UÇUŞA ELVERİŞLİLİK KURAL VE DÜZENLEMELERİNE GÖRE, HAVACILIK ENDÜSTRİSİNDE 3 BOYUTLU ÜRETİM UYGULAMALARI

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 53 - 65, 30.04.2020

Tamer Saraçyakupoğlu

Öz

Döküm, dövme, tornalama ve frezeleme gibi geleneksel üretim yöntemlerinin yerine 3 boyutlu üretim teknolojisi geleceğin imalat teknolojisi olarak değerlendirilen, gelişmekte olan ve yenilikçi bir prosestir. Diğer taraftan, hava araçları üretiminde yer alan lider şirketlerin yıllık market raporlarına göre havacılık endüstrisi “patlayan sektör” olarak anılmaktadır. Havacılık sektöründe parça üretmek için, her ülkenin havacılık otoritesi tarafından istenen kural ve düzenlemeler mevcuttur. Bu kural ve düzenlemeler detaylarda çok küçük farklılıklar barındırıyor olmasına rağmen, temelde ülkeler arasında hemen hemen aynıdır. Şu ana kadar, bazı uçak gövde, uçak motor, komponent ve parça üreticileri, 3 boyutlu üretim teknolojilerini kullanarak, hava taşıtları için “Uçabilirlik Onay Etiketi” ile parça üretimi yapmışlardır. Bu parçaların, malzeme özellikleri, boyut, yüzey kalitesi ve mukavemet özellikleri tatmin edici bulunmuştur. Bu anlamda, özellikle havacılık endüstrisinde yakın gelecekte geleneksel üretim metotlarının 3 boyutlu üretim teknolojileri ile yer değiştireceğinin ipuçları görülmektedir. Bu çalışmada, 3 boyutlu üretim yöntemleri standartlar çerçevesinde incelenmiştir. Diğer taraftan havacılık sektörünün market büyüklükleri ele alınmış ve 3 boyutlu üretim teknolojilerinin havacılık sektöründe gelebileceği aşamalara yönelik çalışmalar yapılmıştır. Çalışmanın asıl amacı 3 boyutlu yazıcılar tarafından üretilen parçaların hangi standartlara ve düzenlemelere göre hava araçlarında kullanılabileceği hakkında bilgi vermektir.

Anahtar Kelimeler

3 Boyutlu Üretim, Havacılık Endüstrisi

Kaynakça

• 1. Manjuri Hazarika, Uday S. Dixit, J. Paulo Davim, “History of Production and Industrial Engineering Through Contributions of Stalwarts, Manufacturing Engineering Education”, sf :1, 2019.
• 2. Saraçyakupoğlu T., “Aşındırıcı Su Jeti ile Kesmede Malzeme, Basınç, İlerleme Hızı ve Su Jeti Çapının Yüzey Kalitesine Etkisinin Analizi”, Doktora Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, 2012.
• 3. Ugur M Dilberoglua, Bahar Gharehpapagha , Ulas Yamana, Melik Dolena, “The role of additive manufacturing in the era of Industry 4.0, Procedia Manufacturing”, sf :1, 2017.
• 4. Sourabh Manoj Saptarshi and Dr. Chi Zhou, “Basics of 3D Printing: Engineering Aspects”, 3D Printing in Orthopaedic Surgery, sf :17, sf :19, Amsterdam, 2019.
• 5. Anadolu Üniversitesi, “ASTM (American Society for Testing and Materials)”, http://www.kdm.anadolu.edu.tr/vt/crow/astm.pdf., 15 Şubat 2019.
• 6. ASTM, “Standard Terminology for Additive Manufacturing Technologies”, MIT, sf :1,West Conshohocken.
• 7. EPMA (European Powder Metallurgy Association), “Introduction to Additive Manufacturing Technology,a guide for designers and Engineers”, EPMA, sf :4, Shrewsbury.
• 8. Boeing, “Commercial Market Outlook 2018-2037”, sf :3, Boeing, Seattle.
• 9. Airbus, “Global Market Forecast 2018-2037”, sf :6, Airbus, Leiden.
• 10. Comac, “UAC Market Outlook 2017-2036”, sf :6, Comac, Moskova.
• 11. Bombardier, “Market Report 2017-2036”, sf :11, Bombardier, Montreal.
• 12. Embraer, “Market Outlook 2018-2037”, sf :6, Embraer, Sao Paulo.
• 13. ATR, “Turboprop Market Forecast 2018-2037”, sf :6, ATR, Blagnac.
• 14. Fei Ma,Wenjun Cao,Yuguo Luo,Yang Qiu, “The Review of Manufacturing Technology for Aircraft Structural Part”, Elsevier, sf :1, 2016.
• 15. SHGM, “Havacılıkta Parça ve Cihaz Sertifikasyonu Rehber Dokümanı” sayfa 14, 2018.
• 16. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, “Meteorolojiye Giriş”, https://www.mgm.gov.tr/genel/meteorolojiyegir.aspx?s=2, 15 Şubat 2019.
• 17. Airbus, “Aircraft Characteristics Airport And Maintenance Planning”, sf :31, Airbus, Leiden, 2018.
• 18. Lawrence E. Murr, “Frontiers of 3D Printing/Additive Manufacturing: from Human Organs to Aircraft Fabrication”, sf :4, Journal of Materials Science & Technology, 2016.
• 19. Kenneth J.A. Brookes, “Aviation finds that extra dimension”, sf :2, Metal Powder Report, sf :1, 2015.
• 20. General Electric, “New manufacturing milestone: 30,000 additive fuel nozzles”, https://www.ge.com/additive/blog/new-manufacturing-milestone-30000-additive-fuel-nozzles, 15 Şubat 2019.
• 21. Airbus, “Airbus tests high-tech concepts with an innovative 3D-printed mini aircraft”, https://www.airbus.com/newsroom/news/en/2016/06/airbus-tests-high-tech-concepts-with-an-innovative-3d-printed-mini-aircraft.html, 15 Şubat 2019.
• 22. Emmision Rake, https://www.epma.com/spotlight-on-pm/emission-rake, 15 Şubat 2019.
• 23. Additive Manufacturing in Aerospace, Defence & Space, Trends and Analysis 2016, https://defencesummits.files.wordpress.com/2016/02/additive-manufacturing-in-defence-and-aerospace-analysis-and-trends-2016.pdf , sf: 5, 15 Şubat 2019.