THE EVALUATION OF CANAL ISTANBUL IN THE CONTEXT OF INTERNATIONAL LAW

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 3, 20 - 34, 30.10.2017

Meliha Çınar

Öz

The regime of transiting the Turkish Straits was defined by the 1936 Montreux Straits Convention. Increasing ship traffic and increasing shipdimensions on the Turkish Straits due to the changing conditions of the term can cause accidents in the Istanbul Strait (the Bosphorus) and the passsage of the ships in some sizes can be difficult. It is highly probable that the vessels transporting hazardous materials, travelling through the Straits are likely to cause damage to the city as a result of an accident. The reorganization of the transition system in the Bosphorus via the national watercourse project has come onto the agenda. The watercourse project, which is expressed as Canal Istanbul, is planned as an alternative way to the Bosphorus Strait. There is no article contrary to the Montreux Straits Convention regarding the opening of a new watercourse to bypass the straits. In this study, the route, structure and functioning of the Canal Istanbul Project are examined and the transitional regime is evaluated in terms of international law.

Anahtar Kelimeler

Canal Istanbul, Montreux Convention, Watercourse, Turkish Straits

KANAL İSTANBUL’UN ULUSLARARASI HUKUK BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Türk Boğazlarından geçiş rejimi 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile belirlenmiştir. Dönemin değişen koşulları münasebetiyle Türk Boğazlarında artan gemi trafiği ve gemi boyutlarının büyümesi İstanbul Boğaz’ında kazalara sebep olabilmekte ve bazı boyuttaki gemilerin geçişleri zorlaşabilmektedir. Boğazlardan seyir eden tehlikeli madde taşıyan gemilerin olası kaza sonucu şehre hasar vermesi çok yüksek ihtimaller dâhilindedir. Ulusal suyolu projesiyle İstanbul Boğaz’ında geçiş sistemini yeniden düzenlenmesi gündeme gelmiştir. Kanal İstanbul olarak ifade edilen suyolu projesi İstanbul Boğaz’ına alternatif bir suyolu olarak planlanmaktadır. Boğazlarda yeni bir suyolunun açılması ile ilgili Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne aykırı bir madde bulunmamaktadır. Bu çalışmada Kanal İstanbul Projesinin güzergâhı, yapısı ve işleyişi incelenerek uluslararası hukuk açısından geçiş rejimi değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kanal İstanbul, Montrö Sözleşmesi, Suyolu, Türk Boğazları

Kaynakça

• 1994’te Ecevit Ortaya Attı, Maşetlere ‘Mega Proje’ Diye Yansıdı, Hürriyet Gazetesi, 25.04.2011, http://www.hurriyet.com.tr/1994-te-ecevit-ortaya-atti-mansetlere-mega-proje-diye-yansidi-17655112, (20.05.2017).
• Acabey, Menevver, Aktaş, (2006), Sınıraşan Sular, Beta Yayınları, İstanbul.
• Ahmet Kıvanç, (2016), Kanal İstanbul’a Suyolu Tanımı Geldi, Habertürk Gazetesi, 24.03.2016, http://www.haberturk.com /ekonomi/is-yasam/haber/1214331-kanal-istanbula-su-yolu-tanimi-geldi (20.07.2017.)
• Akça Çağatay, (2014), “Sınıraşan Sularla İlgili Uluslararası Hukuki Metinlerin İncelenmesi”, Uzmanlık Tezi, T.C. Orman ve Su işleri Bakanlığı, Ankara.
• Akkaya, M. Ali, (2015), “Kanal İstanbul Projesi Deniz Kıyısındaki Devletlerle olan ilişkimize etkisi ve Montrö Sözleşmesi”, OÜSBAD, Temmuz 2015, s.247. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/273681, (29.07.2017).
• AKSAR, Yusuf, (2013), Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk –II, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Binali Yıldırım’dan Kanal İstanbul Uyarısı, CNN Türk, 26.04.2016. https://www.cnnturk.com/turkiye/binali-yildirimdan-kanal-istanbul-uyarisi, (20.07.2017).
• Canca, Hakan, Selim, (2012), Uluslarararası Hukukta Türk Boğazları, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Cemil, M., (1933), Lozan, Ahmet İhsan Matbaası, İstanbul.
• Çelik, Edip F., (1977), Milletlerarası Hukuk, II. Cilt, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Ece Jale Nur, (2011), Kanal İstanbul ve Montrö Sözleşmesi, Ortadoğu Analiz Dergisi, Cilt 3, Sayı 29, Ankara. http://www.orsam.org.tr/files/OA/29/4jale.pdf, (16.06.2017).
• Ece Jale Nur, (2013), Montreux Konferansı Tutanaklarından Tarihe Düşen Notlar ve Kanal İstanbul, ORSAM Rapor No: 155, The Black Sea International Rapor No: 32, Ankara, http://www.orsam.org.tr/eski/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/2013520_Rapor155site.pdf
• Erdal, Selcen, (2016), “Uluslararası Suyollarının Ulaşım-Dışı Amaçlarla Kullanılması Hukukuna İlişkin Sözleşme Uygulamasında Danışma Yöntemi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Ankara.
• Eroğlu, Hamza (1991), Devletler Umumi Hukuku, Adım Yayıncılık, Ankara.
• Hüseyin Pazarcı, (2011), Çılgınlığın Olası Uluslararası Etkileri, Hürriyet Gazetesi, 04.05.2011, http://www.yeniyaklasimlar.org /m.aspx?id=739 (26.07.2017).
• Kanal İstanbul’a Marmaray Modeli, Sabah Gazetesi, 11.04.2017 http://www.sabah.com.tr/ekonomi/2017/04/11/kanal-istanbula-marmaray-modeli, (01.08.2017).
• Meray, Seha, L., (1960), Devletler Hukukuna Giriş I.Cilt, , Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Murat Bardakçı, “Çılgın Proje”, Geçmişte Tam Altı Kez Gündeme Geldi, Habertürk Gazetesi, 28.04.2011, http://www.haberturk.com /yazarlar/murat-bardakci/625306-cilgin-proje-gecmiste-tam-alti-kez-gundeme-geldi (14.06.2017).
• Okay Kılıç, (2015), Türkiye’de Deniz Trafiğini İzlemeye Yönelik Sistemler, T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, http://docplayer.biz.tr/2003089-Okay-kilic-daire-baskani-turkiye-de-deniz-trafigini-izlemeye-yonelik-sistemler.html (10.06.2017).
• Öğüt Selman, (2014), Kanal İstanbul Projesinin Uluslararası Hukuk Açısından Değerlendirilmesi, Uluslararası Hukuk ve Politika Cilt:10, Sayı:38.
• Pazarcı, Hüseyin, (1999), Uluslar Arası Hukuk Dersleri II. Kitap, Turhan Kitapevi, 6. Baskı, Ankara.
• Seçkin Ürey, (2015), Husiler Petrolün Boğazına Sarıldı, Habertürk Gazetesi, 06.04.2015, http://www.haberturk.com /ekonomi/enerji/haber/1062335-husiler-petrolun-bogazina-sarildi, (08.06.2017).
• Sur, Melda, (2011), Uluslararası Hukukun Esasları, Beta Yayınları, İstanbul.
• Türker Ertürk, Kanal İstanbul, http://www.turkererturk.com.tr /kanal-istanbul/, (15.06.2017).
• Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Panama Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Denizcilik Anlaşması, (2017), T.C. Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü, http://www2.tbmm.gov.tr/d26/1/1-0834.pdf (01.08.2017).
• Rakamlarla Denizcilik Sektörü ve İstisnalar, (2017), Deniz Ticareti Dergisi, http://www.denizticaretodasi.org.tr/Shared %20Documents/Deniz%20Ticareti%20Dergisi/subat_ek_2017.pdf, (10.06.2016)