DÖVİZ KURU VE İTHALAT FİYATLARININ TÜKETİCİ FİYATLARI ÜZERİNDEKİ GEÇİŞ ETKİSİ: TÜRKİYE EKONOMİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 115 - 125, 26.10.2020

Gizem Baş Mehmet Kara

Öz

Döviz kurlarındaki veya ithalat fiyatlarındaki değişikliklerin etkilerinin belirlenmesi, para politikası uygulamaları açısından oldukça önemlidir. Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler için fiyat istikrarsızlığı, ekonomik kalkınmayı zorlaştıran güçlü bir faktör olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle, politika uygulamalarının ekonomik faaliyetlerdeki rolü kritiktir. Bu çalışmanın amacı, 201: Q1-2020: Q1 dönemi için Türkiye'deki döviz kuru ve ithalat fiyatlarının tüketici fiyatları üzerindeki geçiş etkisinin incelenmesi olmuştur. Bu bağlamda, nominal döviz kuru, toplam ithalat fiyat endeksi, reel gayri safi yurtiçi hasıla ve tüketici fiyat endeksi değişkenleri kullanılmıştır. Analizde öncelikle ADF ve KPSS birim kök testleri uygulanmıştır. Değişkenlerin durağanlık mertebeleri tespit edildikten sonra ARDL yöntemi uygulanmıştır. Elde edilen analiz sonuçlarına göre değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca döviz kuru, ithalat fiyatları ve gelirin hem uzun hem de kısa dönemde tüketici fiyatları üzerinde önemli etkileri olduğu gözlemlenmiştir. Uzun dönemde, nominal döviz kuru% 1 arttığında, enflasyon da % 0,61 artmaktadır. Ayrıca, toplam ithalat fiyat endeksindeki% 1'lik artışın, enflasyonda% 0,46’lık bir artışa neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Geçiş Etkisi, döviz kurları, ithalat fiyatları

Kaynakça

• Kara, H. ve Öğünç, F. (2005). Exchange Rate Pass-Through in Turkey: It is Slow, But is It Really Low? Research Department Working Paper, 10.
• Maccarthy, J. (2000). Pass-Through Of Exchange Rates and Import Prices to Domestic Inflation in Some Industrialized Economies. Staff Report, 111.
• Kara, H., Kucuk Tuger, H., Ozlale, U., Tuger, B. and Yucel, E. M. (2007). Exchange Rate Regimes And Pass Through: Evidence From The Turkish Economy. Contemporary Economic Policy, 25(2), 206-225.
• Korhonen, I. and Wachtel, P. (2006). A Note on Exchange Rate Pass-Through in CIS Countries. Research in International Business and Finance, 20, 215-226.
• Bozdaglıoglu, E.Y. ve Yılmaz, M. (2017), Türkiye’de Enflasyon ve Döviz Kuru İlişkisi: 1994-2014 Yılları Arası Bir İnceleme. Beu Akademik İzdüşüm/ Academicprojection,2(3),1-20.
• Brown, R.L., Durbin, J. and Evans, J.M. (1975). Techniques for Testing The Consistency of Regression Relations Over Time. Journal of Royal Statistical Society, 37, 149–192.
• Dickey, D.A. and Fuller, W.A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with A Unit Root Econometrica. Journal Of The Econometric Society, 49(4), 1057-1072.
• Pesaran M.H., Shin, Y. and Smith, R.J. (2001),Bounds Testing Approaches to The Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289–326.