Hans- George Gadamer Hermeneutiğinin Oluşumu ve Temel Kavramları

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 13, 61 - 82, 31.12.2020

Duygu Karataş

Öz

: Felsefe; insanın entelektüel yeteneğinin sonucu olarak ortaya çıkmış olan bir disiplindir. Felsefe disiplini alt disiplinlere ayrılmaktadır. Bunlardan birisi “hermeneutik”dir. Hermeneutik; insanın kendisini, çevresindekileri, içinde yaşamış olduğu dönemi veya kendinden önceki dönemleri, bu dönemlerde ortaya konulmuş metin veya sanat eseri gibi daha birçok unsuru olduğu gibi anlamayı sağlayan bir düşünce disiplinidir.
Bu çalışmada hermeneutik alanında, Gadamer’in kendi dönemi içerisinde benimsemiş olduğu felsefi hermeneutik anlayışı ve düşüncesini nasıl temellendirdiği ortaya konulmuştur. Eleştirdiği noktalardan yola çıkarak önemli gördüğü kavramları; başta tarihsellik olmak üzere, “önyargı, ufukların kaynaştırılması, gelenek, etki tarihi bilinci gibi kavramları ele alınıp; detaylı bir şekilde incelemeleri yapılmış, hermeneutik disiplini nasıl sağlam bir zemine oturtmak istediğine değinilmeye çalışılmıştır.
Gadamer ortaya koymuş olduğu düşünce ve kavramları sayesinde, bir insanın gelenekten bağımsız olamayacağı gibi, önyargıdan da bağımsız olamayacağını göstermeyi amaçlamıştır. Hermeneutik için önemli kavramları ortaya koymuş olan Gadamer’in temellendirdiği önemli kavramlar ve saptamalar hermeneutik için önemli bir yer teşkil etmektedir.

Anahtar Kelimeler

GADAMER, HERMENEUTIK, ANLAMA, ÖN YARGI

Teşekkür

Makalemin her aşamasında desteğini esirgemeyen Yrd. Doç. Dr. Ahmet Kavlak'a teşekkürü borç bilirim.

Kaynakça

• Acar Vanleene, S.M (2012). Wilhelm Dilthey’da “anlama” üzerine. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi, 52(1), 159-171.
• Çelik, E.E. (2013). Gadamer’in hermeneutik ufku ve Nietzsche’nin perspektivizmi. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 127-144.
• Karakaya, E.(2015). Hermeneutik-psikoloji ilişkisi bağlamında Gadamer hermeneutiğinin incelenmesi(Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/Felsefe Anabilim Dalı, Kayseri.
• Kavlak, A. (2007). Felsefi hermeneutik ve dini hermeneutiğin karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/Felsefe Anabilim Dalı, Ankara.
• Öztürk, E. (2009). Hermeneutiğin tarihsel dönüşümü. Zeitschrift fürdie Welt der Türken, 1(2), 145-175.
• Öztürk, E.(2010). Hans-Georg Gadamer’in hermeneutik anlayışı (Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/Sosyoloji Anabilim Dalı, Malatya.
• Tatar, B. (2001). Hans-George Gadamer ve “hakikat ve yöntem" adlı eseri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12(12-13), 277-306.
• Topakkaya, A. (2007). Felsefi hermeneutik. Süleyman Demirel Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi, 4, 75- 93.
• Ulukütük, M. (2009). Anlamın dilselliği içindeki oyunsallık: Gadamer ve Wittgeinstein’da oyun kavramı. Akademik Araştırmalar Dergisi, 40, 209- 224.
• Varlık, S. (2012). Felsefi hermenötik ve metafiziğin sonu meselesi. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,0( 27), 164- 184.