OTOMOTİV TEDARİK SANAYİNDE İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİNİ ARTTIRMA ÇALIŞMASI: İŞ ETÜDÜ VE ADAM-MAKİNE ANALİZİ UYGULAMASI

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 3, 588 - 601, 31.12.2023

Gülşah Eriş

https://doi.org/10.46519/ij3dptdi.1379372

Öz

Teknolojide yaşanan gelişmeler, dünyada ve ülkemizde her geçen gün artan rekabet ile firmalar için verimlilik önemli bir konu halini almıştır. Verimlilik kavramı, ülkeler arası kıyaslamalarda ve girişim başarı derecelerinin açığa çıkartılmasında kullanılan etkili bir göstergedir. Bu bağlamda firmalar küreselleşen dünyada pazarını kaybetmemek, karlılıklarını arttırmak ve rekabet üstünlüğü sağlamak sebebiyle kıt kaynakla en çok çıktıyı hedefleyerek verimliliği arttırmak için çalışmalarını yoğunlaştırmaktadırlar. Nitekim insan gücünden finansmana, teknolojiden pazarlamaya kadar birden çok verimliliği etkileyen araç ve yöntem mevcuttur. En çok karşımıza çıkan yöntem ve araçlardan iş etüdü, hat dengeleme ile işgücü verimliliğini, üretim kapasitesini arttırmak hedeflenmektedir. İşgücü verimliliği üretim aşamasından önce, üretim aşamasında ve tüm üretim etmenlerini bir araya getirmesi ile sürece yön vermesi noktasında önemli bir gösterge aracı ve rekabet gücünü belirleyen unsur olması nedeniyle verimlilik arışında ilk ele alınan konuların başında gelmektedir. Bu makalede, otomotiv tedarik sanayinde işgücü verimliliğini arttırmaya yönelik adam-makine analizi çalışmasında, mevcut durumda şirketin rotilli kol bölümünde bulunan iki kafa hidrolik işleme ve takoz-burç yeri işleme makinelerinde bir adam bir makineye bakmaktadır. Adam-makine analizi için her iki makineye giren tüm referansların çevrim süreleri IFS programından alınarak Excel programında özet tablo ile ortalama süreler hesaplanmış olup makinelerin rotilli kol bölümü içerisinde yerleşim planı çizilmiştir. Analiz için her iki makineden birer adet referans baz alınarak videoya alınmıştır. Videoya alınan referanslar REFA zaman etüdü formunda hesaplanarak çevrim süreleri içerisinde yapılan adımlar çıkartılmıştır. Excel programı kullanılarak yapılan adam-makine diyagramı ile hesaplanan süreler diyagrama işlenmiş, operatörün boşta kalma süreleri hesaplanmış ve yapılan iş etüdü çalışması ile operatörün ekstra işçilik uyguladığı işler iyileştirilmiştir. Sonuç olarak, yapılan iş etüdü ve adam-makine analizi ile bir adamın iki makineye (iki kafa hidrolik işleme makinesi (KI09), takoz-burç yeri işleme makinesi (KI16)) bakabildiği gözlemlenmiş olup çalışan sayısı iki adamdan bir adama düşürülerek şirkette işgücü verimliliği arttırılarak şirkette yeni yapılacak projeler ve başka proseste çalışabilecek bir adam kazancı sağlanması (yıllık 12.666,00 €) öngörülmüştür.

Anahtar Kelimeler

İşgücü Verimliliği, Adam-Makine Analizi, Zaman Etüdü, Verimlilik

Destekleyen Kurum

Şirket

STUDY TO INCREASE EFFICIENCY OF LABOR IN AUTOMOTIVE SUPPLY INDUSTRY: WORK STUDY AND MAN-MACHINE ANALYSIS PRACTICE

Öz

With the developments in technology and the ever-increasing competition in the world and in our country, productivity for companies has become an important issue. The concept of productivity is an effective indicator used in cross-country comparisons and revealing the success levels of enterprises. In this context, companies intensify their efforts to increase efficiency by aiming for the most output with scarce resources in order not to lose their markets in the globalizing world, to increase their profitability and to gain competitive advantage. As a matter of fact, there are many tools and methods that affect productivity, from manpower to financing, from technology to marketing. It is aimed to increase labor productivity and production capacity through time study and line balancing, which are the most common methods and tools. Labor productivity is one of the first issues addressed in productivity increase as it is an important indicator tool and a factor that determines competitiveness before the production phase, at the production stage and at the point of guiding the process by bringing all production factors together. In this article, in the man-machine analysis study aimed at increasing labor productivity in the automotive supply industry, a man looks after a machine in the two-head hydraulic processing and wedge-bushing location processing machines currently in the ball joint section of the company. For man-machine analysis, the cycle times of all references entering both machines were taken from the IFS program, the average times were calculated with the pivot-table, and the layout plan was drawn within the ball joint section of the machines. For analysis, one from each machine was videotaped as a reference. The references taken in the video were calculated in the time study form prepared in REFA and the steps taken within the cycle times were extracted. The times calculated with the man-machine chart made using the Excel program were entered into the chart, the operator's idle times were calculated, and the jobs for which the operator applied extra labor were improved with the time study. As a result, with the time study and man machine analysis, by having been observed that one man handle two machines (two-head hydraulic processing machine (KI09)), (Wedge-bushing location processing machine (KI16)), and by reducing the number of employees from two men to one man , labor productivity in the company, it is envisaged to provide new projects that are going to do in the company and one head saving ( yearly 12.666,00 €) that will be able to work in other processes.

Anahtar Kelimeler

Labor Productivity, Man-Machine Chart, Time Study, Productivity

Kaynakça

• 1.Balkan D., Suiçmez H., “Türkiye ve dünyada işgücü verimliliğinin karşılaştırmalı analizi”, Journal of Productivity, Sayı 1, Sayfa 93-113, 2017
• 2.Çalışkan G., “Bir tekstil işletmesinde simülasyon yaklaşımı ile hat dengeleme çalışması”, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli, 2020
• 3.Erkayman B., Gör M., “Hastane görüntüleme merkezlerinde hizmet kalitesinin artırılmasına yönelik bir hat dengeleme yaklaşımı”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 20, Sayı 2, Sayfa 745-766, 2016
• 4.Sabır C., Dönmez U., “İplik işletmesinde iş etüdü uygulaması”, Tekstil ve Mühendis, Cilt 20, Sayı 92, Sayfa 11-26, 2013
• 5.Şenyiğit E.,Karakaş S., Uçar S., Akbal S., “Bir mobilya işletmesinde kurumsal kaynak planlaması için iş etüdü-verimlilik uygulamasının analizi: örnek olay” European Journal of Science and Technology, Sayı 28, Sayfa 476-480, 2021
• 6.Esatoğlu A., “Sağlık hizmetlerinde iş etüdü: patoloji laboratuvarında iş süreçlerinin iyileştirilmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2019
• 7.Sabır E., Bebekli M., Zenbilci A., “Tekstil terbiye işletmesinde iş akış diyagramı ile iş etüdü”, Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 29, Sayı 1, Sayfa 81-88, 2014
• 8.Durmaz A., Pabuçcu H., “Kamu sağlık harcamaları-işgücü verimliliği ilişkisi: sinirsel bulanık yaklaşım”, Journal of Social Sciences of Mus Alparslan University, Cilt 8, Sayı 5, Sayfa 1375-1382, 2020
• 9.Akarsu Y., Kurt S., Alacahan N., “OECD ülkelerinde bilgi ve iletişim teknolojilerinin işgücü verimliliği üzerine etkisi”, Journal of Life Economics, Cilt 7, Sayı 4, Sayfa 309-322, 2020
• 10.Akyol E., Metin G., “Türkiye’de sanayinde işgücü verimliliği ve ekonomik büyüme ilişkisi”, Journal of Productivity, Sayı 1, Sayfa 1-35, 2021
• 11.İleri D., “Verimlilik, verimlilik ile ilgili kavramlar ve işletmeler açısından verimliliğin önemi”, Journal of Selcuk University Social Sciences Vocational School, Cilt 1, Sayı 2, Sayfa 10-24, 1999
• 12. Doğan İ., “Verimlilik, ekonomik büyüme ve sağlık ilişkisi; Türkiye için doğrusal olmayan nedensellik testi”, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, Cilt 5, Sayı 2, Sayfa 21-48, 2016
• 13.Özsever Ç., Gençoğlu T., Erginel T., “İşgücü verimlilik takibi için sistem tasarımı ve karar destek modelinin geliştirilmesi”, Journal of Science and Technology of Dumlupınar University, Sayı 18, Sayfa 45-58, 2009
• 14.Karacaer S., İbrahimoğlu N.,” İşletme yönetiminde muhasebe bilgi sistemi, iç kontrol, verimlilik ilişkisi ve önemi”, Hacettepe University Journal of Economics and Administrative Sciences, Cilt 21, Sayı 1, Sayfa 211-228, 2003
• 15.Soydal H.,” Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının verimlilik analizi: Otomotiv sektörü üzerine bir uygulama”, The Journal of Selcuk University Social Sciences Institute, Sayı 16, Sayfa 578-604, 2006
• 16.Yılmaz Y., “Dijital ekonomiye geçiş süreci, ölçümü ve dijitalleşme verimlilik ilişkisi”, Istanbul Journal of Economics, Cilt 71, Sayı 1, Sayfa 283-316, 2021
• 17.Kara M.A., Seyhan M., “Verimlilik kavramı ve işletmelerde verimliliğin önemi: AKFA çay fabrikası örneği”, International Journal of Academic Values Studies, Sayı 4, Sayfa 161-169, 2016
• 18.Karaman M.A.,” İşletmelerde liderliğin verimlilik üzerindeki etkileri ve ünlü işletme lideri Jack Welch’in liderlik uygulamalarının verimlilik açısından değerlendirilmesi”, Sayı 3, Sayfa 9-35, 2004
• 19.Demir M., “İş etüdünün verimlilik arttırmada etkisi ve tekstil sektöründe uygulaması”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 2003
• 20.Karahan Ü., “Manyezit madenciliğinde verimlilik analizleri”, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, 1992
• 21.Aydoğan H., “Verimlilik, AR-GE ve gelir dağılımı eşitsizliğinin ekonomik büyüme üzerine etkileri: R ile panel veri analizi”, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 2022
• 22.Üstün R., “İşgücünün verimliliği nasıl arttırılabilir?”, Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 13, Sayı 1, Sayfa 55-70, 1997
• 23.Güler B., “Eskişehir’de işgücü verimliliği ve ücretler iki kit örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, 1991
• 24.Karaca M., “Üretimde verimlilik kalite kontrolü ve teşvikli ücret sistemleri ilişkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, 1988
• 25.Abdillahi M.A., “İşgücü verimliliğini etkileyen faktörlerin saha mühendislerinin bakış açısından değerlendirilmesi: Somali örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya, 2018
• 26.Yükçü S., Atağan G., “Etkinlik, etkililik ve verimlilik kavramlarının yarattığı karışıklık”, Journal of Economics and Administrative Science, Cilt 23, Sayı 4, Sayfa 1-13, 2009
• 27.Top A., “Verimlilik ve üretkenlik üzerine düşünceler”, Oneri, Cilt 5, Sayı 17, Sayfa 31-34, 2002