Pre-Service Science Teachers’ Metaphorical Perceptions Towards The Conceptions of Genes

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 18, 03.01.2018

Emrah Özbuğutu

Öz

ABSTRACT

This study was
conducted in order to reveal pre-service science teachers’ perceptions about
the concept of "gene" through metaphors. The treatment group was
composed of  99 pre-service teachers who
were enrolled in the 3rd and 4th years in Science Education Department in
2016-2017 academic year at Siirt University. Pre-service teachers were   requested to fill in missing parts in the
the following form: “Gene is similar to ………..because  ..........” In first part of this form, they
were asked to present a metaphor regarding the concept of "gene",
then, in second part, they were asked to explain the reason for why they came
up with that metaphor.  99 pre-service
teachers participated in the survey, but 5 forms were not included in the study
due to missing data.  Participants
produced 67 different metaphors. The
collected data were analyzed and interpreted by content analysis method.
Depending on themes of these metaphors, participants' perceptions on "gene"
were grouped under 7 different categories. As a result of this analysis, it was
found that  22.4% of pre-service teachers  participated in the study
viewed  'gene' as  "expression of personality", 19.1% as
"expression of necessity", 17.02% as "expression of
ambiguity", 15.95% as "expression of production", 14.9%
perceived "as expression of life", 6.8% as " expression of
continuity" and 4.26% "as expression of coincidence".Then, these
metaphors for different categories were analyzed and interpreted.

 

Key Words: Metaphor, gene, science education,
perception, Pre-Service teachers’

Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Gen Kavramına Yönelik Metaforik Algılarının Belirlenmesi

Öz

Bu araştırma fen bilgisi öğretmen
adaylarının "gen" kavramı ile ilgili algılarını metafor aracılığıyla
ortaya koymayı amaçlamıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2016-2017 öğretim
yılında Siirt üniversitesi Fen Bilgisi Öğretmenliği bölümde öğrenim gören 3. ve
4. sınıflarda toplam 99 öğretmen adayı oluşturmuştur. Öğretmen adaylarının
"Gen......... gibidir,çünkü.........." şeklindeki formu doldurmaları
istenmiştir. Bu formda yer alan ilk boşlukta "gen" kavramı ile ilgili
benzetim yapmaları, ikinci boşlukta ise bu benzetmenin nedenini açıklamaları
istenmiştir. Araştırmaya 99 kişi katılmıştır ancak 94 form değerlendirmeye
alınmıştır.  Katılımcılar 67 farklı
metafor üretmiştir. Toplanan veriler

 içerik analizi tekniği ile analiz edilip
yorumlanmıştır. Bu metaforlara bağlı olarak katılımcıların "gen"
algıları 7 farklı kategori altında toplanmıştır.  Araştırmanın sonucunda araştırmaya katılan öğretmen
adaylarının % 22.4‟ü “gen”i “benliğin ifadesi olarak” , % 19.1‟ si “gerekliliğin
ifadesi olarak”, % 17.02‟si “belirsizliğin ifadesi olarak” , % 15.95‟i “üretimin
ifadesi olarak”, % 14.9'u  “ hayatın içindeliğinin
ifadesi olarak ” , % 6.8 'i  “ sürekliliğinin
ifadesi olarak” ve  %4.26 'sı  “ tesadüfiliğin ifadesi olarak”  algıladığı görülmektedir. Kategorilere
ilişkin sonuçlar yorumlanmıştır.

 Anahtar Kelimeler:
Metafor,
gen, fen eğitimi, algı, öğretmen
adayları

Kaynakça

• Altun, T. & Camadan, F. (2013). Rehber öğretmenlerin rehber öğretmen (psikolojik danışman) kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 883-918.
• Arslan, M, M., ve Bayrakçı, M., (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim. 171 (Yaz), 100 -108.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç, Ç. E. Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
• Coşkun, M. (2010). Lise öğrencilerinin “iklim” kavramıyla ilgili metaforları (Zihinsel İmgeleri).Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5 (3), 919-940.
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 269-183.
• Çepni, S., Ayas, A., Johnson, D. & Turgut, M. F. (1997). Fizik öğretimi. Ankara: YÖK/Dünya Ban¬kası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi, Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi.
• Çetin, A. (2016). An analysis of metaphors used by high school students to describe physics, physics lesson and physics teacher. European J of Physics Education. Volume 7 Issue 2 1309-7202
• Çulha Özbaş, B. & Aktekin, S. (2013). Tarih öğretmen adaylarının tarih öğretmenliğine ilişkin inançlarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama,9(3), 211-228
• Eraslan Çapan, B. (2010). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrencilere ilişkin metaforik algıları. Uluslar arası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (12), 140-154
• Eren, F.,Çelik, İ.& Aktürk, A. O. (2014). Ortaokul öğrencilerinin facebook algısı: bir metafor analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 22(2), 635-648.
• Filiz, S., Büyükkaya , C., ve Özçelik, T. (2017). Sınıf öğretmenlerinin ve 5. sınıf öğrencilerinin el yazısı öğretme ve öğrenmeye yönelik metafor algıları. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, Vol. 12, No. 23, 135-159
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8. Edition). New York: McGraw-Hill.
• Girmen, P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, EğitimBilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Güven, E., (2014). Fen ve teknoloji öğretmen ve öğretmen adaylarının çevre eğitimine ilişkin metaforik algıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 3, Makale No: 03
• Hacıfazlıoğlu, Ö., Karadeniz, Ş., Dalgıç, G. (2011). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliğine ilişkin algıları: metafor analiz örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 97-121.
• Koç, E. S. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği kavramlarına ilişkin metaforik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 47- 72.
• Küçüktepe, S. E. & Gürültü, E. (2014). Öğretmenlerin “yapılandırmacı öğretmen” kavramına ilişkin algılarına yönelik metafor çalışması örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 282-305.
• Levine, P. M. (2005). Metaphors and images of classrooms. (ERIC Document ReproductionService No. EJ724893) Milli Eğitim Bakanlığı TTKB. (2005). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı. Ankara
• Ocak, G. & Gündüz, M. (2006). Eğitim fakültesini yeni kazanan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine giriş dersini almadan önce ve aldıktan sonra öğretmenlik mesleği hakkındaki metaforlarının karşılaştırılması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 293-310.
• Ortony, A. (2002). Metaphor and thought. United Kingdom: Cambridge University Press.
• Özmen, H. (2004). Fen öğretiminde öğrenme teorileri ve teknoloji destekli yapılandırmacı (constructivist) öğrenme. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), 100-111.
• Pektaş, M., Kıldan, O. (2009). Farklı branşlardaki öğretmen adaylarının “öğretmen” kavramı ile ilgili geliştirdikleri metaforların karşılaştırılması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt-Sayı: 11-2
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2, 135-155
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler.Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (2), 281-326.
• Saban, A., Koçbekir, B. N. ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461-522.
• Senemoğlu, N. (2007). Gelişim öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Gönül Yayıncılık Soysal, D. &Afacan, Ö. (2012). İlköğretim öğrencilerinin “fen ve teknoloji dersi” ve “fen ve teknoloji öğretmeni” kavramlarına yönelik metafor durumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 287-306.
• Şahin, H., Kaya, H. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bazı coğrafya kavramlarına ilişkin algılarının metaforlar yoluyla analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. Cilt:5 Özel Sayı Makale No: 14
• Yalmancı, G, S., Aydın, S. (2013). Öğretmen adaylarının biyoloji kavramına yönelik metaforik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt/Volume: 10 Sayı/Issue: 21, s. 208-223.
• Yapıcı., İ. (2015). Lise öğrencilerinin biyoloji kavramına ilişkin metaforik algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt:14 Sayı:55 (139-147)
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık: Ankara. http://www.turkcebilgi.com/ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1zl%C4%B1k
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Zembat, R., Tunçeli, H. İ., & Akşin, E. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının “okul yöneticisi” kavramına ilişkin algılarına yönelik metafor çalışması. Hacettepe Üniversitesi Faculty of Health Sciences Journal, 1(2), 446-459.