Kuva-yı Milliye Direnişine Etki Eden Osmanlı Gayrinizami Harp Deneyimi

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 12, 62 - 85, 01.01.2020

Erkan Çatalbaş Fuat Aksu

Öz

Bu çalışma, gayrinizami harp kavramı incelemesi üzerinden
Milli Mücadele dönemi yakın geçmişinde Osmanlı ordusunun bu harbe yönelik
teşkilatlanması ve icra ettiği gayrinizami harp örneklerini inceleyerek bu deneyimlerin
Kuva-yi Milliye direnişine ve başarısına olan etkisini göstermeyi amaçlamaktadır.
Bu çalışmada, Milli Mücadele dönemi yakın geçmişindeki Trablusgarp, Balkan,
Kafkas Cephesi’ndeki başarılı/başarısız gayrinizami harp örnekleri, Teşkilat-ı
Mahsusa’nın rolü ve Osmanlı ordu ve teşkilat mensuplarının gayrinizami harp
deneyimleri incelenmektedir. Çalışmanın sonucunda, Osmanlı ordusu ve Teşkilat-ı
Mahsusa mensupları ile direnişin lideri Mustafa Kemal’in (Atatürk) gayrinizami
harp deneyimlerinin Kuva-yi Milliye direnişine etkisi belirtilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kuva-yı Milliye, Teşkilat-ı Mahsusa, Gerilla, Gayrinizami Harp

Destekleyen Kurum

Bu çalışma, sorumlu yazar Erkan Çatalbaş’ın, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Doç.Dr. Fuat AKSU danışmanlığında hazırlanmakta olduğu Doktora Tezinden üretilmiştir

Kaynakça

• ABD Savunma Bakanlığı. (2007). Irregular Warfare Joint Operating Concept Version 1.0.
• ABD Savunma Bakanlığı. (2013). JP-1 Doctrine for the Armed Forces of the United States.
• ABD Savunma Bakanlığı. (2019). JP 1-02 Askeri Terimler Sözlüğü.
• Akyol, M. C. (1970). Gayri Nizami Harb. İstanbul: Harp Akademileri Yayınları.
• Altın, Ş. (2014). Teşkilat-ı Mahsusa. İstanbul: İlgi Kültür Sanat .
• Aydemir, Ş. S. (2010). Makedonya’dan Ortaasya’ya Enver Paşa (1908-1914) (Cilt 2). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Balkan, F. (1998). Fuat Balkan’ın Hatıraları. İstanbul: Arma Yayınları.
• Bayar, C. (1997). Bende Yazdım: Milli Mücadeleye Gidiş (Cilt 4). İstanbul: Sabah Yayınları.
• Bayur, Y. H. (1991). Türk İnkılabı Tarihi (Cilt 2/2). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Bıyıklıoğlu, T. (1992). Trakyada Milli Mücadele. Ankara: Atatürk Kültür, Dil Tarih Yüksek Kurumu, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Cemil, A. (1997). I.Dünya Savaşında Teşkilat-ı Mahsusa. İstanbul: Arba Yayınları.
• Coşkun, A. (1997). Kuvayi Milliye’nin Kuruluşu . İstanbul: Çağdaş Yayınları.
• Çiçek, H. (2004). Dr. Bahattin Şakir: İttihat ve Terakki’den Teşkilatı Mahsusa’ya Bir Türk Jakobeni . İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Ellıs, J. (1976). A Short Hıstory Of Guerrilla Warfare. New York: St.Martın Press.
• Ercan, Yavuz. (1985), “Kuva-yı Milliye’nin Yapısı ve Niteliği Üzerinde Bir Tahlil”, İkinci Askeri Tarih Semineri Bildiriler. Ankara.Gnkur Basımevi. 229-239
• FM 31-21 .(1958). Guerilla Warfare . Washington D.C.: HQDA.
• FMFRP 12-18. (1989). Mao Tse-tung On Guerrilla Warfare. (Çev.) Samuel. B. Griffith. Washington: Headquarters United States Marine Corps.
• FM 3-05.301.(2003). Psychological Operations Tactics, Techniques, and Procedures. Washington D.C.: HQDA.
• FM-3-05.130. (2008). Army Special Operations Forces Unconventional Warfare. Washington D.C.: HQDA.
• FM 3-0.(2001). Operatıons.Washington D.C.: Headquarters Department of the Army [HQDA].
• Galula, D. (1964). COIN Warfare : Theory and Practice. Londra: PSI.
• Genelkurmay Başkanlığı. (1970). Balkan Harbi (1912-1913) (Cilt 1). Ankara: Genkur Basımevi.
• Genelkurmay Başkanlığı. (1989). Türk İstiklal Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri . Ankara: Genelkurmay Başkanlığı Yayınları .
• Güneş, A. (2014). Balkan Harbi’nde Osmanlı Gayrinizami Harp Tecrübesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Harp Akademileri Stratejik Araştırma Enstitüsü.İstanbul.
• Güneş, A. (2016). Osmanlı Gayrinizami Harp Doktrini . İstanbul: Dergah Yayınları.
• Gürcan, M. (2012). “Savaşın Evrimi ve Teorik Yaklaşımlar”. Teoriler Işığında Güvenlik, Savaş, Barış ve Çatışma Çözümleri. (Ed.) Atilla Sandıklı. İstanbul: BİLGESAM Yayınları: 75-129.
• Gürer, T. (2008). Komitacı BJK’nin Kurucusu Fuat Balkan’ın Anıları . İstanbul: Gürer Yayınları.
• Harp Tarihi Vesikaları Dergisi.(1956).Vesika:383,384. sayı.15. Ankara: E.U Basımevi:1-2.
• Hatipoğlu,S. (1998). “I. Dünya Savaşı Sonunda Halep Sokak Muharebeleri ve Mustafa Kemal Paşa”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. c.IVX, s.42. 1163-1175.
• İnan, A. (2011). Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler (10 b.). (Haz.) Arı İnan. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları
• Kadercan, B. (2015). “Güç”. Uluslararası İlişkilere Giriş. (Ed.) Şaban Kardaş. İstanbul: Küre Yayınları. 323-335
• Karabekir, K. (2010). İstiklal Harbimizde Enver Paşa ve İttihat ve Terakki Erkanı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları,2010.
• Karan, K. (2008). Türk İstihbarat Tarihi: Yıldız İstihbarat Teşkilatı ve Teşkilat-ı Mahsusa’dan MİT’e. İstanbul: Truva Yayınları.
• Kemal, C. (2010).“Osmanlı’nın Filistin Cephesi’ndeki Son Muharebesi”. Ankara Üniversitesi Türk İnkilâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi. s. 45. : 37-69.
• Kissinger, H.A. (1969). The Viet Nam Negotiations. https://www.foreignaffairs.com/articles/asia/1969-01-01/viet-nam-negotiations.
• Marighella, C. (2002). Mını-Manual of the Urban Guerrilla . KANADA: Abraham Guillen Press .
• Nagl, J.A. (2002). Counterinsurgency Lessons From Malaya and Vietnam. London: Praeger.
• Sabis, A. İ. (1990). Harp Hatıralarım (Cilt 2). İstanbul: Nehir.
• Sabis, A. İ. (1943). Harp Hatıralarım (Cilt 1). İstanbul: İnkilap Kitapevi.
• Stoddard,H.P. (2003). Teşkilat-ı Mahsusa (3 b.). Çev. Tansel Demirel. İstanbul: Arma Yayınları.
• Şapolyo, E. B. (1957). Kuva-yi Milliye Tarihi: Gerilla. Ankara: Yıldız Matbaası.
• Şimşek, N. (2008). Teşkilat-ı Mahsusa’nın Reisi Süleyman Askeri Bey Hayatı, Siyasi ve Askeri Faaliyetleri. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Şıvgın, Hale. (2002). “Trablusgarp Savaşı”. Türkler 13. (Ed.) Hasan Celal Güzel. Kemal Çiçek. Salim Koca. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları:274-290
• Tetik, A. (2018). Teşkilat-ı Mahsusa Tarihi (4 b.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• TBMM Zabıt Ceridesi. 1920. Devre.1, İçtima 32, c.2, 12 Temmuz 1920.Latin harfli bs. Ankara: TBMM Basımevi: 275.
• Uçarol, R. (2008). Siyasi Tarih (1789-2001). İstanbul: DER Yayınları..