Economic Growth, Population Policy, Population Growth, Cointegration.